۱۶ مرداد ۱۳۸۳، ۱۲:۵۴

ساختار شناسي احزاب در ايران در گفتگوي "مهر" با صاحبنظران(3)

دولتي بودن احزاب در ايران از فعاليت آنها كاسته است

دكتر عبدالمطلب عبدالله كارشناس مسائل سياسي گفت: احزاب در ايران هيچ وقت به صورت واقعي شكل پيدا نكرده اند و بيشتر از آنكه به مردم وابسته باشند دولتي هستند و اين امر باعث كاسته شدن فعاليت آنها است.

اين عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي در گفتگو با خبرنگارسياسي "مهر" افزود : با توجه به تاريخ احزاب در ايران مي توان دريافت كه فعاليت هاي گروهي دركشور به دلايل فرهنگي دوام نداشته است و همين امر يكي از دلايل مهم شكل نگرفتن احزاب در ايران است.

وي در ادامه با اشاره به تاريخ احزاب دركشور، توضيح داد: ساختارهاي فعاليتهاي احزاب دركشور به صورت علمي و آكادميك نيست و حتي در حزب توده كه ازسوي برخي افراد به عنوان آكادميك ترين حزب معرفي مي شود مي بينم كه اين حزب هم بعد از مدتي با توجه به مشكلات اعتقادي و سياسي كه داشت از عرصه سياسي حذف شد و درطول تاريخ جامعه مدني ايران هيچ حزبي به صورت پايدار و مستمر وجود نداشته است.

اين استاد دانشگاه با اشاره به اينكه احزاب درايران بيشتر روند موسمي دارند، تشريح كرد: احزاب در مقاطع خاصي شكل مي گيرند و مدتي بعد هم ازبين مي روند ويا روند كارخود را تغيير مي دهند.

وي دليل پايدارنبودن احزاب درايران را اعتقاد نداشتن افراد به كارهاي گروهي خواند وافزود: مردم ايران اگرچه درمسائل اعتقادي وشرع به رهبري و كارهاي گروهي اعتقاد دارند اما درامور اجتماعي و فرهنگ كارهاي گروهي درميان مردم وسردمداران سياسي كشور دوام ندارد.

دكتر عبدالله ادامه داد: تعداد معدود تعاوني ها و شركتهاي مشاركتي نشان دهنده تمايل نداشتن به كارهاي گروهي در ايران است و ساختارهاي سياسي هم از اين فرهنگ تاثير پذيرفته است.

اين استاد دانشگاه با اشاره به اينكه احزاب درايران ازحمايت دولت برخوردارهستند، به تشريح تاريخ احزاب قبل از انقلاب پرداخت وگفت: جامعه مدني درايران درطول ادوار تاريخ به صورت علمي وجود نداشته و احزاب چون درانحصار قدرت دولت بوده اند هرگز توانايي دفاع ازحقوق ملت را نداشته اند.

وي افزود: دولتي بودن احزاب يعني اينكه احزاب بجاي اينكه به پشتوانه ملت شكل بگيرند وامدار بخشهاي دولتي هستند در اين صورت چگونه مي توان از احزاب انتظار داشت كه به رقابت و تعامل با دولت بپردازند؟

اين كارشناس مسائل سياسي با اشاره به اينكه دراين شرايط حذف و يا محدود كردن احزاب براي دولتها ميسر است، گفت : بعد از انقلاب نيز باتوجه به فضاي باز سياسي بوجودآمده زمينه فعاليت براي احزاب بوجود آمد اما بازهم مشكلاتي مانند فضاي انقلاب، كم تجربگي، هشت سال جنگ و توطئه هاي دشمنان خارجي باعث شد كه رقابتهاي سياسي چشمگيري دركشور وجود نداشته باشد.

وي با اشاره به اينكه بناي احزاب دردوران سازندگي و بعد ازجنگ گذاشته شد، افزود: در دوره سازندگي اين اختلاف نظرها به صورت جدي تري مطرح شد و ضرورت تشكيل حزب دراين دوره به صورت جدي تري مطرح شد.

دكتر عبدالله ادامه داد: يكي از مشكلاتي كه براي احزاب دراين مقطع مطرح بود مشاركت دولت درفعاليت احزاب است كه فعاليت احزاب را تحت شعاع قرارداد.

اين كارشناس مسائل سياسي از دخيل بودن مردان سياسي و دولتي در امور حزبي بعنوان معضل ياد كرد و گفت: دولتي بودن احزاب باعث مي شود كه پيوند احزاب با مردم كم و در عوض با قدرت و حكومت بيشتر شود و اعمال احزاب تحت شعاع مقام و منصب اعضايي باشد كه امور دولتي را در دست دارند.

وي اظهارداشت: دولتي شدن احزاب باعث شده است كه احزاب تبديل به يك پاتوق سياسي شوند و در اين شرايط دولتمردان هستند كه احزاب را هدايت مي كنند و مردم نقشي در آن نخواهند داشت.

دكتر عبدالله، موسمي بودن احزاب در ايران را يكي ديگر از معضلات و غيرعلمي رفتاركردن آنها خواند و بيان داشت: متاسفانه در ايران احزاب كاركرد مستمري نداشته و صرفا در زماني كه بحثهاي انتخاباتي مطرح مي شود خودي نشان مي دهند و چون اعتقادات صريح و اهداف روشني ندارند درهر مقطعي موضع گيريهاي متفاوتي دارند.

وي در ادامه نداشتن موضع واستراتژي را يكي ديگر از معضلات احزاب درايران برشمرد و ادامه داد: نداشتن استراتژي حزبي باعث مي شود كه درمقاطع مختلف از مواضع متفاوت دفاع كنند. فقدان كادر دراحزاب باعث مي شود كه چرخش نخبگان در آنها ايجاد نشود و فضاي كار در اختيار افرادي خاص قرار گيرد. همچنين شاهد هستيم ائتلافها فقط زمان انتخابات صورت مي گيرد و بعد از آنكه دولت مشخص شد تازه شاهد اختلاف نظرهاي درون گروهي هستيم .

وي احزاب موجود را احزابي غيرفراگير خواند وادامه داد: اگرچه مردم به صورت سمپاتي به طرفداري از حزبي روي مي آورند اما در عمل نقش چنداني ندارند.

اين استاد دانشگاه اقدامات احزاب در ايران را تحت عنوان اقدامات حزبي خواند و گفت: احزاب به صورت مقطعي افكارعمومي را در دست مي گيرند و شعارهاي احزاب در مقاطع مختلف تغيير مي كند.

عضو هئيت علمي دانشگاه علامه طباطبايي اظهارداشت: مطالبات مردم بعد از انقلاب با توجه به شرايط تغيير كرده است  و در هر مقعطي هرحزبي كه بتواند نيازهاي ملت را پاسخ دهد مردم از آن حمايت مي كنند.

وي با اشاره به اينكه مردم سياست زده نشده اند، افزود: شركت نكردن مردم درانتخابات هم نوعي مشاركت است اگر احزاب بتوانند جزييات، برنامه ها، چشم انداز و قواعد بازي خودرا به صورت روشن و صريح مطرح كنند مردم درانتخابات شركت موثرتري خواهند داشت.

کد خبر 100023

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha