دستهای کوچک ، چشم انتظار حمایتهای بزرگ

به گزارش خبرنگار مهر در بیرجند، در تقسیم بندی جمعیت کشورها افرادی که در رده سنی یک تا 14 سال قرار می گیرند طبق استانداردهای جهانی مورد پذیرش سازمان ملل، این گروه جمعیت غیر فعال نامیده می شوند و این بدان معناست که گروه مذکور ضرورتا نباید در فعالیتهای اقتصادی شرکت کنند.

فلسفه این تقسیم بندی این است که افرادی که در رده سنی زیر 14 سال قرار دارند کودک یا نوجوان بوده و اکثرا در سن رشد و آموزش هستند.

در حالیکه سن شروع کار از نظر استانداردهای بین المللی 15 سال است اما طبق آمارهای به دست آمده از سازمان بین المللی کار در حال حاضر 110 میلیون کودک زیر 15 سال در جهان در شرایط بسیار خطرناک کار می کنند که باید هرچه سریعتر از این فعالیتها خارج شوند.

استان خراسان جنوبی نیز با توجه به هم مرز بودن با کشور افغانستان و وجود تعداد زیادی از افاغنه در شهرها و روستاهای آن، از این آسیب اجتماعی به دور نمانده و هر ساله تعداد زیادی از این کودکان تحت نظارت و مشاوره بهزیستی قرار می گیرند.

یکی از بزرگترین مشکلات وجود کودکان کار و خیابانی در سطح شهر سواستفاده های دیگری است که توسط افراد سودجو از این کودکان می شود که از این جمله می توان به استفاده از آنان در جهت خرید و فروش مواد مخدر و یا سواستفاده جنسی اشاره کرد.

نهادهای دولتی کارنامه ضعیفی در حمایت از کودکان کار دارند

کارشناس امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: هم اکنون در استان 10ارگان مسئول رسیدگی به امور کودکان کار هستند که متاسفانه در این زمینه عملکرد بسیار ضعیفی دارند.

نسیم بوستانی از کودکان کار و خیابانی به عنوان یکی از گروه های آسیب دیدگان اجتماعی یاد کرد و اظهار داشت: در حال حاضر بیشتر این کودکان را افاغنه تشکیل می دهند که طبق قوانین جدید، سازمان بهزیستی می تواند تنها یک بار به دارندگان کارت اقامت خدمات ارائه دهد و مسئولیت آنها با اداره امور اتباع خارجی  و همچنین دفتر امور اجتماعی استانداری است.

وی افزود: هدف سازمان بهزیستی جلوگیری از ورود این کودکان به خیابان است که متاسفانه در بعضی موارد میزان فقر اقتصادی خانواده در حدی است که نمی توان مانع کار کردن این کودکان شد.

بوستانی از فعالیت مرکز نگهداری کودکان کار در این سازمان خبر داد و تصریح کرد: پس از بررسی علل و عوامل ورود این کودکان به خیابان چنانچه موردی مشاهده شود که چاره ای جز کار کردن وی نباشد سازمان بهزیستی تمام تلاش خود را در راستای محیا کردن شرایط مناسب کاری برای این کودکان به کار می گیرد.

وی ادامه داد: در این زمینه با سازمان های آموزش و پرورش و فنی و حرفه ای استان هماهنگی هایی جهت آموزش و حرفه آموزی صورت گرفته است و این افراد پس از کار کردن، در پایان روز به مرکز نگهداری منتقل شده و از یک وعده غذای گرم و همچنین حمام استفاده کرده و سپس به منزل خواهند رفت.

بوستانی در ادامه از ارائه خدمات بیمه ای توسط بیمه خدمات درمان به این افراد و خانواده هایشان خبر داد و افزود:به طور کلی در کشور هیچ قانونی برای  ملزم کردن سازمانها به ساماندهی کودکان کار وجود ندارد و در حال حاضر در استان ارگانهایی که در این زمینه فعالیت می کنند عملکرد ضعیفی دارند.

وی تصریح کرد: شهرداری به عنوان نهادی که مسئول جمع آوری متکدیان از سطح شهر است بدون هیچ توجهی به کودکان کار آنها را نیز به مرکز نگهداری از متکدیان منتقل می کند و این کار باعث آسیب دیدن کودک از نظر روحی و حتی جسمی می شود.

کارشناس امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی خراسان جنوبی از شناسایی 48 کودک ایرانی و 43 کودک افغانی در شش ماهه نخست سال جاری در بیرجند خبر داد و افزود: این آمار به هیچ وجه قطعی نبوده و قطعا تعداد کودکان کار از این مقدار بیشتر است.

وی اظهار داشت: برطرف کردن مشکلات کودکان کار امری نیست که تنها به دست بهزیستی قابل حل باشد بلکه باید برای آن برنامه ریزی اساسی  صورت گیرد که در حال حاضر کودکان کار در دغدغه اصلی مسئولان نیستند.

بکار گیری افراد زیر 18 سال از نظر قانون کار جرم محسوب می شود

رئیس اداره بازرسی اداره کل کار و امور اجتماعی خراسان جنوبی از ممنوع بودن به کارگیری افراد زیر 18 سال خبر داد و گفت: اشخاصی که کودکان را به کارهای مضر بگمارند ،مشمول مجازاتهای قانون کار خواهند شد .

محمد رضا گلدانی ضمن اشاره به اجرای 620 مورد بازرسی در 6 ماهه نخست سال جاری به منظور شناسایی کودکان کار در استان اظهار داشت: به طور کلی به افراد زیر 18 سال تمام کودک اطلاق می شود و به کار گماردن کودکان در کارهای مضر که به دلیل ماهیت انجام آن احتمال دارد برای سلامتی جسمی و روانی کودکان ضرر داشته باشد،ممنوع است.

وی افزود: اشخاصی که کودکان را به کارهای مضر وادار کنند مشمول مجازاتهای مقرر در ماده 172 قانون کار شده و پروانه کار آنها باطل خواهد شد و علاوه بر مجازات مقرر،ادارات کار متخلف را به وزارت صنایع و معادن و مجمع امور صنفی معرفی و درخواست لغو پروانه آنان را خواهد نمود.

گلدانی در ادامه تصریح کرد: کارگری که سنش بین 15 تا 18 سال تمام باشد، کارگر نوجوان نامیده شده و در بدو استخدام باید توسط سازمان تامین اجتماعی مورد آزمایش پزشکی قرار گیرد.

در حالیکه چند سازمان مختلف به ویژه بهزیستی و اداره کار و امور اجتماعی خدماتی در این زمینه انجام می دهند اما همچنان شاهد کار کردن کودکان و نوجوانان در مراکز مختلف هستیم که شاید یکی از دلایل آن فقر خانواده هاست.

تنها در صورتی مشکلات کار کودکان در کشور برطرف خواهد شد که مسئولان به بررسی وضعیت اقتصادی خانواده ها پرداخته و در راستای ایجاد مشاغل سالم برای والدین گام بردارند تا رابطه کودک و فقر فرهنگی و اقتصادی خانواده کم کم از بین برود چرا که کودکانی که امروز برای تامین نیازهای روزانه خانواده خود از آموزش و تحصیل باز مانده اند فردا چهره فقر مادی و فرهنگی جامعه را به تصویر خواهند کشید.