فیلم‌هایی که جشنواره فجر را رونق می‌دهند

در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر، به غیر از داریوش مهرجویی، ابراهیم حاتمی کیا وعلیرضا رئیسیان نامی از فیلمسازان برجسته و با تجربه  سینمای ایران دیده نمی‌شود. اما فیلمسازان جوانی چون بهرام توکلی، محسن عبدالوهاب، محمدعلی آهنگر، عبدالرضا کاهانی، حسن فتحی، علیرضا امینی، سامان مقدم، محسن امیر یوسفی و...حضور دارند که پیش از این با آثار خود اعتباری حرفه‌ای به دست آورده‌اند.

در بخش فیلم‌های اول و دوم شاهد حضور نسل جدیدی از سینماگران هستیم که به نظر می‌رسد، آثار متفاوتی را به تصویرکشیده‌اند. مهدی رحمانی، مهدی نادری، علی عطشانی، بهرام بهرامیان و... می‌توانند گرمایی تازه به این ضیفت سینمایی بدهند.

به نظر می‌رسد امسال هم تعدادی از فیلم‌ها به دلیل حضور کارگردان، فیلمنامه نویس، بازیگران حرفه‌ای و حاشیه‌های خبری و رسانه‌ای قابلیت جلب توجه بیشتری برای مخاطبان دارند.

"به رنگ ارغوان"

بخش مسابقه سینمای ایران 

به رنگ ارغوان سیزدهمین فیلم ابراهیم حاتمی کیا است که حدود پنج سال پیش به دلیل مشکلات ممیزی توقیف شد. این تنها فیلم حاتمی کیا است که هنوز اکران نشده‌ است. این فیلم در دولت دهم و همزمان با حضور جواد شمقدری در پست معاونت سینمایی رفع توقیف شد و تقریبا اولین فیلمی بود که حضورش در جشنواره فیلم فجر امسال قطعی شد.

وجود کارگردان صاحب نام همچون حاتمی کیا، حاشیه‌های فیلم، بازیگران، جذابیت موضوعی و... ویژگی‌های "به رنگ ارغوان"  به حساب می‌آید که از همین حالا می‌توان آن را یکی از پدیده‌های جشنواره امسال دانست.

در خلاصه داستان این فیلم آمده: یکی از عوامل گروهک‌های سیاسی که اوائل انقلاب از کشور گریخته، پس از سال ها تصمیم می‌گیرد برای دیدن دخترش به دانشجوی دانشکده جنگلداری است مخفیانه به ایران بازگردد. یکی از مأمورین امنیتی به عنوان دانشجو وارد دانشکده شده تا با کنترل دختر، پدر وی را به دام اندازد. حمید فرخ نژاد، خزر معصومی، رضا بابک، کوروش تهامی، فرهاد قائمیان و... در این فیلم بازی می کنند.

تهران در جستجوی زیبایی یکی از اپیزودهای "طهران تهران" است که توسط داریوش مهرجویی ساخته شده و مهدی کرمپور نیز اپیزود دوم آن را باعنوان "تهران سیم آخر" جلوی دوربین برده است. این فیلم درباره تاریخ و شرایط اجتماعی تهران است،  مهرجویی پس از "سنتوری" بعد از سه سال با این فیلم به جشنواره فجر می‌آید. "سیم آخر" اپیزود دوم این مجموعه هم می‌تواند یکی از فیلم‌های شاخص این دوره باشد. 

حضور کارگردان، بازیگران وهمکاری مهرجویی و کرمپور که پیش از این دستیار مهرجویی بوده در قالب یک مجموعه، از جذابیت‌های این فیلم به شمار می‌رود. قرار بود اپیزود سوم این مجموعه را مرحوم سیف الله داد کارگردانی کند که متاسفانه فرصت برای او فراهم نشد. پانته آ بهرام، قربان نجفی، پرویز نوری، فرهاد قائمیان و...در تهران در جستجوی زیبایی بازی می‌کنند.

