غرامت جنگ تحمیلی ؛ حقی بجا مانده زیر غبار زمان

در حملات رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران علاوه بر خسارات سنگین جانی و انسانی، بسیاری از میادین و سکوهای نفتی ایران با خسارات بسیار سنگینی روبرو شد  بنا بر اعلام شرکت نفت فلات قاره ایران میزان نفتی که تنها از فوریه تا اواخر سپتامبر 1983 به آبهای خلیج فارس ‏نشت کرد، 71 میلیون گالن برآورد ‌شد.

[‏

کاربرد گسترده سلاح های شیمیایی، تهاجم به کشتی های نفتی و باری، خسارات گسترده اقتصادی و تجاری، حمایت و پشتیبانی و پناه به منافقین، بدرفتاری با اسرای ایران، حمله موشکی و شیمیایی به مناطق مسکونی و... از مهمترین جرایم جنگی صدام بود که در ایام جنگ هر روز بر شدت آن می افزود. رژیم بعث عراق در طول حملات خود به مناطق مسکونی، ‏خسارات صد درصدی وارد کرد که باعث کشتار و آوارگی در مناطق مسکونی و ‏غیرنظامی شد. ‏

 

 

این جنگ نابرابر که با پشتوانه قدرت های جهان علیه ایران صورت گرفت با تمام سختی ها، رنجها و خسارات سنگین جانی و مالی برای ایران به پایان رسید و اکنون 22 سال از پایان جنگ می گذرد؛ نکته قابل توجه این است که بر اساس اعلام سازمان ملل متحد عراق به عنوان آغازگر جنگ ملزم به پرداخت غرامت به جمهوری اسلامی ایران شد اما این کشور تا به حال هیچ اقدامی در خصوص پرداخت این غرامت انجام نداده است.

 

جمهوری اسلامی ایران بعد از انحلال رژیم بعث و سقوط دیکتاتور عراق، با پشتیبانی همه جانبه از ملت و دولت جدید عراق که با انتخاب و حمایت مردم این کشور بر سر کار آمد، وارد سطح جدیدی از روابط با عراق شد و همواره برای برپایی حکومتی خواست ملت عراق در این کشور تمامی مساعی خود را به کار برد.

 

ایران در جهت استقرار حکومت مورد حمایت مردم عراق همواره از دل و جان مایه گذاشته و با توجه به روی کار آمدن دولت مردمی جدید عراق و نیاز این حکومت به کمک ها و مساعی ایران، بارها حسن نیت خود را در این زمینه به اثبات رسانده است که از جمله می توان به اختصاص یک میلیارد دلار تسهیلات برای عمران و آبادانی در عراق، اشاره کرد.

 

همچنین ایران در جهت برقراری امنیت و استقرار حکومت جدید عراق علیرغم دشمنی دیرینه آمریکا با خود در 3 نوبت حاضر به مذاکره با آمریکا برای بهبود وضعیت امنیتی عراق شد و ثابت کرد که برای حفظ امنیت عراق و تشکیل حکومت مردمی در این کشور حتی حاضر است با دشمن اصلی خود در چند نوبت مذاکره کند. سفر رئیس جمهور اسلامی ایران به عراق در شرایطی که این کشور از شرایط امنیتی مناسبی برخوردار نبود و امضای چندین تفاهم نامه با طرفهای عراقی نیز خود به نوعی بیانگر حسن نیت ملت و مقامات جمهوری اسلامی ایران نسبت به عراق بود.

 

 

آنچه که مسلم است این است که پرداخت غرامت جنگی از سوی عراق به ایران که 22 سال است که در آن کوتاهی شده حقی مردمی و تاریخی است که باید مقامات عراقی در این جهت اقدام اساسی انجام دهند. 

 

کشور کویت علیرغم منابع طبیعی انرژی، همسایگی و همزبانی با عراق هم اکنون سالیانه 5 درصد بودجه عراق را در ازای غرامت جنگی که چند ماهی کشورش به اشغال عراق در آمده بود دریافت می کند و در واقع باید به نکته هم توجه کرد که کشوری که هر چند از لحاظ منابع طبیعی و ... ثروتمند باشد دلیلی وجود ندارد که بخواهد از مطالبات و حق خود کوتاه بیاید بنابراین  مقامات کشورعراق هم در جواب متقابل به تلاش ها و حسن نیت جمهوری اسلامی ایران به دنبال راهکاری برای پرداخت غرامت ناشی از جنگ 8 ساله به ایران بوده و با این اقدام روابط دو جانبه را بیش از پیش مستحکم و قویتر نمایند.

 

رئیس مجلس شورای اسلامی و نمایندگان مجلس و کارشناسان بین الملل نیز بر این نکته تاکید دارند که دریافت غرامت از سوی عراق به ایران حقی مردمی و ملی بوده و نباید از این حق عدول کرد.

