کودکان کار فراموش شده در گیر و دار ناهماهنگیها

به گزارش خبرنگار مهر در کرج، کودک کار، بحث دیروز و امروز و دولت قبلی و فعلی نیست، یکی تراژدی دنباله دار و یک زخم کهنه است، یک داستان تاریخی و قله بی مهری به نسلی سوخته است، سمبل بی حسی و عادت است.

فرزندان پاک و معصومی که ناخواسته و ندانسته به چنگال دلالان اقتصادی افتاده و با تازیانه های کشنده فقر دست و پنجه نرم می کنند.

زندگی کودک کار با ترس عجین است، ترس و رنجی که همه روزه در اثر فقر اقتصادی به این قشر از جامعه تحمیل می شود.

بر اساس گزارشهای موجود، 700 هزار کودک کار زیر 15 سال و در آماری دیگر 800 هزار کودک کار زیر 18 سال در ایران زندگی می کند که 55 درصد از این جمعیت را افاغنه تشکیل می دهند و 20 درصد از آنها نیز از نعمت تحصیل و سوادآموزی کاملا محروم هستند.

ایستگاه مترو گلشهر و پل فردیس، چهار راه طالقانی، میدان کرج، زیر پل رجایی شهر، معابر شهر فردیس، میدان آزادگان، فلکه اول گوهردشت، پارک چمران، پشت چراغ قرمزها و  چهارراه ها و ... از نقاطی هستند که حضور کودکان کار در آنها ملموس تر از سایر نقاط شهر است.

کودکان کار در ناهماهنگی ها می سوزند

یک آسیب شناس مسائل اجتماعی در گفتگو با مهر اظهار داشت: براساس مصوبه شورای عالی اداری جمع آوری کودکان کار از سطح جامعه و ساماندهی آنان بر عهده سازمان بهزیستی است که 13 ارگان مرتبط مکلف به همکاری با این مجموعه هستند.

فاطمه تقوی با بیان اینکه کودکان کار در ناهماهنگی ها می سوزند، ادامه داد: متاسفانه به علت بی میلی برخی نهادها برای تمکین به قانون، تصور عمومی بر این است که بهزیستی، شهرداری و نیروی انتظامی تنها مراجع دخیل در این موضوع هستند.

وی هرگونه بهره کشی اقتصادی از کودکان زیر 15 یا 18 سال را برابر قانون جرم دانست و ادامه داد: صدها کودک کار در شهرستان کرج در معرض خطرات جسمی و روانی هستند که اداره کار و امور اجتماعی، بهزیستی، نیروی انتظامی، شهرداری، سازمان تامین اجتماعی، نهادهای اجتماعی غیرانتفاعی با تشکیل کارگروه مشترک می توانند محل حضور آنان را شناسایی و با متخلفان برخورد قانونی کنند.

وی کودک کار را به دو دسته تقسیم کرد و ادامه داد: بخشی از کودکان کار با حضور در خیابانها و معابر پر رفت و آمد شهر به طرق مختلف کسب درآمد می کنند که شناسایی آنان کار دشواری نیست اما بخش پنهان کودکان کار که در کارگاه های تولیدی، بنگاه های اقتصادی و ساختمانهای در حال ساخت فعالیت می کنند در معرض خطر اصلی قرار دارند، مسئله اصلی است که بهزیستی و دیگر نهادهای مرتبط باید برای شناسایی آنها اقدام عاجل کنند.

تقوی آزار جنسی، عدم تغذیه مناسب، محرومیت از سواد آموزی، تقویت انگیزه های کودک ربایی، آسیبهای جسمی، بیماری های روانی و افسردگی و... از جمله خطراتی دانست که همواره در کمین کودکان کار است.

کودکان کار: اگر کار نکنیم خانواده هایمان گرسنه می مانند

احمدرضا 15 سال دارد و پدرش او را در اختیار یکی از دلالان گذاشته تا در ازای کار احمدرضا برای او، ماهی 400 هزار تومان به پدرش پرداخت کند، احمدرضا علاوه بر پدر و مادر پیر و از کار افتاده، خواهری دارد که با وجود 32 سال سن هنوز موفق به ازدواج نشده است.

