اراک به سختی نفس می کشد/ طرح جامع کاهش آلودگی در انتظار بودجه

به گزارش خبرنگار مهر در اراک، طرح کاهش آلودگی هوای اراک از مصوبات دور اول سفر دولت به استان در سال 86 بود که قرار شد در دوره زمانی چهار تا پنج ساله، با تخصیص اعتبارات سالانه از سوی وزارتخانه های مختلف که در مجموع به حدود پنج هزار میلیارد ریال می رسد، اجرا شود.

تصویب این طرح در آن زمان که محقق شدن آرزوی دیرینه و 15 ساله مردم اراک محسوب می شد موجب خوشحالی بسیاری از آنان شد، البته آن همه شور و شوق دیری نپایید که تمام شد.

بزرگترهای اراک می گویند، اراک دیرزمانی شهر کوچک و خوش آب و هوایی بود با سپیدارهای بلند قامت، جایی که به یکی از تفرجگاههای مرفهان قدیمی تبدیل شده بود که به مرور به این روز و روزگار درآمد.

شهر اراک از سال 1350روند صنعتی شدن را آغاز کرد و به مرور صنایع جدید و صنایعی که ملزم به جابجایی شده بودند وارد این شهر کوچک باغستانی سرسبز و خوش آب و هوا شدند.

اولین صنعت بزرگ که در این شهر مستقر شد تولید آلومینیوم بود که مقداری از مزارع و زمینهای بایر را به کارخانه تبدیل کرد و پس از آن با گسترش کارخانه ها، اراک  به یکی از هشت شهر با هوای آلوده کشور تبدیل شد.

بسیاری از مردم اراک معتقدند بیماریهای ریوی و تنفسی، سرطانها و حساسیتها و استرسهای ناشی از آلودگی هوای اراک با انواع آلابنده های خطرناک چون نیترات، ومنواکسید کربن، دی اکسید گوگرد، اکسیدهای ناکس، ذرات معلق و کرد و غبار، هیدروکربورهای نسوخته، سرب و فلوئور در ارتباط است.

این موضوع را که هوای اراک دارای آلابنده های نامرئی ناشی از فعالیت واحدای صنعتی است همه مردم اراک می دانند اما دلیل این امر را که چرا پس از چند سال تصویب طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک چرا این طرح بزرگ و نجات دهنده عملیاتی نمی شود را نمی دانند.

کلیت طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک

این طرح در ۱۹ ماده و ۱۱ تبصره به تصویب رسیده است.

شهر اراک به رغم قرار گرفتن در جمع هشت شهر آلوده کشور طی دو برنامه گذشته از هرگونه اعتباری برای کاهش آلودگی محروم بوده است و این طرح فرصتی بود برای جبران بخشی از بی توجهی ها.

اعتبار پیش بینی شده این طرح در این مرحله دو هزار میلیارد ریال اعلام شد و تقویت زیر ساختهای شهری و ساماندهی صنعت و حمل و نقل عمومی با مدت اجرای پنج ساله در آن لحاظ شده است.

ممنوعیت استقرار صنایع تا شعاع ۳۰ کیلومتری محدوده شهری، تکمیل کنار گذر شمالی اراک و کمربند شمالی این شهر، گسترش فضای سبز به میزان یک هزار هکتار، اجرای طرحهای حمل و نقل ریلی شهری، خارج کردن خودروهای فرسوده با اولویت اتوبوس و مینی بوس از جمله برنامه های این طرح است.

بر اساس این طرح وزارتخانه های نفت و نیرو موظفند در کوتاهترین زمان نسبت به گازسوز کردن نیروگاه شازند در تمام مدت سال اقدام کنند و ساخت هفت مرکز معاینه فنی خودرو و انتقال پساب فاضلاب شهری با اجرای ۶۰ کیلومتر شبکه انتقال، اتمام فاز دوم و سوم طرح ۱۱۰ هزار تنی آلومینیوم اراک، ساخت و راه اندازی ۲۰ جایگاه عرضه سوخت گاز و اصلاح وضع ترافیکی از دیگر مصوبات است.

تصویب طرح جامع آلودگی هوا دیرهنگام اما بزرگ بود

نماینده مردم اراک در مجلس در باره این طرح گفت: طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک اگر چه دیرهنگام به تصویب رسیده است اما در مجموع اثرات خوبی بر مسائل زیست محیطی در شهر اراک خواهد داشت.

