نرخ بلیت سینما شناور شود/ تلویزیون زمان خود را با پخش فیلم سینمایی پر می کند

 تک نرخی در حال حاضر در صنعت نمایش خانگی بیداد می کند و مردم محکوم به یک نوع مصرف وی سی دی آن هم به یک نرخ نسبت به هر فیلم و منطقه جغرافیایی هستند. متاسفانه در برابر این تمسک وجود اقتصادی است که شبکه قاچاق در نمایش خانگی جان گرفته است و برخورد بی جان دولتی هم حریف آن نیست. مردمی هستند که دوست دارند یک فیلم را در یک فرمت کیفی 4-3 هزارتومانی ببینند و مردمی هستند که بیش از 500 تومان بابت یک سی دی نمی توانند پرداخت کنند. در حال حاضر هیچکدام از این دو طبقه نیازشان در این شبکه تامین نمی شود.

 

دولت پیش از این  با 5 هزار تومان فیلم را برای شبکه نمایش خانگی بازبینی می کرد. این مبلغ امسال به 100 هزار تومان رسیده است. وقتی دولت خودش نرخ 5 هزار تومانی را 20 برابر افزایش می دهد چه توقعی دارید که دیگر بخشهای این صنعت افزایش نیابد؟

 

وزارت کار من را موظف کرده این درصد را به حقوق کارکنانم افزایش دهم. هدفمند کردن یارانه ها، پول برق، گاز و تلفن را در آینده متفاوت می کند. با توجه به اینها هزینه های فرهنگی ما افزوده می شود . پس باید این هزینه ها از جایی تامین شود. دولت باید به سینمادار سوبسید دهد، به مخاطب سینما یارانه دهد و یا اینکه باید او را در عرضه و تقاضا آزاد بگذارد  تا برای او کار فرهنگی  سود داشته باشد و الا عطایش را به لقایش خواهد بخشید.

 

* در حال حاضر با توجه به هماهنگیهایی که توسط موسسه رسانه های تصویری صورت گرفته حدود یکماه پس از پایان اکران هر فیلم نسخه ای از آن وارد شبکه نمایش خانگی می شود. این زمان کوتاه ورود به شبکه خانگی باعث نمی شود مخاطبین کمتر به سالن سینمایی بروند و منتظر آمدن فیلم به بازار باشند زیرا هزینه کمتری هم برای یک خانواده دارد.

 

- تقارن زمان نمایش فیلم در شبکه نمایش خانگی با اکران سینمایی یک فیلم آسیب زیادی به سینما می زند و تا حدودی زده است و عمق این آسیب کار سینما را به یک بحران اساسی تبدیل خواهد کرد. من زنگ این فاجعه را از دو سال پیش به صدا در آوردم. آن روزی که تهیه کننده ها خوشحال بودند که نرخ فیلمهای ایرانی برای عرضه در شبکه خانگی را افزایش داده شده و قیمتهای 30 میلیونی را 400 میلیون رسانده اند آغاز این فاجعه بود. من آن روز به دوستان تهیه کننده عنوان کردم همه عوائد این گرانی نصیب شما نخواهد شد فردا فیلمبردار، کارگردان و ... دستمزد بیشتری  طلب خواهند کرد وآن روز خطر امروز را می دیدم. 

وقتی  تعداد فیلمهای سینمایی پرفروش  برای ارائه در شبکه محدود باشد متقاضی خرید آن در شبکه زیاد طبعا قیمت آن افزایش پیدا می کند. اما این افزایش در حد این فیلمها باقی نمی ماند و تاثیرات سوء خود را در همه بخشهای سینما خواهد گذاشت. به طور مثال  تهیه کننده ها به دنبال تولید بیشتر چنین فیلمهایی خواهد رفت، تدریجا تقاضای بازار توسط موسسات ویدئو رسانه بر کیفیلت تولید سینما اثر خواهد گذاشت و می بینیم یک یا دو فیلم بی محتوا عرضه شده در شکبه در سه سال پیش تبدیل به تولید و عرضه فیلمهای زیادی در یکسال اخیر می شود.

