ظروف گیاهی در تسخیر مافیای پلاستیک/ مواد سمی در کمین سلامت مردم

پلاستیک به عنوان یکی از پرمصرف ترین و ارزانترین محصولات شیمیایی جهان در دهه اخیر نقش قابل ملاحظه ای در تجارت، زندگی و رشد اقتصادی ایران داشته است. یکی از مشتقات این سرمایه شیمیایی ظروف یکبار مصرف، مشمع و قطعات پلاستیکی در لوازم الکترونیکی، رایانه و لوازم خانگی است. 

کشورهای که از این فناوری استفاده کرده اند اکنون از فاز بسته بندی گذشته و وارد تولید گلدانهای نشاء و تولید روکش داروهای هوشمند و لوازم یکبار مصرف پزشکی شده اند در حالی که در ایران دستهای پشت پرده مانع از شکوفایی و خلاقیت دانشمندان ایرانی در تولید ظروف پلیمری شده است.
 

سید امیررضا هاشمی مبتکر و تولید کننده مواد و ظروف پلیمری (گیاهی) در ایران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه کارخانه تولید پلیمرهای گیاهی از نشاسته ذرت سال 84 توسط "کامران باقری لنکرانی" وزیر بهداشت وقت در زنجان افتتاح شد، اظهار داشت: با توجه به ظرفیت دو هزار و 500 تنی واحدهای تولیدی تنها می توانیم 10 درصد نیاز بازار را تامین کنیم که این امر نیز نیازمند توجه و حمایتهای بیشتر است. ضمن اینکه ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در برابر غذا و مایعات داغ مواد سمی از خود خارج می کنند در حالی که در ظروف گیاهی این مشکل وجود ندارد.

روند کنونی سطح زمینهای ایران را به پلاستیک تبدیل می کند

 

وی با اشاره به اینکه پوسته زمین در حال تبدیل به یک پوسته پلاستیکی است افزود: ظروف یکبار مصرف تولید شده از پلیمرهای گیاهی نشاسته ذرت در مدت حداکثر 6 ماه به خاک بازمی گردند در حالی که دوره بازگشت ظروف پلاستیکی میانگین 300 تا 500 سال است که با تولید سالیانه 570 هزار تن ظروف یکبار مصرف در کشور در آینده ای نزدیک شاهد زمینی پلاستیکی بنام ایران خواهیم بود.

 

سازمانهای دولتی از ظروف گیاهی استفاده نمی کنند

 

حسن امامی رضوی معاونت سلامت وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگاری مهر با تاکید بر سلامت ظروف یکبار مصرف گیاهی اظهار داشت: این ظروف علاوه بر بازدهی بالا از ماندن در طبیعت و ایجاد مشکلات زیست محیطی و افزایش زباله نیز جلوگیری می کنند.

 

وی افزود: اواخر سال گذشته دولت نامه ای به دستگاههای دولتی ارسال کرد تا از ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده کنند اما متاسفانه تاکنون به این نامه عمل نشده است.

 

معاون وزیر بهداشت در مورد استفاده از ظروف پلاستیکی در ایام محرم و ماه مبارک رمضان گفت: استفاده از ظروف گیاهی قانون مجلس نیست، بلکه یک مصوبه دولت است و باید ادارات دولتی و سازمانها و وزارتخانه‌ها از این ظروف استفاده کنند. 

 

 

دولت بزرگترین مصرف کننده ظروف پلاستیکی است

 

دکتر سروش مدبری سرپرست دفتربررسی آلودگی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست کشور در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به آثار مخرب زیست محیطی پلاستیک گفت: ایرانیان در گذشته در صنایع بسته بندی و حمل و نقل از کاغذ، مقوا و پاکت استفاده می کردند و حتی خرید خانه بدون زنبیل امکان پذیر نبود در حالی که تقلید کورکورانه از غرب در استفاده از مواد پتروشیمی و پلاستیکی ایران را دچار وابستگی به پلاستیک و نایلون کرد.

 

وی گفت: هم اکنون کشورهای اروپایی همانند ایرلند با اختصاص تعرفه های بالای مالیاتی برای محصولات پلاستیکی و نایلون استفاده از این محصولات را به نوعی ممنوع و به استفاده از کاغذ، مواد پلیمری و شیشه روی آورده اند چرا که هر دوی این محصولات جذب محیط زیست می شوند.

