کاهش گردشگران ورودی به کشور/ امسال با رکود بیشتری مواجه شده ایم

به گزارش خبرنگار مهر، صنعت توریسم کشور سالهاست که از نبود توازن میان تورهای ورودی و خروجی و تراز منفی در منابع ارزی رنج می برد، چنانچه گفته های فعالان این صنعت حاکی از آن است که همچنان درآمدهای میلیاردی صنعت پرسود گردشگری به جای اینکه نصیب کشور شود به جیب همسایگان می رود.

با وجود اینکه سازمان میراث فرهنگی با گذشت سه ماه و نیم از سال 89 هنوز آمار تعداد تورهای ورودی و خروجی کشور را اعلام نکرده آنچه از گفته های فعالان گردشگری پیداست بهار امسال تورهای ورودی رونق چشم گیری نداشته اند در حالی که تورهای خروجی همچنان مشتریان پرو پا قرص خود را دارند.

تعداد گردشگران ورودی از آنچه پیش بینی می شد کمتر است

مدیرعامل دفتر خدمات مسافرتی پترا در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه که تورهای ورودی در فصل بهار با رکود مواجه اند، گفت: ایرانیان همچنان برای تورهای خروجی ثبت نام می کنند.

به گفته علی اسدی، امسال تور ورودی کمتری نسبت به سال قبل برگزار کردیم به طوری که از سال گذشته تا کنون تنها 50 تا 60 گردشگر با تورهای آژانس ما به ایران آمده اند در حالی که این تعداد می بایست چندین برابر باشد.

او می گوید: اگر معدود گردشگر خارجی هم از سال گذشته تا کنون به ایران آمده به دلیل شرکت در نمایشگاهها بوده است.

وی با اعلام اینکه تا زمانی که برای ورود گردشگر زیرساخت نداریم نباید توقع ورود گردشگر هم داشته باشیم ادامه می دهد: زمانی که یک سازمان دولتی سمیناری برگزار می کند باید رزرو تور آژانسها در آن هتل لغو شود اما اگر زیرساختهای اقامتی فراهم بود این برنامه در محل دیگری برگزار می شد و مهمانانش نیز به هتل دیگری می رفتند نه اینکه رزرو یکماه پیش آژانسها به راحتی لغو شود.

اسدی تصریح می کند: دفاتر خدمات مسافرتی فردی را گردشگر خارجی می دانند که با تورهای گردشگری و با برنامه از قبل پیش بینی شده آژانسها وارد کشور شود با این تعریف شاید در سال گذشته از آمار گردشگران خارجی که سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد تنها 50 هزار نفرشان گردشگر خارجی بوده اند حال آنکه این موضوع برای سازمانی که بخش گردشگری عریض و طویلی دارد تاسف انگیز است.

مدیر گروه جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه در کشور ما منافع شخصی به منافع ملی گره نخورده است و افراد همواره منافع شخصی خود را بر منافع ملی ارجحیت می دهند، تاکید می کند بسیاری از آژانسها به جای تبلیغ و ترویج سفرهای داخلی و یا ورود تور به کشور به عنوان واسطه ای برای آژانسها خارجی عمل کرده و تور به کشورهای مقصد می فرستند.

کاهش 50 درصدی تورهای ورودی در بهار 89

قائم مقام انجمن تورگردانان ایران هم از کاهش تورهای ورودی خبر می دهد و می گوید: تعداد تورهایی ورودی که بهار امسال از طریق دفاتر خدمات مسافرتی وارد کشور شده اند، نسبت به سال گذشته 50 درصد افت داشته است.

محمدعلی واقفی، اتفاقات سیاسی سال گذشته و انعکاس نامطلوب آن درکشورهای خارجی را دلیل کاهش تورهای ورودی اعلام می کند و می گوید: بسیاری از مجموعه های اقامتی مانند مجموعه بزرگ تفریحی اقامتی ارگ جدید بم، مجبور شده اند بسیاری از تورهای ورودی خود را در بهار امسال لغو کنند.