 طبیعتا سینما از قبل این تولیدات سود اقتصادی و فنی و انسانی پیدا نمی کند. از جمله تاثیر افزایش تولید و عرضه این فیلمها در شکبه تاثیرگذاری سوء بر مخاطبان بیشتر است. وقتی این فیلم در سینما 50 هزار مخاطب پیدا نمی کند در شبکه حدود 6-5 میلیون نفر (خانواده ) مخاطب آن می شوند و گرانی این فیلم روی بقیه فیلمها هم اثر می گذارد.

 فروش و عرضه اجباری این فیلمهای کم مشتری بر شبکه نمایش خانگی افزایش یافته و تعادل و عدالت را در این سود دگرگون می کند. همه اینها طمع اکران زود، اتمام کردن زود بی بهره گیری همه مردم شهرها از دیدن فیلم را فراهم می کند تا تهیه کننده بتواند به مبلغ دریافتی از شبکه نمایش خانگی زودتر دست پیدا کند. استرس تهیه کننده و ویدئو رسانه در تعجیل کار برای کنترل شبکه قاچاق و جلوگیری از کپی یکی دیگر از عوامل سوء و تلاطم این بازار است. نهایتا هم شبکه از کارایی عرضه فیلمها و محصولات متناسب با مدیوم نمایش خانگی دور مانده و هم سینما به اشتهای کاذب افتاده و در نهایت از ریتم متعادل عرضه و تقاضای خود دور می افتد.

* گویا وزارت ارشاد به موسسات شبکه نمایش خانگی اعلام کرده است امسال باید سه فیلم سینمایی بخرند.

- بله طبق اعلام  وزارت ارشاد هر موسسه ای باید سه فیلم سینمای ایران بخرد تا پروانه او باطل نشود. این شرط درست نیست. اولا  روزی که قرار بود به هر موسسه ای  پروانه بدهند این شرط وجود نداشته که باید سه فیلم ایرانی با قیمت هر کدام 500-400 میلیون خریداری شود و این شرط محل شرعی و قانوی و حقوقی ندارد.

ثانیا وقتی 400 میلیون برای خرید یک فیلم ایرانی هزینه می شود باید این اثر حداقل یک میلیون و 400 هزار نسخه  بفروشد تا اصل سرمایه اش  برگردد. زیرا کسی که 400 میلیون پول برای خرید فیلم ایرانی می دهد باید حدود 500 میلیون هم سرمایه گذاری تولید این فیلم را انجام دهد که چنین رقمی در شرایط فعلی نه قابل فروش است نه قابل جمع آوری پول آن از بازار. این بحران در دو سه ماهه اخیر خودش را نشان داده و آثار  ورشکستی و بحران مالی موسسات پدیدار شده است. در حال حاضر 18 موسسه شبکه نمایش خانگی وجود دارد که البته به هشت مورد جدید هم مجوز داده اند که با هم به مجموع  25 موسسه  خواهند رسید. اگر این تعداد بخواهند سالی سه فیلم ایرانی بخرند باید 75 اثر در طول سال تولید  شود چنین تعداد تولیدی ناممکن است و اگر به زور بخواهد اتفاق بیفتد به درصد فیلمهای بی کیفیت افزوده خواهد شد.