عباس رجایی گفت: بی توجهی به شرایط اقلیمی و زیست محیطی اثرات نامطلوبی بر سکونتگاه های انسانی بر جای خواهد گذارد و سلامت و بهداشت مردم را در معرض خطر قرار خواهد داد.

وی اجرای طرح را در گرو همکاری مسئولان دانسته و گفت: شهر اراک با معضلات عدیده ای دست به گریبان است که برای حل این معضلات نیازمند به همکاری دستگاه های متعدد، برای رسیدن به نتایج مطلوب هستیم.

اجرای طرح آلودگی هوا مهمترین خواست اراکیها

بعد از صنعت به ویژه کارخانه آلومینیوم سازی، خودروها بیشترین آلودگی شهر را تولید می کنند.

فرماندار اراک در این باره با بیان اینکه اجرای طرح مهترین خواست مردم است و ادامه داد: اجرای طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک از مهمترین خواسته‌های مردم این شهر است که بیش از 15 سال در انتظار آن بودند.

محمدحسن آصفری با اشاره به اینکه در صورت اجرای کامل، این طرح نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و در نتیجه افزایش سلامتی مردم خواهد شد، اظهار داشت: اراک از قطب‌های صنعتی و مهم کشور است و نیاز است با اتخاذ سیاست‌های حمایتی مناسب حمایت شود.

اجرای طرح نیازمند ردیف بودجه مستقل است وبا اعتبارات استانی قابل اجرا نیست

استاندار استان مرکزی در آخرین جلسه  کارگروه محیط زیست مشکل اساسی اجرایی نشدن درست این طرح در اراک را نبود بودجه کافی دانست و خواستار تعیین ردیف بودجه مستقل ملی برای تسریع دراجرای طرح کاهش آلودگی هوای اراک مرکز این استان شد.   

علی اکبر شعبانی فرد استان با بیان اینکه از یک صد میلیاردریال اعتبار پیش بینی شده در سال جاری تنها 75میلیارد ریال به این طرح تخصیص داده شده است، افزود: این طرح با اعتبارات استانی قابل اجرا نیست و نیازمند کمک دولت است.

وی اضافه کرد: شهر اراک یکی ازهشت شهر آلوده کشور است و مشکلات متعدد زیست محیطی آن با اعتبارات استانی و بودجه های اندک قابل حل نیست.

وی افزود: انتظار است مجلس در بودجه پیشنهادی سال 89 رقم قابل ملاحظه برای پیشبرد اهداف تعیین شده در طرح جامع رفع آلودگی هوای اراک در بخش های روان سازی ترافیک شهری، توسعه فضای سبز، معاینات فنی خودرو و ساماندهی آلایندگی واحدهای صنعتی اختصاص دهد.

سال گذشته 28 روز هوای اراک بحرانی بود

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست استان مرکزی نیز با بیان اینکه سال گذشته بیش از 28 روز در اراک هوا در وضعیت بحرانی قرار گرفت، گفت: معیارهای معرفی روزهای آلوده سخت تر شده است که با این روند اگر میزان آلاینده های هوا با استانداردهای جدید ارزیابی شود تعداد روزهای در وضعیت اضطرار و بحران اراک به شدت افزایش می یابد.

حمیدرضا جلالوندی تشکیل کمیته نظارت بر وضعیت آلودگی هوای اراک را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: تشکیل این کمیته امکان تصمیم سازی سریع و به موقع را در مواقع بحرانی و اضطراری مهیا می کند.

وی گفت: شرایط اقلیمی خاص، استقرار صنایع متعدد آلاینده در اطراف آن از مهمترین علل این آلایندگی است و مونواکسید کربن، دی اکسید گوگرد، اکسیدهای ناکس، ذرات معلق و کرد و غبار، هیدروکربورهای نسوخته، سرب و فلوئور از جمله فاکتورهای آلاینده موجود در هوای اراک است.

کارشناسان معتقدند با تصویب این طرح گام موثری در کنترل آلودگی هوای اراک صورت گرفته است و تلاش مدیران ارشد استان در گرفتن ردیف اعتباری می تواند این طرح را ثمربخش و اجرایی کند.

اجرای بندهای این مصوبه که حاصل تلاش کارشناسان استان است کنترل آلودگی در اراک را امکانپذیر می کند و در کنار آن کنترل گازهای خروجی کارخانجات و الزام کارخانجات به ایجاد فضای سبز معادل آلودگی خود و آمایش منطقه و بهبود تکنولوژی و عدم تمرکز صنایع آلاینده در مجاورت یکدیگرمی توان به سرعت آلودگی هوای اراک را کاهش داد.