توسعه‌ همه‌جانبه بدون توسعه زیست‌محیطی ممکن نیست

 دکتر صدیقه ببران درگفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سؤال که نگرانی‌های متفکران را در زمینه تخریب محیط‌زیست تاچه اندازه اصیل و جدی قلمداد می‌کنید؟ گفت: کاملاً جدی است. عصر جدید را ما با بحث بسیار جدی توسعه پایدار شروع کردیم. دیگر تفکر از بحث توسعه صرف اقتصادی خارج شده است. قبلاً فکر می‌کردند برای اینکه صرفاً به توسعه برسیم به هر اقدامی می‌توانیم دست بزنیم و هر اقدام ما که بتواند ما را به توسعه برساند خوب است و یکی از مهمترین کارهایی که می‌کردند بهره‌برداری بسیار متنابع و بی‌حد واندازه از منابع و به‌ویژه منابع طبیعی بود.

وی افزود: اتفاق جدیدی در دهه 70 به این طرف افتادند؛ به‌خصوص بعد از کنفرانس استکلهلم نظریات جهانی‌ای که شکل گرفت و بعد از آن ماجرا دوره صنعتی شدن گذشته بود و بسیاری ازکشورها صنعتی شده بودند. حالا دیدند چه مشکلی پیدا شد. خیلی‌ها صنعتی شدند ولی با مشکلی که مواجه شدند گفتند حالا نسلهای بعدی چی؟ و همین نسل رفاهش به کجا می‌انجامد. گفتند درست است که ما باید بحث اقتصادی را ببینیم اما درکنارش ما باید دو ستون دیگر را هم ببینیم و کل جامعه جهانی را روی سه ستون توسعه‌ای استوار کنیم. ستون اقتصادی، ستون اجتماعی و ستون زیست‌محیطی. یعنی ستون زیست محیطی باید وارد تمام روندهای تحولات توسعه اجتماعی و اقتصادی بشود. گفتند این روند باید به یک توسعه پایدار منجرشود. ماباید درقبال نسلهای آینده مسئول باشیم. باید آنها هم هوا، غذا، محیط زیست و امنیت داشته باشند. همه اینها به این بر می‌گردد که شما اصل بسیارمهمی به نام حفظ محیط زیست را در نظر بگیرید. 

مدیر گروه مطالعات محیط زیست و توسعه پایدار مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت تصریح کرد:متفکرین هم در همین جهت دارند فکر می‌کنند و انتقاداتشان بسیار جدی و هشداردهنده است. شما می‌دانید که عمده تغییرات آب و هوایی که الان ثابت شده و آن پانل بین دولی تغییر آب و هوا آمده آن را ثابت کرده گفتند عمده این تغییرات به علت دستکاری‌های انسان است. به علت اضافه شدن گازهای گلخانه‌ای است و به همین علت است که معاهدات جدیدی در بعد بین‌المللی می‌بینیم که از همه کشورها می‌خواهند که بیایند و تلاش جمعی کنند و کمک کنند به کشورهای در حال توسعه. چونکه ضررش به خودشان بر می‌گردد و ماجرای محیط زیست مثل کشتی‌ای است که سوراخ کردن یک گوشه آن به نابودی همه می‌انجامد. 

ببران در پاسخ به این سؤال که چه راهکارهایی را برای جلوگیری از تخریب زمینی که در آن زندگی می‌کنیم پیشنهاد می‌کنید؟ گفت: اول اینکه متخصصان و محققانی که دست‌اندرکار هستند بیایند بحثهای پژوهشهای متعددی را فراهم کنند. در واقع وضعیت موجود باید سنجیده شود. اشکالات وضعیت موجود بیرون بیاید و برای اینکه زمین را حفظ کنیم. این نیازمند یک اجماع جهانی است برای اینکه ما زمینمان را حفظ کنیم. همه کشورها و دولتها باید خودشان را متعهد بکنند به اینکه بیایند و قواعد و ملاحظات زیست محیطی را وارد سیاست‌گذاری کلان کشورشان بکنند.

این محقق و پژوهشگردر پاسخ به این سؤال که برخی معتقدند آنچه بر محیط زیست می‌گذرد ناشی از طبیعت ویرانگر تکنولوژی است. آیا ماهیت تکنولوژی ویرانگر است یا ما از آن به‌درستی استفاده نمی‌کنیم؟ گفت: تکنولوژی قرارنبوده که ویرانگر باشد. تکنولوژی قراربوده که در اختیار بشر و برای رفاه بشر باشد. پس نوع رفتار و مدیریت ما در خصوص به‌کارگیری تکنولوژی می‌تواند این تغییر را ایجاد کند. پس ما باید رفتارمان و مدیریتمان دربه کارگیری تکنولوژی را عوض کنیم. این مثل این است که آیا چاقو مفید است یا مفید نیست. این بستگی به آن دارد که از آن برای بریدن پنیری استفاده شود یا در شکم کسی فرو رود. تکنولوژی هم همین قصه را دارد. همه تکنولوژی قطعاً در راه رفاه بشر صورت می‌گیرد ولی اگر ازآن خوب استفاده نشود و نادرست استفاده بشود قطعاً می‌تواند به ضرر بشر هم باشد.