به گزارش خبرنگار مهر در مشهد، ابراهیم خدایار روز سه شنبه در روز دوم همایش بین‌المللی "عطار بزرگ شاعر ابرشهر تاریخی و فرهنگی ایران، نیشابور" در فرهنگسرای سیمرغ نیشابور افزود: عموما آسیای مرکزی از دریچه آثار سعدی با تمدن ایرانی آشنا شده‌اند اما نوایی از دریچه دنیای عطار با تمدن ایرانی اسلامی آشنا شده است.
رئیس مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس در خصوص نگاه ملل آسیای مرکزی به ملت ایران یادآور شد: شمار زیادی از تاجیک‌ها با ما همزبان هستند و شمار بیشتری از آن منطقه چون قزاق‌ها، ترکمن‌ها و ازبک‌ها با ملت ایران همدلند.
وی در خصوص شخصیت علیشیر نوایی(906-804 هـ.ق) گفت: ازبک‌ها آثار علیشیر نوایی را در شکل دهی به هویت خود عظیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شمرند.
رئیس مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه آثار ازبکی نوایی از ادبیات فارسی ایران متاثر است، توضیح داد: او کتاب خمسه را تحت تاثیر مستقیم پنج گنج نظامی گنجوی سروده است و دنیای جدیدی را برای مخاطبان خود ایجاد کرده است.
وی تاکید کرد: به‌طوریکه شیخ جامی از دوستان نوایی در اسکندرنامه زبان به تحسین خمسه او باز کرده است و در بهارستان هم در معرفی شخصیت نوایی، جایگاهی منحصر به فرد قائل شده است.
رئیس مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس اضافه کرد: نوایی داستان شیخ صنعان را به صورت جداگانه ترجمه کرده است.
وی اظهار داشت: نوایی تحت تاثیر منظومه منطق‌الطیر بوده است و آن را به نام لسان‌الطیر با همان وزن فاعلاتن فاعلاتن به زبان ازبکی، دو سال قبل از فوتش ترجمه کرده است.
وی گفت: مقایسه‌هایی بین این دو کتاب توسط برتری در سال 1928 صورت گرفته که او به این نتیجه رسید که نوایی توانسته است دنیایی جدید را متناسب با موقعیت قرن نهم ایجاد کند.
وی افزود: در سال 2004 دو تن از اساتید بزرگ ازبکستان، دکتر احمد جان و سلطان مراد عالم نیز به این موضوع پرداخته و بررسی‌هایی داشته‌اند.
رئیس مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: در قرن نهم در سایه امنیت موجود، علیشیر نوایی با ا لهام از ادبیات فارسی، به غنای ادبیات ترکی جغتایی کمک کرد.
وی یادآور شد: در سال‌های اخیر بعد از استقلال بارها منظومه منطق‌الطیر و لسان‌الطیر و حتی به حالت منصور به زبان ترکی ترجمه و چاپ شده است.
نظر شما