 

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی  در جمع خانواده شهدای خرمشهر تاکید کرد: موضوع غرامت جنگ تحمیلی فراموش شدنی نیست و ما در حال پیگیری آن هستیم؛ هرچند که باید در این خصوص رعایت شرایط ویژه ای را که عراق با آن مواجه است را کرد.

 

حشمت فلاحت پیشه رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و عراق در خصوص موضوع دریافت غرامت جنگی از عراق گفت: ما حسن نیت خود را نشان داده ایم هنگامی که بحث کمک های مالی، فنی و اعتباری برای آبادانی عراق مطرح شد ایران یک میلیارد دلار تسهیلات برای کسانی که داوطلب به فعالیت و کار در عراق شدند، پرداخت کرد.

وی با بیان اینکه دریافت این غرامت جنگی حق مردمی و تاریخی برای ایرانیان است، تاکید کرد: این یک حق برای آینده باهدف جلوگیری از تجاوز به کشورهاست تا ثابت شود که این غرامت ها در آینده گرفتنی است و حقی است که نمی توان از آن عدول کرد.

رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و عراق تاکید کرد: اکنون وقت آن رسیده است که دولت در قالب مذاکرات دو جانبه و حسن نیت و با تقویت و توجه به روابط دو جانبه رسما از عراق درخواست غرامت کند.

محمد کرمی راد عضو دیگر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر دریافت این حق ملی،  از مسئولان جمهوری اسلامی ایران خواست به صورت دو جانبه با مقامات عراقی در خصوص موضوع پرداخت غرامت جنگ تحمیلی از سوی عراق به ایران به تبادل نظر و گفتگو بنشینند تا مسئولان عراق هم ذهنیتی از این موضوع برایشان ایجاد گردد. 

عوض حیدرپور نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس نیز اعتقاد دارد: غرامتی که عراق باید به جمهوری اسلامی ایران به دلیل تجاوز به خاک کشورمان پرداخت کند بر اساس برآورد سازمان ملل متحد حدود هزار میلیارد دلار است که بعد از حادثه جنگ اول و دوم خلیج فارس و سرنگونی دیکتاتور سابق عراق متاسفانه به فراموشی سپرده شد.

وی تاکید کرد که وزارتخارجه حتما باید راهکارهایی را برای دریافت این غرامت که حق مسلم مردم جمهوری اسلامی ایران است در نظر بگیرد و این موضوع را از طریق سازمان ملل پیگیری نماید.

این نماینده مجلس با بیان اینکه دریافت غرامت جنگی از عراق جزء حقوق ملت ایران است، خاطر نشان کرد که هیچ کس نمی تواند در دریافت غرامت جنگی هزار میلیارد دلاری تخفیف ایجاد کند و یا دریافت آن را به دست فراموشی بسپارد.

دیگر نماینده مجلس محمد تقی رهبر عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس و نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص دریافت این غرامت از عراق تاکید کرد: دریافت این غرامت جنگی حقی مردمی است که نباید تضییع شود و دریافت مطالبات به حق مردم باید از سوی مسئولان دیپلماسی کشور مصرانه پیگیر شود.

رئیس مجمع نمایندگان روحانی مجلس همچنین تصریح کرد: وزیر امور خارجه باید در مجلس درباره  تاخیر در درخواست غرامت جنگ تحمیلی از عراق به نمایندگان پاسخ دهد .

رهبر همچنین خواستار پیگیری دستگاه های دولتی از طریق سازمان ملل متحد و جامعه بین الملل در جهت استیلای این حق ملت شد.

وی یادآوری کرد که هر چه زودتر باید راهکارهای دریافت غرامت جنگی از عراق تدوین و این موضوع با جدیت دنبال شود.

مصطفی کواکبیان نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز بخشیدن غرامت جنگی به عراق را جفا در حق خانواده شهدا و ملت ایران عنوان کرد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که ملت ایران به دلیل مشکلاتی که ناشی از جنگ تحمیلی متحمل شده اند و خسارات های جانی و مالی که در این راه داده اند هرگز اجازه نمی دهند در راه دریافت این حق کوتاهی صورت گیرد.

نماینده سمنان تصریح کرد: باید با جدیت به دنبال احقاق حق ملت ایران ناشی از خسارات وارده طی 8 سال جنگی تحمیلی از سوی کشور عراق باشیم و وزارت خارجه نیز در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهد.

سید عماد حسینی رئیس مجمع نمایندگان استان کردستان نیز ضمن درخواست از مسئولان دیپلماسی کشور جهت اخذ غرامت جنگی از عراق تاکید کرد: عدم پرداخت این غرامت از سوی عراق در حالی که کویت غرامت جنگ دوماهه با عراق را دریافت می کند ، نوعی دهن کجی به ایران محسوب می شود.