احمدرضا به خبرنگار مهر گفت: به شرطی مصاحبه می کنم که به کارم لطمه ای نزند، چرا که خواهرم چشم امیدش به دست من است تا بعد از جمع کردن پول جهیزیه بتواند ازدواج کند.

از نگاه او کار کودک همیشه با اجبار همراه نیست و برای بچه هایی که خانواده آنها در معرض فقر شدید مالی باشد، درس خواندن یا کانون گرم خانوادگی معنایی ندارد و تمام دغدغه شان لقمه ای نان است که شب سر سفره باشد تا سر گرسنه زمین نگذارند.

احمدرضا سیلی خوردن، اجبار برای انجام کار بیشتر، اجازه ندادن برای رفتن به دستشویی حین کار و... را از تجربه های تلخ دوران کاری خود می داند و تاکید می کند اگر کسی خواهان برچیدن کودک کار از جامعه است، خانواده های فقیر را شناسایی و اقتصاد آنها را تقویت کند.

در ذهن احمدرضا بدترین خاطره روزهای سخت کار مربوط به صحنه ای است که صدای رفیقش سعید را از طبقه بالایی کارگاه شنیده است که به سرکارگر التماس می کرد به طرف او نیاید اما مقاومت های سعید بی نتیجه مانده و لحظاتی بعد با گریه و آثار خون روی صورتش برای همیشه کارگاه را ترک کرده است.

 فقر مالی کودکان کار دروغ نیست

رئیس انجمن مددکاری ایران در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: آنچه کودکان کار از آن به عنوان اجبار زندگی و فقر یاد می کنند، صحت دارد و دروغ نیست.

مصطفی اقلیما افزود: نباید با کودک کار احساسی و شتابزده برخورد کرد چرا که دستفروشی آشکار امروز می تواند به مواد فروشی پنهان فردا بدل شود.

وی با بیان اینکه اگر برای همین کودکان مشاغل سبک و مناسبی در نظر گرفته شود دیگر نیازی به حضور آنان در خیابانها و تحمل نگاه ها نیست، خاطرنشان کرد: باید با این معضل به صورت واقعی برخورد کرد و شعارها را کنار گذاشت.

یک مسئول آگاه در شهرستان کرج که مایل به ذکر نامش نیست در گفتگو با خبرنگار مهر در کرج، تعداد کودکان کار در این شهرستان را هزار و 500 تا دو هزار مورد دانست و گفت: فقر مالی و شرایط سخت زندگی این کودکان را از ادامه تحصیل و رشد عادی باز می دارد و آنان را ناچار می سازد تا تجربه کار سخت در دوران بچگی را بچشند.

وی با بیان اینکه اقدامات انجام گرفته برای کاهش تعداد کودکان کار کافی نیست، ادامه داد: البته به صرف جمع کردن این کودکان از سطح شهر مشکلی حل نمی شود و باید از ریشه چاره ای برای آنها و بهبود شرایط زندگی شان اندیشیده شود.

کلانشهر کرج نیز همچون بسیاری از شهرهای بزرگ کشور با درد کهنه کودکان کار عجین است، نبود اعتبارات کافی برای راه اندازی گرمخانه و جمع آوری و ساماندهی این کودکان از جمله مشکلات دیگری است که رسیدگی به امور این کودکان را دشوارتر کرده است.

با افزایش میزان مهاجرت به کلانشهر کرج تعداد کودکان کار نیز روبه افزایش است و اگرچه آمار واقعی از این کودکان وجود ندارد اما هر رهگذری با نگاهی کوتاه و گذرا به معابر شهر به سادگی می تواند حدس بزند که تعداد این کودکان زیاد است.

امید می رود مسئولان مربوطه هرچه سریعتر برای شناسایی و ساماندهی کودکان کار که همچون سایر کودکان حق برخورداری از حیات سالم را دارند، چاره اندیشی کنند.