دکتر جعفر مهراد در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: یکی از مهمترین مسئله‌ای که در رتبه بندی دانشگاههای جهان وجود دارد این است که در کل رتبه نهایی هر دانشگاه در هر یک از نظامهای رتبه بندی براساس روش شناسی مربوط به آن نظام اعلام و با سایر دانشگاههای تراز اول جهان مقایسه می‌شود. مثلا شناخت 100 دانشگاه برتر جهان از این نظر بسیار آسان است یا 200 دانشگاه تراز اول جهان را می‌توان براساس رتبه‌ای که به دست آورده است مشاهده و با هم مقایسه کرد.
ضرورت توجه به رتبه بندی دانشگاهها بر اساس رشته های دانشگاهی
وی اظهار داشت: اما نکته‌ای که اهمیت دارد آن است که معمولا به رتبه رشته های موضوعی کمتر توجه می کنیم در حالی که شناسایی این رشته ها و توجه به جایگاه جهانی هر کدام می تواند ما را در شناخت هرچه بیشتر رشته های موضوعی در عرصه های بین المللی و برای ورود به این رشته‌ها یا اعزام دانشجو در فرصتهای مطالعاتی و یا عقد قراردادهای آموزشی و تحقیقاتی کمک کند.
رتبه های دانشگاه هاروارد در 8 رشته دانشگاهی
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: در سالهای اخیر اخبار مربوط به رتبه بندی دانشگاهها بسیار منتشر شد. مثلا در سال 2009 می‌دانیم که دانشگاه هاروارد رتبه اول جهان را در نظام رتبه بندی QS به خود اختصاص داده اما این دانشگاه در همین سال در رشته های هنر و علوم انسانی، علوم حیاتی و زیست پزشکی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی نیز مقام اول جهان را در اختیار داشت در حالی که در حوزه مهندسی و IT دارای رتبه 22 جهان بود.
وی افزود: مقایسه سال 2008 با سال 2009 این دانشگاه از نظر رشته های موضوعی اطلاعات مفیدی در دسترس قرار می‌دهد مجددا این دانشگاه در سال 2008 رتبه اول جهان را کسب کرد و در رشته های هنرها و علوم انسانی، علوم حیاتی و زیست پزشکی و علوم اجتماعی دارای مقام اول بوده در حالی که در رشته علوم طبیعی و مهندسی و IT به ترتیب رتبه های 4 و 19 را دارا بود.
مهراد افزود: این وضعیت در سال 2007 میلادی در دانشگاه هاروارد به استثنای کسب رتبه 15 حوزه مهندسی و IT در این سال برابر با سال 2008 میلادی است.
وی اضافه کرد: با نگاه اجتماعی به این 3 سال در می یابیم که دانشگاه هاروارد تنها در قلمرو مهندسی و IT از جایگاه 15 در سال 2007 به مرتبه 22 در سال 2009 نزول پیدا کرده است.
رتبه های دانشگاه کمبریج در 8 رشته دانشگاهی
مهراد گفت: همین حالت برای دومین دانشگاه معتبر جهان نیز صادق است دانشگاه کمبریج در انگلستان که در سالهای 2007 تا 2009 در نظام رتبه‌بندی QS به ترتیب حائز مقام دوم، سوم و دوم جهان بود از نظر رتبه بندی موضوعی مراتب مختلف را به خود اختصاص داده است. این دانشگاه در سال 2009 میلادی در رشته‌های علوم طبیعی، علوم حیاتی و زیست پزشکی و هنرها و علوم انسانی به ترتیب رتبه‌های 1 تا 3 جهان را دارا بود در حالی که در علوم اجتماعی و مهندسی و IT رتبه چهارم جهان را کسب کرده است.
وی افزود: بررسی سال 2008 آمارهای متفاوتی را نشان می‌دهد جایگاه دانشگاه کمبریج در رشته‌های علوم حیاتی و زیست پزشکی، علوم طبیعی و هنرها و علوم انسانی به ترتیب 2 تا 4 و در رشته‌های علوم اجتماعی و مهندسی و IT رتبه 5 جهان است.
به گفته سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در سال 2007 رتبه موضوعی دانشگاه کمبریج تنها در حوزه علوم اجتماعی متفاوت است که در این رشته دارای جایگاه هفتم جهان بود رتبه بقیه رشته‌های موضوعی با سال 2008 تفاوتی ندارد.
رتبه های دانشگاه ییل در 8 رشته دانشگاهی
وی در ادامه به سومین دانشگاه تراز اول جهان اشاره کرد و به مهر گفت: نام این دانشگاه، دانشگاه ییل در آمریکا است. رتبه موضوعی این دانشگاه در سال 2009 معیاری کاملا متفاوت با دانشگاههای اول و دوم جهان است. دانشگاه ییل در این سال در رشته‌های هنرها و علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم حیاتی و زیست پزشکی، علوم طبیعی و مهندسی و IT به ترتیب دارای جایگاه 5، 8، 9، 18 و 70 جهان است مقایسه رتبه این سال با سال 2008 جالب توجه است. دانشگاه ییل در رشته‌های هنرها و علوم انسانی، علوم حیاتی و زیست پزشکی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی و مهندسی و IT در سال 2008 به ترتیب دارای رتبه‌های 5 ، 7، 17 و 58 بود که به هر دلیل نتوانسته این جایگاه را حفظ کند به طوریکه در سال 2009 مشاهده می‌کنیم در هر رشته چندین پله سقوط کرده است.
به گفته مهراد از همه جالب‌تر سال 2007 میلادی است. براساس رتبه‌بندی QS این دانشگاه در سال 2007 میلادی وضعیت بهتری نسبت به سالهای 2008 و 2009 داشت. دانشگاه ییل در این سال در رشته‌های موضوعی یعنی علوم اجتماعی، هنرها و علوم انسانی، علوم حیاتی و زیست پزشکی، علوم طبیعی و مهندسی و IT به ترتیب رتبه‌های 4، 5، 8، 10 و 46 جهان را در اختیار داشت که در سالهای بعد وضعیت به گونه‌ای منفی درباره این دانشگاه رقم خورده است.
به گزارش مهر، دانشگاه هاروارد در سال 1636 تاسیس شده و قدیمی‌ترین موسسه آموزش عالی ایالات متحده است. این دانشگاه دارای 14 هزار پرسنل است که از آن جمع دو هزار تن عضو هیئت علمی هستند به علاوه هفت هزار عضو هیئت علمی نیز در بیمارستان‌های آموزشی وابسته به این دانشگاه خدمت می‌کنند.
دانشگاه کمبریج نیز در حدود سال 1209 میلادی در انگلستان تاسیس شده است دارای 8614 نیروی انسانی است. در این دانشگاه در سال 2008 تعداد 12018 دانشجوی کارشناسی و 6378 دانشجوی تحصیلات تکمیلی ثبت نام کرده‌اند.
دانشگاه ییل در سال 1701 میلادی تاسیس شد. دانشگاهی است خصوصی که در New Haven در ایالت Connecticut در آمریکا قرار دارد. تعدادی اعضای هیئت علمی این دانشگاه 3619 نفر است. آمار دانشجویان این دانشگاه 12495 دانشجو است که از این تعداد 5316 دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی مشغول به تحصیل هستند.
نظر شما