 

ثالثا  تقارن زمانی نمایش فیلم در سینما و شبکه ادامه پیدا کند حداکثر تا یکسال آینده حتما سینمای ایران دچار افت فروش خواهد شد و مردم ترجیح می دهند فیلمها را در خانه به صورت راحت تر و ارزانتر و بیش از یکبار ببینند. قاعده این است که حداقل یک فیلم هشت ماه در سینما گردش داشته باشد اما اگر یک اثر سینمایی در چنین فاصله ای به شبکه نمایش خانگی بیاید اولا ریسک خطر ورودش به شبکه غیر مجاز را افزایش می یابد و دیگر این که تهیه کننده امنیت سرمایه اش در مخاطره قاچاق و یا تاخیر گرفتار می شود. راهکار این است که مقابله با قاچاق به جدیت 3-2 سال پیش برگردد و تهیه کننده با انگیزه بهتر و بیشتری مشارکت داده شود. ثانیا هرجه زودتر برنامه افزایش سالنهای سینما به اجرا درآید تا فیلم با استفاده از عرض زمان در تعداد بیشتری سالن نمایش داده شود. از طرف دیگر، باید هزینه تبلیغات شبکه نمایش خانگی درتلویزیون، مطبوعات و محیطهای شهری کاهش بیابد تا خاطره تبلیغاتی دوره اکران سبب عرضه فوری فیلم در شبکه نگردد و شبکه بتواند به اقتضای مصالح مالی فیلم سینمایی را عرضه کند.

 
ما در 15 سال پیش اکران دوم و سوم در سینماهای کشور داشتیم. روزگاری که من در حوزه هنری بودم فیلم تیر باران، گذرگاه، و ... در یک شهر 8-7 مرتبه اکران می شد. حتی بعد از نمایش در تلویزیون باز هم در سینما شهرستانها اکران می شد و سینما  فروش خود را داشت. در حال حاضر برای اکران به اندازه انگشتان یک دست فیلم جدید سینما نداریم و فیلمهای ما  نمی تواند چرخش لازم را داشته باشد. نهایتا یک فیلم در 60 سینما (30 سالن تهران و 30 سالن کل کشور) از 300 سالن نمایش داده می شود و با برگشت سرمایه آن از اکران به شبکه نمایش خانگی تحمیل می شود. در حالی که اگر این تصور درست شود و سرمایه فیلم سینمایی از اکران سینمایی آن بدست بیاید شبکه نمایش خانگی هم سالانه هزار فیلم و برنامه مورد نیاز خود را تدارک می بیند. یک مدیر شبکه نمایش خانگی قرار است امسال یک میلیارد تومان بابت خرید سه فیلم ایرانی بپردازد در چنین شرایطی همه دغدغه او در طول یکسال باید متوجه این سه اثر باشد تا سرمایه اش را برگرداند در حالی که اگر به او اجازه داده شود که بتواند برای شبکه نمایش خانگی برنامه خاص آن را تولید کند ممکن است با این یک میلیارد تومان 100 برنامه جذاب برای شبکه تولید کند. 

نسبت به تامین مواد مغذی در تولید فیلم برای نمایش خانگی دچار غفلت  شده‌ایم

اینها برخی از نکاتی است که دوستان گذشته و حال سینمای ایران در عمل به آن توجه ندارند. از این روست که مدیران دولتـــی نمی توانند درد بخش خصوصی در سینما و شکبه نمایش خانگی را درک کنند. یک جامعه باید همه عوامل یک پدیده را از منظر روانشناسی، جامعه شناسی و اقتصاد با هم دیده شود تا اثر بخشی آن اتفاق افتد. به هرحال همه مسائل سینما و ویدئو باید در کنار هم دیده شود و در یک زمانبندی مشکلاتش برطرف شود.

 

* در حال حاضر در شبکه نمایشهای خانگی فیلمهایی با عناوینی تولید می شود که در شأن سینمای ایران نیست مانند "به روح پدرم" و ...آیا برای چنین عناوینی نظارتی صورت می گیرد؟ و آیا این روند تولید فیلمهای ویدئویی ضربه ای به سینما وارد نمی کند؟

 