وی با ابراز تاسف از عدم پرداخت این غرامت جنگی از سوی عراق به ایران از مسئولان دستگاه سیاست خارجی کشور خواست تا از طیق دعاوی حقوقی و مجامع بین المللی مصرانه پیگیر این حق آشکار ملت باشند.

فرهاد تجری نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نیز با تاکید بر اخذ این غرامت گفت: دبیر کل وقت سازمان ملل متحد طی گزارشی که به شورای امنیت این سازمان ارائه کرد رسما عراق را به عنوان آغاز گر و متجاوز جنگی معرفی کرد و این کشور را ملزم به پرداخت غرامت جنگی به ایران کرد و طبق قوانین پذیرفته شده در دنیا و اصول بین المللی و با توجه به اینکه مسئولیت این خسارت ها متوجه کشور عراق است باید کشورها پاسخگوی رفتارهای حاکمان خود نسبت به دول دیگر باشند.

نماینده قصر شیرین  تاکید کرد: مسئولان دیپلماسی کشور باید به صورت قاطعانه در راه استیفای این حق ملی اقدامات لازم صورت دهند و ما به دنبال منافع ملی خود باشیم.

امریکا با فروش نفت عراق غرامتهای خود و برخی از کشورها را از این ناحیه دریافت می کند و جمهوری اسلامی ایران نیز باید گرفتن غرامت خود را به طور جدی پیگیری کند

کاظم جلالی

نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس خاطر نشان کرد: با توجه به وسعت خرابی ها و ویرانی های جنگ 8 ساله تحمیلی از سوی رژیم بعث عراق، امروز شاهدیم که بسیاری از کشورها از منابع متحصل عراق بهره برداری های وافری به نفع خود و به ضرر ایران می برند و در واقع اگر در بحث دریافت غرامت از کشور عراق کوتاه بیاییم منافع و پولهای آن به جیب آمریکا، متحدانش و گروههای ضد انقلاب می رود و آنها از این منابع علیه ما و ملت عراق استفاده می کنند. وی دوره کنونی را زمان مناسبی برای دریافت غرامت از عراق دانست و گفت: اکنون می طلبد که خسارت وارد شده به ملت با اقدامات قانونی و پیگیری از طریق مراجع بین المللی از سوی دولتمردان دنبال شود و مسئولان این خسارات ناشی از ظلم رژیم بعث عراق را مطالبه کنند.

غلامرضا کرمی رئیس کمیته دفاعی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به استقرار حکومت نزدیک به تفکرات جمهوری اسلامی در عراق عنوان کرد: با ملحوظ داشتن این جایگاه حکومت در عراق باید پیگیریهای اساسی در راه احقاق حقوق ملت و اخذ غرامت از این کشور از مجاری قانونی و با مستندات بین المللی صورت بگیرد.

عوض حیدر پور دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مجلس با بیان اینکه براساس برآوردهای انجام شده عراق تا پنجاه سال آینده می تواند روزانه ده میلیون بشکه نفت استخراج کند گفت: اگر یک میلیون بشکه نفت مصرف داخلی عراق باشد می تواند روزانه 9 میلیون بشکه نفت صادر کند و ایران باید گرفتن غرامت از عراق را در سازمان ملل پیگیری کند و حداقل روزی یک میلیون بشکه نفت از این کشور غرامت بگیرد.

کاظم جلالی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه هنوز عراق در ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد است، یاد آور شد : متاسفانه امریکا با فروش نفت عراق غرامت های خود و برخی از کشورها را از این ناحیه دریافت می کند و در چنین شرایطی دولت جمهوری اسلامی ایران نیز باید گرفتن غرامت خود را بطور جدی پیگیری کند.

با توجه به این موضوع که دریافت این غرامت جنگی از عراق حقی طبیعی و ملی برای ایران محسوب می شود و نهادهای بین المللی و مجاری قانونی نیز بر این امر صحه گذاشته اند و این درخواست به صورت همگانی و عمومی از سوی ملت و  نمایندگان مردم در مجلس، خانواده شهدا، ایثارگران و جانبازان میهن اسلامی همیشه مطرح بوده و هست، مسئولان دستگاه دیپلماسی کشور باید با عزمی جدی و راسخ تمامی تلاش خود در جهت استیفای این حق مردمی به کار ببندند.

کشور عراق هم با در نظر گرفتن روابط دو جانبه و همسایگی اش با مرزهای جمهوری اسلامی ایران برای تقویت هر چه بیشتر مناسبات فی ما بین و گسترش آن باید به صورت فعال تلاش خود را در پرداخت این حق مسلم ایران به کار گیرد و بداند که جمهوری اسلامی ایران تنها خواستار احقاق حقوق خود در این زمینه است و چیزی فراتر از حق خود را طلب نمی کند.