استناد سازمان میراث فرهنگی به آمار گمرک شامل تمام مسافران است نه فقط گردشگران 

علی اصغر رضایت رئیس جامعه هتلداران استان اصفهان نیز با بیان اینکه یکی از هتلهای اصفهان برای 90 گروه توریستی در دو ماه اول سال رزرو داشت که 30 گروه سفر خود را لغو کردند، می گوید: آماری که سازمان میراث فرهنگی از تورهای ورودی و خروجی می دهد با آمار بخش خصوصی تناسب ندارد. اگر تور ورودی به ایران داریم پس حتما باید بازدید از شهر اصفهان هم در برنامه سفر آنها باشد حال آنکه در واقعیت هتلداران اصفهانی مسافری را در هتلهای خود نمی بینند!

او می گوید: آمارهایی که سازمان میراث فرهنگی از تعداد گردشگران منتشر می‌کند از طریق گمرکات مسافری کشور تهیه می‌شود در حالیکه اداره گمرک تعداد همه مسافران ورودی را اعلام می کند نه تعداد گردشگران.

به گفته رضایت امسال ظرفیت حدود 90 درصد هتلهای استان در ایام نوروز تکمیل شد ولی این آمار نسبت به سال گذشته 10 درصد کاهش داشته است.

با وجود اینکه رئیس جامعه هتلداران اصفهان از کاهش مسافر در هتلهای این شهر خبر می دهد دبیر جامعه هتلداران به رشد 4 تا 6 درصدی اقامت تورهای ورودی در هتلهای کشور از اول سال تا اواسط خرداد اشاره کرده و می گوید: اقامت در هتلها نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته اما همچنان رضایت بخش خصوصی را به همراه ندارد.

خسرو گلشن ایرانپور در پاسخ به اینکه چگونه است که بین ادعای وی با گفته های فعالان گردشگری و اعضای اتحادیه هتلداران تناقض وجود دارد به طوری که آنها از رکود و شما از رونق صحبت می کنید می گوید: آماری که اتحادیه هتلداران می دهد بر اساس درصد میزان اشغال هتلهاست. ضمن اینکه تمام مسافران ورودی به کشور از طریق تور به ایران نمی آیند بلکه تعدادی از آنها به صورت فردی به مراکز اقامتی مراجعه می کنند، به همین دلیل نوسانات مربوط به ورود و خروج گردشگر بر فعالیت آژانسها به نسبت هتلها تاثیر بیشتری می گذارد.

آژانسها به دلیل رکود تورهای ورودی به سمت برگزاری تور خروجی می روند

محمدحسن کرمانی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در و اکنش به صحبتهای ایرانپور می گوید: اگر امسال تعداد مسافران هتلها نسبت به بهار سال گذشته بیشتر شده پس چرا هتلداران دم از مشکل مالی می زنند؟ متاسفانه شرایط موجود در کشور و تبلیغات کشورهای دیگر ورود توریست را با مشکل مواجه کرده است.

کرمانی معتقد است به دلیل اینکه تعداد زیادی از گردشگرانی که با تور به ایران می آیند از اروپا و بخشی هم از کانادا و آمریکا هستند طبیعی است که وقتی روابط سیاسی ایران با این کشورها دچار تنش می شود از تعداد گردشگرانی که به ایران سفر می کنند کاسته شود.

کرمانی با تائید رکود حاکم بر تورهای ورودی عنوان می کند: اگر آژانسداران و هتلداران اصفهان از تعداد کم گردشگر ورودی اظهار نارضایتی می کنند پس گردشگرانی که برخی ادعا می کنند با تور به ایران آمده اند کجا اقامت کرده اند، مگر شهر اصفهان یک شهر توریستی نیست.

کرمانی ادامه می دهد: تعدادی از دفاتر خدمات مسافرتی که تا به حال در برگزاری تور ورودی فعال بودند، به دلیل رکود فعلی خواهان ادامه فعالیت در تورهای خروجی هستند.

کرمانی معتقد است که اگر بخش دولتی، مسئولیت تبلیغات جهانی گردشگری را به فعالان این بخش بسپارد مشکل رکود در صنعت گردشگری رفع می شود.

آ‍‍ژانسداران خودشان را برای برگزاری تورهای داخلی به زحمت نمی‌اندازند

در حالی که آ‍‍ژانسداران و هتلداران از کاهش سفر گردشگران خارجی به ایران خبر می دهند، آژانسداران فعال در بخش تورهای خروجی از بازار پررونق خود می گویند.

