امام محمدباقر(ع)؛ ارتقاء بخش آگاهی دینی و حافظ حقایق اسلام

نام مبارک امام پنجم، محمد است . لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است، چون دریای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکار ساخت.

القاب دیگری مانند شاکر، صابر و هادی نیز برای آن حضرت ذکر شده که هر یک معرف صفتی از صفات آن امام بزرگوار است.

در واقعه جانگداز کربلا همراه پدر و در کنار جد بزرگوار خود حضرت سید الشهداء، کودکی بود که به چهارمین بهار زندگیش نزدیک می شد. دوران امامت امام محمد باقر(ع) از سال 95 هجری که سال شهادت امام زین العابدین(ع) است آغاز و تا سال 114 هجری یعنی مدت 19 سال و چند ماه ادامه داشت.

دوره امامت امام محمد باقر (ع) و فرزندش امام جعفر صادق(ع) با شرایط و بحرانهای خاص فکری و اعتقادی همراه بود و معارف ناب و اصیل اسلامی در معرض تحریف قرار داشت .

مسائلی مانند انقراض امویان و بر سر کار آمدن عباسیان و ایجاد مشاجرات سیاسی و ظهور سرداران و مدعیانی مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانی، ترجمه کتابهای فلسفی و مجادلات کلامی در این دوره پیش آمد .

در این فضا، شرایطی ایجاد شده بود که فقه، قضاء، عقاید، کلام و اخلاق طبق مصالح مراکز قدرت تعبیر و تفسیر و بیان می شد .

با توجه به اتفاقاتی که رخ داده و رو به گسترش بود، شرایط امامت امام محمد باقر بسیار حساس و در عین حال خطرناک بود، چون اگر آن حضرت تعلل کرده و با آگاهی از شرایط وارد عمل نمی شد، نابودی حقایق معنوی دین اسلام و تاریخ آن در انتظار اسلام و مسلمانان بود .

اما، امام با شناخت دقیق اوضاع و شرایط پیش آمده، هوشیارانه در سنگری وارد عمل، هدایت و رهبری شد تا وضعیت پیش آمده را اصلاح کرده، امور را سامان بخشد .

نشر تعالیم اصیل اسلامی و معارف حقه و تربیت شاگردانی در این زمینه سنگری بود که امام محمد باقر(ع) انتخاب کرد و از طریق آن به مبارزه با ظلم و ظالمان پرداخت .

دانش امام باقر(ع) نیز همانند دیگر امامان از سرچشمه‏ وحى بود. آنان آموزگارى نداشتند و در مکتب بشرى درس نخوانده بودند. در مکتب تربیتی امام باقرعلم و فضیلت به مردم آموخته می‌شد.

معاویه با اهداف شوم و خودخواهانه خود مدت بیست سال تمام تلاش خود را معطوف به این کرد که حقایق اسلامی را به هر شیوه ممکن خلاف واقع جلوه داده و افکار عمومی را به سمتی که خود می خواهد سوق دهد اما در مقابل امام محمد باقر اندیشمندانه برای اصلاح عقاید مردم و تبیین حقانیت اسلام فعالیت کرد و اسلام را از ضعف و تحریف در امان نگهداشت .