پیوند دین و رسانه به ایجاد توانمندی ارتباطی منجر میشود

به گزارش خبرنگار مهر در قم، پرفسور محسن فاطمی شامگاه چهارشنبه در نشست علمی «دین، رسانه، ارتباطات» که در مدرسه معصومیه قم برگزار شد، با اشاره به اینکه روایات و سیره ائمه اطهار ما مشحون از موضوعات ارتباطی است، بیان کرد: هیچ بستری به اندازه دین نمیتواند موجب توانمندی ارتباطی انسان در همه ابعاد ارتباط با خود، خدا، طبیعت و دیگران شود، به خاطر اینکه با نگاه مادی ثروت و قدرت که مانند سراب است نمیتوان توانمندی ارتباطی ایجاد کرد.

وی تصریح کرد: نکته جالب این است که بزرگان دین ما نه تنها به پیام، بلکه به ابزار رساندن پیام نیز توجه زیادی داشتند.

فاطمی افزود: در روانشناسی بسیاری از موارد به اصلاح رابطه فرد با خود و دیگران برمیگردد. در حوزه ارتباطی نیز اگر بتوانیم از دین به عنوان زمینه اصلی در ایجاد توانمندی و شوکت درونی استفاده کنیم نقش مهمی در بالندگی فردی و اجتماعی افراد خواهد داشت.

تأکید دین بر تعالی ارتباطات

وی با بیان اینکه از ائمه اطهار(ع) تأکیدات بسیاری در حوزه ارتباطی درون خانه و در حوزههای دیگر وجود دارد، تصریح کرد: اصلاح ارتباط در حوزه درون خانواده یکی از مباحث عمیق در اسلام است و حتی روایات زیادی از ائمه درباره رفتار صحیح جنسی در خانه وجود دارد که قابل تامل است.

فاطمی ادامه داد: در دین هم از ارتباط و هم از اصلاح ارتباطی سخن گفته میشود و در روایات داریم که وقتی سعد بن معاذ از دنیا رفت، پیامبر(ص) یکی از مشکلات او را نداشتن رابطه درست با افراد خانواده عنوان کردند.

وی با اشاره به نمونههایی از این موارد در دین اسلامی اظهار داشت: در وصیتنامه امام علی(ع) این مسئله بیان شده است که هیچ عبادتی حتی نماز و روزه بهتر از اصلاح ذات البین و هیچ کاری بدتر از سخنچینی نیست.

استاد دانشگاه هاروارد آمریکا اضافه کرد: دین حتی بر روی تعالی و پیشبرد ارتباطات نیز مواردی را بیان کرده است، چراکه در برخی روایات اشاره شد که انسانهایی که از حسن خلق برخوردارند مانند کسانی هستند که روزها را روزه میگیرند و شبها به نماز میایستند.

ارتباط مهمترین موضوع بین رشتهای در علوم انسانی

وی ارتباط را یکی از مهمترین موضوعات بین رشتهای در علوم انسانی دانست و یادآور شد: ارتباط جزو ناگسستنی انسان است و به دو دسته درون فردی و برون فردی تقسیم میشود.

فاطمی بیان کرد: بر اساس تحقیقی که در کشورهای آمریکای شمالی صورت گرفت 56 تا 86 درصد مشکلات در سازمانها و نهادها به ارتباطات میان فردی بر میگردد و اگر از بهترین بهرههای هوشی هم در یک مجموعهای استفاده شود، اما مشکل ارتباطی وجود داشته باشد، آن سازمان موفقیت چندانی نخواهد داشت.

استاد دانشگاه بریتیش کانادا با اشاره به پیامدهای منفی عدم ارتباط مستحکم بین افراد، خاطرنشان کرد: به خوبی میتوان ادعا کرد که ارتباط و اصلاح ارتباط یکی از مهمترین محورهای دینی است و کسانی مانند علامه جعفری با دقت زیادی در این موضوع سخن گفتند و وقتی با جهانبینی الهی موضوع را مورد تحقیق قرار دهیم، حوزههای ارتباط انسان با خود، خدا، طبیعت و دیگر انسانها بیان شده است.

نقش رسانه در تقویت ارتباطات

استاد دانشگاه هاروارد آمریکا با اشاره به اهمیت نقش رسانهها در تقویت و استحکام ارتباطات، اظهار داشت: تصور سطحی از ارتباط دینی در رسانه ممکن است منجر به تولید فیلمی شود که فردی در آن نماز میخواند اما رسانهها باید به این موضوع نگاه عمیقتری داشته باشند، به عنوان مثال زندگی یک جانباز به لحاظ رفتاری و روانی و موفقیتهایی که در زندگی کسب کرده است و یا پرداختن به رفتار و حسن خلق کسی مانند حجتالاسلام ابوترابی که حتی در زندانهای عراق با رفتاری بسیار مناسب با زندانبانش برخورد میکرده است میتواند جلوه عمیقی از ارتباط دینی را در رسانه نشان دهد.

عاشورا مملو از پیامهای ارتباطی است

فاطمی با بیان اینکه جریان عاشورا مملو از پیامهای ارتباطی است، گفت: رفتارهای امام حسین(ع) در سختترین و مشقتبارترین سفر تاریخ، حاوی نکات عمیقی درباره ارتباطات است که به طور نمونه میتوان به شب عاشورا که امام حسین(ع) نگاه خود را از افرادی که میخواستند ایشان را ترک کنند برداشت.

دین ژرفترین حرفها را در حوزه ارتباطات دارد

فاطمی محوریترین موضوع کتابهای روایی همانند اصول کافی را ارتباط دانست و یادآور شد: بدون اینکه غلو کرده باشم، میگویم ظرافتهایی که دین در مباحث ارتباطی بیان کرده است در هیچ منبع علمی و کتبی نمیتوان دید.

استاد دانشگاه بریتیش کانادا با اشاره به اینکه دین ژرفترین حرفها را در حوزه ارتباطی زده است، اظهار داشت: اگر روحانیون و وعاظ در تبلیغ از روانشناسی دین استفاده کنند، فعالیتهای تبلیغی آنها اثر بیشتری خواهد داشت.

وی اضافه کرد: سخنرانان اگر در موعظه خود به جای صرف پرداختن به مباحث فقهی که البته در جای خود مطلوب است به مباحث اصلاح ارتباطات افراد با یکدیگر، ارتباط پدر با فرزند، ارتباط فرزند با والدین، ارتباط همسران با یکدیگر و... بپردازند میتوانند تاثیر عمیقتری در حوزه اجتماعی بر جای بگذارند.