چهل سالگی پنجمین فیلم علیرضا رئیسیان بعد از ساخت آثاری چون "ریحانه"، "پرونده هاوانا"، "سفر" و "ایستگاه متروک" است. در این فیلم از حضور بازیگران شاخصی چون عزت الله انتظامی، لیلا حاتمی ومحمد رضا فروتن بازی کرده‌اند. "چهل سالگی"در مراحل تولید به دلیل مشکلات مالی چند بار متوقف شد. 

در خلاصه داستان فیلم جدید رئیسیان آمده است: چهل سالگی آغاز میانسالی است. خیلی‌ها در این دوره یاد گذشته می‌کنند و عشق‌های قدیمی‌شان را به یاد می‌آورند و قصه هایشان را مرور می‌کنند و شاید برای بچه‌هایشان بخوانند.

کیفر سومین ساخته بلند سینمایی حسن فتحی است که پارسال نیز در این رویداد با "پستچی سه بار در نمی‌زند" جوایزی را از آن خود کرد. این کارگردان سینما ساخت مجموعه‌های تلویزیونی موفقی را در کارنامه دارد. حضور بازیگران متعدد از نسل‌های مختلف و نوع روایت متفاوت این فیلمساز باعث توجه به آثار وی می‌شود.

این فیلم که فیلمنامه آن توسط علیرضا نادری نمایشنامه نویس و کارگردان برجسته تئاتر با همکاری فتحی نوشته شده، داستان مرد میانسالی را روایت می‌کند که به دلیل قتل یک جوان در آستانه قصاص است. خانواده وی در تلاش برای جلب رضایت اولیا دم هستند و در این رابطه مبلغی را به عنوان پول دیه جور می‌کنند. اما پول هنگام انتقال آن از بانک توسط چند سارق دزدیده می‌شود. مریلا زارعی، مصطفی زمانی، امیر جعفری، هانیه توسلی، جمشید هاشم پور، انوشیروان ارجمند، پردیس افکاری و.. بازیگران "کیفر" هستند. 

"هفت دقیقه تا پائیز"

پرسه در مه فیلمی از بهرام توکلی است که پیش از این در بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر با "پابرهنه در بهشت" حضور داشت و توانست جوایز متعددی را در بخش‌های مختلف نصیب خود کند. این فیلمساز جوان بعد از ساخت اولین اثر بلند سینمایی خود جایگاه ویژه ای بین منتقدان کسب کرده و پیش بینی می‌شود با توجه این بار نیز شاهد فیلمی نامتعارف و جذاب از وی باشیم.

جوانی 30 ساله در پی نوشتن یک قطعه موسیقی که آرمان زندگی او به حساب می‌آید، به دلیل مشکلات زندگی به جایی می‌رسد که تعادل روحی خود را از دست می‌دهد، این خلاصه ای از داستان "پرسه در مه" که در آن لیلا حاتمی، شهاب حسینی و احمد ساعتچیان بازی می کنند. این فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران و فیلم های اول و دوم جشنواره فجر حضور دارد.

هفت دقیقه تا پائیز تازه ترین فیلم علیرضا امینی یکی از کارگردانان نسل جوان و با استعداد سینمای ایران است که تا کنون ساخت آثار متفاوتی چون "زمان می ایستد"، "استشهادی برای خدا"، "دانه‌های ریز برف" و... را در کارنامه کاری خود دارد. وی از نسل فیلمسازانی است که به جریان موج نو سینمای ایران در اواخر دهه 70 تعلق دارد.

حضور هدیه تهرانی که مدتی بازیگری را کنار گذاشته  بود در این فیلم اتفاق جالبی است که می تواند به میزان قابل توجهی نگاهها را به سمت "هفت دقیقه تا پائیز" جلب کند. این فیلم قرار بود با حضور بازیگران و تهیه کنندگی دیگری ساخته شود که حضور آنها منتفی شد. حامد بهداد، محسن طنابنده، خاطره اسدی و امیرحسین رستمی از دیگر بازیگران "هفت دقیقه تا پائیز" هستند که فیلمبرداری آن در تهران و شمال پائیز امسال انجام شد.