- اینها سازو کاری ندارد بلکه روشهایی است که در خلاء بی برنامگی به وجود آمده است. در صورت استمرا بی توجهی این جریان  به یک پوشش غیر مغذی تبدیل خواهد شد. خوشبخانه در این شرایط تقاضای مردم نسبت به تولیدات ایرانی بالاست و چون قدرت عرضه تولیدات خوب وجود ندارد مردم از چنین آثاری استقبال می کنند. ما نسبت به تامین مواد مغذی درتولید فیلم برای نمایش خانگی به طور کلی دچار غفلت  شده‌ایم. در برابر گسترش روز افزون اینترنت و ماهواره و تکنولوژیهای جدید رسانه ای چاره ای جز کیفی سازی و گسترش نداریم. باید تولیدات را بیشتر کنیم امروز در نظر من تولید فرهنگی وسینمایی مهمتر از هر تولیدی است است. اقتدار امروز و آینده هر ملتی در جهان امروز در پرتو افزایش تولیدات سینمایی است. شما ببیند کشور بزرگ چین در کنار توسعه و حضور علمی و اقتصادی و صنعتی در جهان به سینما چه اهمیتی داده است. این کشور برای آنکه مشکل سناریوی خود را حل کند با قدرت تکنولوژی اش در همه فیلمهای هالیوودی تصرف کرده و آنها را به نام خود بازسازی می کند. چین سینما را لازمه تثبیت قدرت اقتصاد جهانی خود قلمداد کرده است. بزرگی ملت ایران در جهان به موقعیت فرهنگی، رشد معنوی و برجستگیهای اخلاقی اوست. حتی رشد صنعتی و علمی ما هم در گرو فرهنگی ماندن و اقتداری است که از ناحیه آن به دست می اوریم و رشد فرهنگی در زمانه ما در پرتو بهره مندی ما از قدرت تصویر سازی و بلوغ سینمایی ما به دست می آید.

* فکر می کنید تلویزیون با این حجم تولیدات آثار کمی در تقابل با سینما نیست. البته به تازگی تلویزیون آثار سینمایی را برای پخش خریداری می کند حتی آثاری که مخاطب خاصی در سینما داشتند.

- این کاری است که تلویزیون همیشه انجام داده است. اما حالا وارد بحث تلویزیون نمی شوم. هیچ تلویزیونی در هیچ جای دنیا اینقدر فیلم سینمایی نشان نمی دهد. متاسفانه تلویزیون به دلیل محدودیتهایی که در انجام ماموریت خود دارد مجبور است زمان خود را با فیلم سینمایی و سریال پر کند. دلیلی ندارد که همه کانالهای تلویزیونی نقطه جذابشان پخش فیلمهای سینمایی و یا سریال داستانی باشد.

 

* در حال حاضر فیلمهای سینمایی برای ورود به شبکه نمایش خانگی باید دوباره مجوز بگیرند. شما با این موضوع موافق هستید که البته برای مجوز دوباره ممیزیهای بیشتری اعمال می شود.

- این هم از نوع یک بام و دو هوا است. یک فیلم در یک معاونت سینمایی نباید دوبار پروانه نمایش بگیرد. باید همان شورا برای نمایش خانگی آن هم اظهارنظر کند. امیدوارم دوستان جدید این مشکل را برطرف کنند.

* چقدر می شود به  آمارهایی که برخی از دفاتر تولید فیلم درباره فروش نسخه ها می دهند استناد کرد؟

- آمار تکثیر با آمار عرضه به بازار و آمار آثار فروخته شده سه چیز متفاوت است. این موضوع، یکی از دلایل توجیهی گران شدن فیلمها در شبکه است. متاسفانه دوستان همکار ما در شبکه خانگی مقصر هستند و برای اینکه بخواهند گوی سبقت را از رقبا بربایند و بازار خودشان را داغ نشان دهند  زمینه این کار را به وجود می آورند. متاسفانه فیلمهای زیادی با تیراژ بالا تکثیر و به بازار عرضه شده و لیکن بخش زیادی از آنها بعد از مدتی به انبار موسسات ناشر مرجوع می شود.

 

-----------------------

گفتگو از : بیتا موسوی