 

در سازمان محیط زیست از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف استفاده می شو

مدبری

مدبری با بیان اینکه اردیبهشت ماه سال 88 ماده واحده ای میان وزارت بهداشت و محیط زیست در مورد استفاده از ظروف گیاهی در سازمانهای دولتی به تصویب رسید اظهار داشت: این ماده واحده ابتدا در کمیسیون زیربنایی دولت و سپس در کمیسیون فرهنگی به تصویب رسید ولی پس از گذشت 10 ماه هیچ دستورالعملی به سازمانهای دولتی ابلاغ نشده است.

 

سرپرست دفتربررسی آلودگی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست کشور دولت را به عنوان بزرگترین مصرف کننده ظروف یکبار مصرف پلاستیکی معرفی کرد و افزود: حتی در خود سازمان محیط زیست از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف استفاده می شود.

 

مدبری اظهار داشت: اختصاص یارانه و ترویج فرهنگ استفاده از ظروف گیاهی و پلیمری وظیفه دولت و مجلس است در غیر این صورت باید در آینده ای نزدیک شاهد غرق شدن شهرهای مختلف کشور به ویژه تهران در زباله های پلاستیکی باشیم.

 

 ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در کمین سلامت خانواده

 

شاید چربیهایی که روی مایعات داغ داخل لیوان های یکبار مصرف پلاستیکی قرار می گیرد را بارها و بارها مشاهده کرده باشید این چربی همان پلی استایرن سمی خارج شده از پلاستیک است که روی سیستمهای عصبی، قلب و گوارش انسان تاثیر منفی می گذارد.

 

کم اشتهایی، عصبانیت و بروز بیماریهایی اعم از سرطان، جهش در زنان باردار و بیماریهیا ریوی از مهمترین تاثیرات استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است.

 

البته باید گفت که این مشکل برای کودکانی که با اسباب بازیهای پلاستیکی بازی می کنند و بیشتر اوقات آنها را در دهان خود می گذارند نیز حائز اهمیت است.

 

محسن فرهادی مسئول بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به غیر بهداشتی بودن ظروف یکبار مصرف گفت: ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در صورت تماس با مایعات و مواد عذایی بالای 40 درجه  ماده ای شیمیایی به نام استایرن از خود خارج می کنند که موجب تلخی عذا شده و بیش از 77 نوع بیماری سرطانزا را به همراه دارد.

 

وی گفت: امروزه در اکثر کشورهای توسعه یافته استفاده از ظروف شخصی فرهنگ سازی شده و در صورت نیاز از ظروف گیاهی یکبار مصرف استفاده می شود.

 

فرهادی اظهار داشت: میکروب عضو اصلی ظروف پلاستیکی یکبار مصرف است که متاسفانه تولیدات غیرقانونی و بدون نظارت این ظروف سلامتی خانواده ها در معرض خطر قرارداده است.

  

انحصار 80 درصد بازار پلاستیک در دست صنفی فامیلی

 

سید رحیم مقیمی رئیس اتحادیه صنف پلاستیک، مشمع و نایلون تهران از خانوادگی بودن صنعت پلاستیک خبر داد و افزود: بیش از 80 درصد صنف پلاستیک و نایلون به صورت شبکه های خانوادگی اداره می شود.

 

وی گفت: نمی توان گفت که فروشندگان پلاستیک در قالب یک تشکل مافیایی کار می کنند ولی به جرات می توان عنوان کرد که شرکت پتروشیمی و افراد خاصی که همیشه برنده مزایده ها هستند به عنوان مافیای پلاستیک در بازار شناخته شده اند.

 

مقیمی با بیان اینکه شرکت پتروشیمی در مزایده ها تمامی محصولات خود را به اشخاص و یا شرکتهای خاصی می فروشد گفت: این اشخاص مواد پتروشیمی را به صورت خام یا تولید شده در انبارها احتکار کرده و در ایام خاصی مانند محرم و ماه مبارک رمضان در بازار عرضه می کنند و به نوعی کنترل نبض بازار در دستان آنها است.

 

وی در ادامه از عرضه مواد خام پتروشیمی به کشورهای عراق، افغانستان، ترکیه و چین خبرداد و افزود: شرکت پتروشیمی برای فرار از هفت درصد مالیات محصولات خود را صادر می کند در حالی که بازار داخلی نیازمند مواد اولیه پلاستیک است.