طبقه سوم چهارمین فیلم بیژن میرباقری است که هنوز نام او ما را یاد فیلم به یادماندنی "ما همه خوبیم" می‌اندازد. با وجود اینکه وی در سه فیلم دیگرش از اثر اول خود فاصله گرفته است، اما هنوز منتقدان منتظر فیلمی غافلگیرکننده از میرباقری هستند. وی در کار جدید خود از حضور مهناز افشار و پگاه اهنگرانی استفاده کرده، "طبقه سوم" فیلمی با لوکیشن‌های محدود، فیلمبرداری به شیوه دوربین روی دست و نورپردازی متفاوت است و به نوعی کار تجربی به شمار می‌رود. "طبقه سوم" روایت روابط و اتفاقاتی است که برای دو دختر در یک شب تا صبح اتفاق می‌افتد.

لطفا مزاحم نشوید اولین فیلم مستقل محسن عبدالوهاب بعد از همکاری مشترک و موفق در فیلم‌های "خون بازی" و "گیلانه" با رخشان بنی اعتماد است. وی در قالب چهار قصه تو در تو با نگاهی طنزآلود، روایت‌هایی از وقایع مختلف مرتبط با زندگی جوانان امروز در این فیلم ارائه می‌کند. طنز در این فیلم ساختگی نیست بلکه طنزی است که در خلال مشکلات زندگی روزانه در کلانشهر تهران به طور واقعی در جریان است.

باران کوثری، افشین هاشمی، حامد بهداد، هدایت هاشمی، سیامک صفری، خسرو احمدی، مجید بهرامی، مزدک میرعابدینی و... بازیگران این فیلم هستند. به نظر می رسد شاهد فیلمی متفاوت از این کارگردان خوش قریحه که همکاری با بنی اعتماد را در کارنامه دارد، در این دوره از جشنواه باشیم. البته این فیلم در ابتدا در بخش فیلم‌های اول و دوم حضور داشت که به درخواست کارگردان خارج و در بخش فیلم های بخش مسابقه قرار گرفت.

"دموکراسی تو روز روشن"

فیلم های اول و دوم

دیگری ساخته مهدی رحمانی از جمله آثاری است که شنیده ها درباره آن حاکی است، می‌تواند توجه علاقمندان جدی تر سینما را به خود جلب کند. دراین فیلم که تهیه کنندگی آن برعهده محمدعلی نجفی کارگردان و از مدیران سینمای دهه اول پس از انقلاب است، محمد رضا فروتن و مریلا زارعی بازی‌های متفاوتی ارائه داده اند.

رحمانی از کارگردانان موفق در حوزه مستند است،"دیگری" با فیلمنامه‌ای از مهران کاشانی روایتی رئالیستی و فضایی مستندگون دارد. "دیگری" در بخش مسابقه فیلم‌های اول و دوم حضور دارد این موضوع باعث انتقاد کارگردان شد زیرا با وجود صحبت‌هایی که توسط مسئولان جشنواره درباره این فیلم شده بود، پیش‌بینی می‌شد که در بخش مسابقه سینمای ایران نیز حضور داشته باشد.

دموکراسی تو روز روشن دومین فیلم علی عطشانی است که "پوست موز" اولین کار سینمایی وی فرصت اکران عمومی پیدا نکرد. این فیلم که در ژانر دفاع مقدس ساخته شده از مشاوره و تهیه کنندگی حجت الاسلام زم بهره برده است. این فیلم در مراحل ساخت با حاشیه‌های فراوانی از جمله دستمزد یکی از بازیگران و حضور وی بعد از یک دوره ممنوع الکار بودن در این پروژه همراه بود.

فیلم درباره زندگی یک سردار دفاع مقدس است که می‌خواهد اشتباههای زندگی خود را در عالم برزخ جبران کند. حمید فرخ‌نژاد، محمدرضا فروتن، نیکی کریمی، نیوشا ضیغمی، محمدرضا گلزار، نیما شاهرخشاهی، ارژنگ امیرفضلی، علی دهکردی، مهران رجبی، فخرالدین صدیق شریف، قاسم زارع، بابک برزویه، فرامرز روشنایی و... بازیگران  آن هستند.

