شیخ آدم؛ خلیفة‌الزمان و قطب‌الاقطاب

آدم بنوری از سادات حسینی بود . نسبش چنانکه خود در مقدمه کتاب نکات الاسرار آورده است از سوی پدر با 29 واسطه به امام موسی کاظم(ع) می رسد .

خانواده مادری او در اصل افغانی بودند. خاندان وی از افعانستان مهاجرت کردند و در روستای موده واقع در پنجاب شرقی ساکن شدند . آدم در موده به دنیا آمد اما به بنور رفت و چون بیشتر عمر خود را در آنجا گذرانید به بنوری منسوب شد .

تاریخ تولد او به درستی معلوم نیست اما با توجه به اینکه کتاب نکات الاسرار را در 46 سالگی، حدود 1052 قمری تألیف کرده است می توان تاریخ تولد او را حدود 1005 تا 1006 تخمین زد.

آدم بنوری در جوانی به خیل سپاهیان پیوست اما چون به عرفان گرایش داشت اندکی بعد سپاهیگری را رها کرد و راه صوفیان را در پیش گرفت . وی نخست در ملتان به جمع شاگردان حاجی خصرخان افغان بهلول پوری از خلفای شیخ احمد سرهندی پیوست و به سفارش او در زمره مریدان احمد سرهندی در آمد .

پس از مدتی شیخ احمد دوره سلوک آدم را پایان یافته تلقی و او را به خلافت منسوب کرد و برای ارشاد مریدان به بنور فرستاد .

بنوری علاوه بر طریفه نقشبندیه از دیگر سلسله های صوفیه چون قادریه، چشتیه، سهروردیه و شطاریه نیز آگاهی داشت و ظاهرا نزد شیخ محمد طاهر لاهوری نیز آثاری چون میزان الصرف و منشعب را فرا گرفت .

آدم در سفری به مکه، در مدینه درگذشت و در جنة البقیع به خاک سپرده شد .

شیخ آدم را خلیفة الزمان و قطب الاقطاب نیز لقب داده اند و کرامات بسیاری به وی نسبت داده اند .

آدم بنوری به پیروی از شیخ احمد سرهندی در آغاز معتقد بود که حقیقت کعبه بر حققت محمدیه و حقیقت سایر انبیا برتری دارد .

تفسیر سوره فاتحه ، خلاصةالمعارف یا اسرارالعقاید، مکتوبات و نکات الاسرار برخی آثار وی هستند .