 

 

مقیمی با اشاره به اهمیت مواد پلیمری و گیاهی در ساخت ظروف یکبار مصرف گفت: تمام فروشندگان پلاستیک می دانند که ظروف گیاهی چقدر به نفع محیط زیست و برای سلامتی انسان مفید است ولی بالابودن هزینه تولید، بازار ظروف گیاهی را دچار مشکل کرده است. رئیس اتحادیه صنف پلاستیک، مشع و نایلون تهران قیمت یک دستگاه ساخت نایلون یا ظروف یکبار مصرف را حدود پنج میلیون تومان عنوان کرد و افزود: این در حالی است که برای تولید ظروف گیاهی بیش از یک میلیارد تومان سرمایه نقدی لازم است.

 

مقیمی با اشاره به تولید محصولات پلاستیکی و یکبار مصرف در کارگاههای زیرزمینی گفت: اتحادیه صنف پلاستیک و نایلون توان مبارزه با تولیدکنندگان زیرزمینی را ندارد.

 

وی افزود: تا زمانی که وزارت بهداشت و شهرداری تهران مواد ضایعاتی خود را به مزایده می گذارند، ما نمی توانیم با تولید کنندگان محصولات غیربهداشتی و غیر استاندارد مبارزه کنیم چرا که آنها می گویند ما مجوز داریم و در مناقصه برنده شدیم.

 

مقیمی اظهار داشت: تا زمانی که سود حاصله از تولید پلاستیک چندین برابر ظروف گیاهی است و قیمت ظروف گیاهی بالاتر از پلاستیک است نمی توانیم به ترویج استفاده از ظروف گیاهی در جامعه امیدوار باشیم و این نیازمند حمایت دولت و مجلس است.

 

 

 ایران پنجمین کشور مصرف کننده پلاستیک جهان است

 

محمد علی عرفان منش مشاور استاندار و مدیرکل امور اجتماعی استانداری تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه اتحادیه صنف پلاستیک و نایلون استان تهران یک ماه است که تشکیل شده اظهار داشت: اهمیت استفاده از ظروف گیاهی بر همه اثبات شده است ولی اینکه چگونه این فرهنگ را در جامعه نهادیه کنیم کار را کمی سخت می کند.

 

وی گفت: ایران جزو پنج کشور مصرف کننده پلاستیک در جهان است ودر عین حال جزو پنجمین کشورهای تولید کننده پلیمرهای گیاهی نیز می باشد ولی هنوز قانون و نظارتی بر استفاده از ظروف گیاهی اجرایی نشده است.

 
پلاستیکها در فرایندی غیر بهداشتی بازیافت می شوند

 

داریوش گل علی زاده سرپرست محیط زیست استان تهران در گفتگو با مهر، با بیان اینکه گروهی از سودجویان بازار پلاستیک با تشکیل شبکه های انسانی اقدام به جمع آوری پلاستیکهای ضایعاتی در سطح شهر می کنند اظهار داشت: پلاستیکهای جمع آوری شده که بسیاری از آنها از سطل های زباله که با آلودگی های میکروبی همراه هستند طی فرایندی غیر بهداشتی و غیر استاندارد در چرخه بازیافت قرارگرفته و دوباره به مواد پلاستیکی تبدیل می شوند.

 

وی گفت: مصرف کنندگان محصولات پلاستیکی بازیافت شده یا همان مردم به جهت اعتماد به سیستم نظارت دولتی از خطرات و مضرات مواد و محصولات بازیافت شده بی اطلاع بوده و سود کلانی را عاید جیب مافیای پلاستیک می کنند.

 

گل علی زاده با اشاره به ظرفیت بالای تولیدات مواد سلولزی و پلیمری در کشور گفت: دولت و مجلس باید از تولیدکنندگان ظروف و محصولات پلیمری یا همان گیاهی حمایت کنند البته به شرطی که خود پی به اهمیت این محصول ببرند.

 

سرپرست سازمان محیط زیست تجمیع زباله های پلاستیکی را در پایتخت را به عنوان یک بحران عنوان کرد و افزود: تا زمانی که محدودیت در تولید و عرضه محصولات پلاستیکی لحاظ نشود خاک تهران از گزند پلاستیک در امان نیست و در آینده ای نزدیک شاهد بحران زیست محیطی می باشیم.

 

وی گفت: به اعتقاد من باید دولت به عنوان یک الگوی اجتماعی اولین مصرف کننده ظروف و تولیدات مواد پلیمری "گیاهی" در کشور باشد تا جامعه فرهنگ و آگاهی از فواید استفاده از ظروف گیاهی را درک کنند.

