دکتر قاسم پورحسن در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد برگزاری همایش روز جهانی فلسفه درایران و اینکه این همایش چه نقشی در معرفی فلسفه ایرانی به جهانیان می‌تواند داشته باشد گفت: مهمترین هدف یونسکو در برگزاری این روز در کشورهای مختلف، معرفی فرهنگ و تمدن و تفکر آن سرزمین است. اگر ما بتوانیم در این روز تفکرات فیلسوفانمان را که نقش به‌سزایی در تمدن اسلامی ایرانی داشته‌اند تشریع کنیم به موفقیت بزرگی دست یافته‌ایم. اگر در این روز به بحث پیرامون نظرات و آرای فیلسوفان مغرب‌زمین بسنده کنیم و مقالات و سخنرانی‌ها و پانلها و نشست‌هایمان را به سمت معرفی بنیادهای تفکر عقلی ایران در حوزه اسلام جهت ندهیم سخت در اشتباه خواهیم بود.
وی افزود: کسانی که مسئول برگزاری این همایش هستند مقداری باید به این هدف نزدیک شوند. محورهایی که معرفی کرده‌اند کمتر با چیزی که ما باید در معرفی تفکر ایرانی و اسلامی جستجو کنیم سنخیت دارند. باید آنچه را که بخش نیرومند حیات عقلانی ما است در این روز برجسته کنیم. حقیقت این است که فیلسوفان و متفکران ما در بحث‌های هستی‌شناسی و اخلاق و مباحث سیاست و نسبت آن با دین بسیار نیرومند نوشته و فکر کرده‌اند. این بخش در روز جهانی فلسفه در محورهایی که بررسی کردند الان کمرنگ است.
این محقق و پژوهشگر درادامه تصریح کرد: انتظار این است که نتیجه و ثمره مهم برپایی این همایش معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی -اسلامی باشد و سهمی را که متفکران ایرانی در این تمدن ایفا کرده‌اند. اگر غیر از این باشد ما نتیجه مطلوب را نخواهیم داشت. در سالهای گذشته که این روز در ترکیه یا روسیه یا در کشورهای دیگر برگزار شد آنها بهترین استفاده را از آن بردند و تلاش کردند که مواریث و ذخیره فرهنگی خودشان را به جهانیان معرفی کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره موضوع این همایش که نسبت نظر و عمل است و اینکه این موضوع تاچه اندازه می‌تواند درعام کردن فلسفه مؤثر واقع شود نیز گفت: اساس بحث در چارچوب این موضوع این است که آیا فلسفه یک علم انتزاعی است و علمی است که تنها فیلسوفان و مشتغلان به فلسفه به آن می پردازند یا اینکه باید دستاورد اجتماعی داشته باشد. مسئله مهم این است که فیلسوفان اسلامی به فلسفه به عنوان یک امر مهم انضمامی نگاه می‌کردند. فارابی معتقد بود که علم مدنی ظریفترین و پیچیده‌ترین علم است یعنی علمی که با اجتماع و حیات عملی و زندگی انسانها سروکار دارد.
این نویسنده و مترجم خاطر نشان کرد: به همین جهت از آنجایی که این علم بسیار پراهمیت است باید تمامی دانشها، پیش از آن در خدمت این مسئله قرار بگیرند. این تفکر که آرای نظری باید در خدمت حیات عملی قرار بگیرد در میان فیلسوفان ما پر اهمیت بود و مثلاً ملاصدرا در مقدمه «اسفار» به‌شدت روی این مسئله تأکید می‌کند که اندیشه‌های نظری باید در نهایت به رفتار صالح انسانها در جامعه بینجامد تا به سعادتمندی منتهی شود.
این استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی یادآورشد: در اندیشه‌های فیلسوفان مغرب‌زمین هم این مسئله را ما می‌بینیم . ارسطو وقتی به تفکیک حوزه نظر و عمل می‌پردازد حوزه نظر را فرانسیس و حوزه عمل را پراکسیس می‌نامد. او می‌گوید آن چنان این‌دو در هم تنیده‌اند که هیچ مرز مشخصی و خطی نمی‌شود بین آنها ایجاد کرد. بنابراین این مسئله که دستاورد ثمره و تفکر و اندیشه‌ورزی درحیات اجتماعی انسانها چه می‌تواند باشد بسیار حایز اهمیت است. غایت نشست امسال که عنوان نظر و عمل است این است که اندیشه‌های انتزاعی به حوزه انضمامی نزدیک بشوند.
پورحسن درباره نقش برگزاری این همایش در گفتگو و تعامل فلسفه‌پژوهان ایرانی با فلسفه‌پژوهان سایر فرهنگها نیز اظهار داشت: فیلسوفان ایرانی و فلاسفه اسلامی از عدم گفتگو با فیلسوفان سایر فرهنگها رنج می‌برند. مهمترین نقیصه ما هم این است که فیلسوفان دیگر کشورها از فلسفه اسلامی کم اطلاع یا بی‌اطلاع هستند و علت اصلی آن عدم گفتگو و بحث میان این فیلسوفان و متفکران با متفکران کشور ماست. ما امیدوار هستیم در این همایش فرصتی فراهم بشود که هم فلسفه اسلامی و هم تمدن ایرانی به جهانیان معرفی بشوند و باب دائمی گفتگوی متفکران و فیلسوفان ایرانی با فیلسوفان سایر فرهنگها گشوده بشود.
نظر شما