بدرود بغداد عنوان جدید فیلم مهدی نادری است که پیش از این "مرا ببخش مادر" نام داشت. این فیلم نیز به جنگ امریکا و عراق می پردازد و در حاشیه آن روابط انسانی بین شخصیت ها از دو سرزمین متفاوت به تصویر کشیده می‌شود. بازیگران این فیلم به زبان عربی و انگلیسی صحبت می‌کنند و از عکس‌های منتشر شده به نظر می‌رسد "بدورد بغداد" فضای متفاوتی دارد.

درخلاصه داستان "بدرود بغداد" آمده است: مخالفان اشغال عراق هشدار دادند خاورمیانه باتلاقی بزرگ برای آمریکا است. اما گوش نکردند که در باتلاق هر چه دست و پا بزنی بیشتر فرو می‌روی... مزدک میرعابدینی، پانته آ بهرام، مصطفی زمانی، مجید بهرامی، آریا شاکری، مجید بهرامی، عدنان شاه‌طلایی، جهانگیر سرشار و... بازیگران این فیلم هستند.

"هیچ"

نمایش های ویژه و خارج از مسابقه

هیچ چهارمین فیلم عبدالرضا کاهانی است که با حاشیه‌های فراوانی پس از اعلام اسامی نهایی فیلم‌های بخش مسابقه همراه بود. این فیلم با مشکلات ممیزی روبرو شد به همین دلیل توسط هیئت انتخاب به بخش مسابقه راه نیافت. اما پس از مدتی نمایش آن در جشنواره فجر با نظر معاونت سینمایی به صورت محدود و خارج از مسابقه قطعی شد و پس از آن نیز کارگردان پروانه نمایش خود را برای حضور در این رویداد را از نظارت و ارزشیابی ارشاد دریافت کرد.

تجربه نشان می دهد فیلم‌هایی که عمدتا با مشکلات نظارتی روبرو می‌شوند معمولا مورد توجه مخاطبان و منتقدان قرار می‌گیرند. به همین دلیل پیش بینی می‌شود این فیلم که از حضور 9 بازیگر مطرح سینما بهره برده است در زمان جشنواره با استقبال روبرو شود."هیچ" داستان مردی است که به بیماری پرخوری مبتلا است و شکم خود را نمی‌تواند سیر کند، سرپرست خانواده‌ای پر جمعیت می‌شود... در این فیلم مهدی هاشمی، مرضیه برومند، پانته آ بهرام، باران کوثری، صابر ابر، احمد مهران‌فر، نگار جواهریان، مهران احمدی و نیره فراهانی بازی می کنند.

آتشکار دومین فیلم بلند سینمایی محسن امیر یوسفی است که چند سالی است با داشتن پروانه نمایش پشت درهای اکران مانده! این فیلم قرار بود پیش از این در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر به روی پرده برود که به دلیل مشکلات نظارتی این محقق نشد و حتی پس از آن نیز با داشتن مجوز نمایش چند بار از اکران آن جلوگیری شد.

مخاطبان بسیاری که طی این دو سال اخبار این فیلم را دنبال می‌کنند حتما منتظرند در این دوره از جشنواره با توجه به رویکرد مسئولین،"آتشکار" به نمایش گذاشته شود. این موضوع خود می‌تواند باعث استقبال از این فیلم شود. آتشکار" داستان یک کارگر آتشکار است که بر سر گرفتن تصمیمی با روح پدرش درگیر می‌شود. حمید فرخ‌نژاد تنها بازیگر حرفه‌ای فیلم است که با چهره و گویشی متفاوت در آن بازی کرده است.

صد سال به این سالها تنها فیلم اکران نشده کارنامه سامان مقدم این کارگردان با استعداد سینمای ایران است که پرونده توقیف ان در دولت نهم و همزمان با معاونت جعفری جلوه شکل گرفت. این فیلم نیز با اعمال اصلاحاتی به تازگی پروانه نمایش خود را دریافت کرده است با نظر تهیه کننده و کارگردان در بخش خارج از مسابقه این رویداد به نمایش گذاشته می‌شود.

این فیلم داستان زنی به نام ایران را در سه دهه پرحادثه روایت می‌کند. فاطمه معتمد آریا، پرویز پرستویی، رضا کیانیان، هانیه توسلی، علی قربانزاده و علی شادمان در "صد سال به این سالها" بازی کرده‌اند. 

- - - - - - - -

بیتا موسوی