مصطفی شفیعی شکیب که از بنیانگذاران تورهای یکروزه و چند روزه است علت اصلی رونق تورهای خروجی و بازار کساد تورهای ورودی را نرخ بالای هتل‌ها و افزایش نرخ بنزین دانسته و می‌گوید: اجرای تورهای داخلی برای دفاتر خدمات مسافرتی مقرون به صرفه نیست و دلیلی برای فعالیت در این حوزه نمی‌بینند.

به گفته وی،  آژانسهای مسافرتی در واقع بنگاه‌های اقتصادی هستند و در نتیجه وقتی در اجرای تورهای خارجی درآمد بیشتری نصیب آنان می‌شود خودشان را برای برگزاری تورهای داخلی به زحمت نمی‌اندازند.

شفیعی شکیب با اشاره به این که اجرای طرح تورهای ارزان قیمت از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موجب رکود کاری سایر دست‌اندرکاران گردشگری در این بخش شد، گفت: وقتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با تعدادی آژانس مسافرتی مشخص تورهایی را با خدمات و نرخ پایین باب کرد، دیگر جای فعالیت برای برنامه‌های سایر دفاتر باقی نگذاشت.

حسین ذوالفقاری، کارشناس ارشد توریسم نیز دلایل استقبال ایرانیان از سفر به کشورهای دیگر را فراهم بودن شرایط مناسب اقامت و تفریح، زیرساختهای مناسب و ارائه خدمات استاندارد به گردشگران و قیمت ارزانتر نسبت به تورهای داخلی عنوان می داند.

وی می گوید: نوروز امسال 50 هزار ایرانی به ارمنستان سفر کردند. همچنین مقامات گردشگری ترکیه نیز از سفر یک میلیون گردشگر ایرانی در ماههای اخیر به این کشور خبر داده اند.

گرانی هتل‌ها، مهمترین دلیل رکود تورهای ورودی

از مسئله تهدید کم شدن تورهای ورودی به کشور که بگذریم بحث کمی سفرهای داخلی از دیگر مشکلات صنعت گردشگری کشور است که سبب شده تا پول در کشور به گردش در نیامده و اهداف اقتصادی آنچنان که در برنامه‌های دولت گنجانده شده، پیش نرود. در حال حاضر بسیاری از دفاتر خدمات مسافرتی که تنها راه درآمدزایی خود را در رونق تورهای خروجی کشور عنوان می‌کنند معتقدند که گرانی هتل‌ها و بلیت هواپیماها دو دلیل بسیار مهمی است که مردم برای تفریح، استفاده از تورهای داخلی آژانس داران را انتخاب نکرده و حتی سفر را نیز به علت گرانی‌ها از سبد هزینه های خانوار حذف می‌کنند.

طاها عبدخدایی رئیس سابق سازمان ایرانگردی و جهانگردی در این باره معتقد است که اگر تورهای داخلی رونق نیابد هرگز تورهای ورودی به کشور آنچنان که در برنامه‌های اقتصادی خود گنجانده‌ایم رونق نخواهد یافت.

وی می‌گوید: در صورتی که سفرهای داخلی رونق یابد سرمایه گذاران بسیاری در سراسر کشور برای ساختن اقامتگاه‌هایی ارزان داوطلب خواهند شد و در این صورت است که تورهای ورودی به کشور نیز افزایش خواهد یافت.

نرخ تورهای خارجی با سفرهای داخلی برابری می کند

اما از دیگر مواردی که از آن به عنوان عامل رکود سفرهای داخلی و رونق تورهای خارجی نام می برند گرانی سفرهای داخلی و ارزانی سفرهای خارجی است. با بررسی نرخ برخی از تورهای داخلی و خارجی می توان به انتخاب حداکثری تورهای خارجی و استقبال حداقلی از تورهای داخلی پی برد چرا که با یک حساب سرانگشتی و تماس با تعدادی دفتر خدمات مسافرتی به‌راحتی می‌توان به این نتیجه رسید که هزینه سفر به کشورهای حاشیه‌ خلیج فارس، دوبی، ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، تونس و تایلند به همراه ارائه خدمات مناسب، اقامت در هتلهای چهارستاره و ... با سفر به شیراز، اصفهان و کیش تفاوت چندانی ندارد.