 

 

 

وزارت بهداشت و مدعیان بازیافت را به مناظره دعوت می کنم

 

کامیار فیلسوفی نایب رئیس اتحادیه صنایع بازیافت ایران در گفتگو با خبرنگار مهر با تائید گفته های مقیمی رئیس اتحادیه پلاستیک و نایلون شهر تهران مبنی بر وجود مافیای پلاستیک از افغانیهای دوره گرد به عنوان دستهای پنهان صنایع بازیافت ایران نام برد و گفت: قانون مدیریت پسماند در سال 1383 توسط هیئت دولت هشتم تصویب شد و سال 84 تاکنون این قانون اجرایی نشده است.

 

وی افزود: اینکه مافیا و رانت به خصوصی نبض بازار پلاستیک و مواد پتروشیمی را در دست دارند کاملا صحیح است ولی باید بدانید که در صنعت بازیافت هم مافیا وجود دارد که بر خلاف تصور این بار مافیای بازیافت را افغانیهای دوره گرد تشکیل می دهند.

 

فیلسوفی با بیان اینکه تولید ظروف گیاهی در کشور استاندارد نیست گفت: ظروف گیاهی تولید شده در کشور حاصل ترکیبات پلیمری با گیاه است که در طبیعت گیاه تجزیه شده ولی مواد پلیمری آزاد می شوند و این آسیب رساندن به محیط زیست است.

 

وی افزود: در اینکه ظروف گیاهی یکبار مصرف نسبت به پلاستیک با محیط زیست سازگارتر است شکی نیست به شرطی که ظروف گیاهی با مواد شیمیایی ادغام نشود.

 

فیلسوفی گفت: تولید ظروف گیاهی و کاغذی مستلزم استفاده از طبیعت و قطع درختان است که در نوع خود آسیب به محیط زیست را به همراه دارد.

 

نایب رئیس اتحادیه صنایع بازیافت ایران، پلاستیک را بهترین گزینه برای ساخت ظروف یکبار مصرف و گیاهی عنوان کرد و افزود: چون مسئولان محیط زیست و وزارت بهداشت آگاهی از صنعت بازیافت ندارند به دنبال مواد جایگزین پلاستیک هستند در حالی که پلاستیک 40 بار قابل بازیافت است و اگر به درستی زباله های پلاستیکی مدیریت شوند، پویایی صنعت بازیافت، اشتغال هزاران جویای کار و حفظ محیط زیست را به همراه دارد. 

 

وی  گفت: اتحادیه صنایع بازیافت ایران بیش از 12 بار به تمامی شهرداریها و استانداران کشوراعلام آمادگی کرده است که می تواند بازیافت کشور را ساماندهی کند ولی تاکنون پاسخی دریافت نکرده است.

 

فیلسوفی افزود: بازهم تاکید می کنم ظروف گیاهی قابلیت تحمل دمای 100 درجه را ندارد و اگر به صورت غیر استاندارد و با استفاده از پلیمر ساخته شود باز هم برای طبیعت مضر است.

   

هیچ کس برای مردم دل نمی سوزاند

 

نکته قابل توجه اینجاست که تمامی مسئولانی که نقطه نظرات و پیشنهادات خود را در مورد مضرات ظروف پلاستیکی و محاسن ظروف گیاهی بیان کردند همگی مسئولیتی مستقیم در مورد برخورد با مافیای پلاستیک و ترویج ظروف گیاهی دارند در حالی که تقصیر را بر گردن دیگری می اندازند.

 

جالب اینجاست که همگی بر مضرات پلاستیک اذعان دارند ولی هیچگونه اقدام قابل قبولی را در این خصوص به سرانجام نرسانده اند. اما به راستی به غیر از وزارت بهداشت، سازمان محیط زیست و استانداری نهاد دیگری می تواند متولی خروج پلاستیک از چرخه زندگی و زیست محیطی مردم شود. این در حالی است که میلیونها عزادار حسینی در ایام محرم و میلیونها روزه دار در ایام ماه مبارک رمضان با اعتماد به دستگاههای نظارتی، وزارت بهداشت و محیط زیست از نذوراتی که در ظروف یکبار مصرف توزیع می شود استفاده می کنند اما از آلودگی و سرطانزا بودن این ظروف بی اطلاعند...

....................................

 

گزارش از سید هادی کسایی زاده