به عنوان مثال تور دو روزه کیش تا قبل از ایام جشنواره تابستانی این جزیره با خدماتی مانند اقامت در هتل 5 ستاره و دو وعده غذا در روز تا 600 هزار تومان فروخته شده که در روزهای برگزاری جشنواره معمولا 15 درصد به این مبلغ اضافه می شود. این درحالی است که تور سه روزه تایلند با خدمات بهتر از 500 تا 700 هزار تومان فروخته می شود. بنابراین گردشگران ایرانی ترجیح می دهند که این هزینه را برای سفر به یک کشور خارجی صرف کنند تا یک مسافرت داخلی.

فخرالسادات غنی از دیگر دست‌اندرکاران صنعت گردشگری هم گرانی نرخ تورهای داخلی را یکی از دلایل رونق تورهای خروجی دانسته و گفت: وقتی نرخ یک هفته‌ای تور ترکیه با سفر چند روزه داخلی برابری می‌کند طبیعی است که بسیاری از گردشگران ایرانی به سوی سفرهای خارجی هدایت می‌شوند.

ریشه تور ورودی در کشور خشک شده است

علی‌اصغر توکلی، مدیر دفتر خدمات مسافرتی توکلی به خبرنگار مهر می گوید: فصل بهار و پاییز بهترین فصول برای رونق تورهای ورودی است اما چند سالی است که ریشه تور ورودی در ایران خشک شده است به خصوص امسال که با رکود قابل توجهی رو به رو شدیم.

وی درباره رونق تورهای خروجی هم می گوید: با اینکه تعداد تورهای خروجی همیشه بیشتر از تورهای ورودی است اما رونق این تورها همواره در فاصله 25 اسفند تا 14 فروردین و تقریبا اوایل تیرماه به اوج خود می رسد.

توکلی، دبی در فصل زمستان و ترکیه در فصل تابستان را مهمترین مقاصد گردشگری ایرانیان می داند و عنوان می کند که تورهای کشورهای حاشیه خلیج فارس و همسایه های ایران به دلیل ارزان بودن همواره مورد استقبال ایرانیان قرار می گیرند.

تورهای خارجی خدمات بهتری ارائه می دهند

مدیر آژانس ساعی تور هم این نکته را تایید می کند که تورهای خارجی نسبت به تورهای داخلی با توجه به قیمتی که عرضه می کنند خدمات بهتری ارائه می دهند به همین دلیل فروش تور خارجی دفاتر خدمات مسافرتی به خصوص به مقصد کشورهای همسایه ایران بیشتر است.

مهدی عرب با بیان مثالی می گوید: تور دبی با قیمتهایی بین 250 تا 350 هزار تومان برای چهارشب اقامت در هتلهای چهار و سه ستاره فروخته می شود در حالی که تور سفرهای داخلی از جمله مشهد با خدماتی مشابه با قیمت 500 هزار تومان برگزار می شود.

سهم اندک ایران از صنعت پرسود گردشگری

امروزه وورد جهانگرد و فعالیتهای جهانگردی بر اقتصاد کشورها اثر تعیین کننده‌ای دارد و صنعت جهانگردی با رشد روزافزون خود به یکی از صنایع پردرآمد در بازار جهانی بدل گشته است به طوری که همه کشورها سعی دارند که سهم بیشتری از این بازار کسب کنند اما در این گیر و دار همچنان سهم کشور ما - ایران- از این بازار با تمامی جاذبه های طبیعی و تاریخیش بسیار اندک است. در این بین آژانسهای مسافرتی نیز که از جمله ارکان اصلی توسعه صنعت توریسم در هر کشوری محسوب می شوند به دلیل محدودیتهای مختلفی که دارند هنوز نتوانسته اند از رهگذر درآمدهای میلیاردی آنچه که در خور ظرفیتهای گردشگری ایران است درآمدی نصیب کشور کنند. حال آنکه همسایگان ما از این کمبودها به بهترین شکل ممکن بهره جسته و سالانه سود کلانی از سفر ایرانیان به کشورهای خود کسب می کنند.... 

..................................

گزارش از فاطیما کریمی