چالشهای حمل و نقل عمومی با هدفمندی یارانه‌ها/ آمادگی برای افزایش تقاضا

به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، موضوع هدفمند کردن یارانه ها طی چند ماه آینده در حوزه های مختلف شکل اجرایی به خود می گیرد و اعمال می شود و در این راستا یکی از جنبه هایی که هدفمند کردن یارانه ها را مورد توجه قرار داده حوزه انرژی است.

بحث آزادسازی قیمت سوخت در این جریان در اذهان عموم نمود ویژه ای دارد و مردم نیز این بخش از هدفمند کردن یارانه ها را از آنجایی که با آن سر و کار زیادی دارند مورد پیگیری بیشتر و جدی تری قرار می دهند.

در عین حال آزادسازی قیمت انرژی به طور مستقیم در زندگی مردم تمام جوامع تاثیرات جدی را در پی خواهد داشت که طی این ماه ها کارشناسان امر جوانب قضیه را با جزئیات آن مطرح کرده اند اما یکی از جنبه های کار که در این بعد جای می گیرد تاثیر این آزادسازی در حمل و نقل عمومی است.

به طور حتم آزادسازی قیمت بنزین تاثیرات جدی را درزندگی مردم به خصوص استفاده از وسایل حمل ونقل شخصی و عمومی خواهد داشت که در کلانشهرها سطح تاثیرات آن به گفته کارشناسان بیشتر و متجلی تر خواهد بود.

شیراز نیز در این بحث مانند کلانشهرهای دیگر به طور حتم تحت تاثیر جدی آزاد سازی قیمت سوخت یا بنزین قرار خواهد گرفت و در این رهگذر نقش وسایل حمل و نقل عمومی بسیار پررنگتر از دوره های قبل خواهد بود.

کلانشهر شیراز در حوزه ناوگان حمل و نقل عمومی فقط از دو بخش اتوبوس و تاکسی برخوردار است و از حمل و نقل ریلی تاکنون بهره ای ندارد و پروژه قطارشهری شیراز در پیچ وخم اعتبارات و موانع مختلف اجرایی، هنوز مراحل پیشرفت فیزیکی را دنبال می کند و به نظر نمی رسد تا پیش از هدفمندسازی یارانه ها در حوزه سوخت حتی بخشهایی از آن بتواند وارد چرخه حمل و نقل عمومی شیراز شود.

اما دو جنبه دیگر را می تواند در ابعاد مختلف کار مورد بررسی قرار دارد و ضمن مقایسه این وضعیت با مدلهای کوچکتر آن در برخی مقاطع زمانی می توان به این نتیجه دست یافت که حمل و نقل عمومی در کلانشهر شیراز در شرایط فعلی وضعیت نیمه آماده ای برای هدفمند کردن یارانه ها دارد.

فقدان ناوگان اتوبوس و تاکسی به میزان قابل توجه برای استقبال ناگهانی مردم از این دو بخش و فقدان مسیرهای ویژه مناسب برای حوزه اتوبوس و تاکسی از جمله چالشهایی است که در این کلانشهر در شرایط فعلی مشاهده می شود.

باید در نظر داشت که ناوگان اتوبوس و تاکسی شیراز با شرایط فعلی تا حدودی کفاف تقاضاهای کنونی را می دهد اما باید گفت در وضعیت فعلی در کنار سیستم تاکسیرانی افرادی نیز در قالب مسافرکش شخصی مبادرت به فعالیت می کنند که در این جریان سیستم حمل و نقل عمومی از سوی این ناوگان غیر رسمی نیز یاری می شود اما باید در نظر داشت در شرایط هدفمند کردن یارانه ها و آزادسازی سوخت به طور طبیعی مسافرکشهای شخصی از گردونه این سیستم خارج می شوند و سرریز مسافرانی که توسط این بخش جابجا می شده در ناوگان اتوبوس و تاکسی تقسیم می شود.

در کنار این جریان باید به این نکته نیز توجه داشت که با آزادسازی قیمت سوخت شمار بیشتری از مردم به ناچار خودروهای شخصی خود را کنار گذاشته و به جمع متقاضیان حمل ونقل عمومی اضافه خواهند شد و این امر درکنار خارج شدن خودروهای شخصی از گردونه کار یعنی شوکی ناگهانی به سیستم حمل و نقلی که تاکنون چنین شرایطی را تجربه نکرده است.

این نکات تنها بخشی از مشکلاتی خواهد بود که در صورت عدم تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی به نیازها، رخ خواهد داد و به طور حتم ایجاد بی نظمی شهری و اختلال در بخشهای مختلف نیز حداقل تبعاتی بوده که در پی این اتفاقات روی خواهد داد.

افزایش درگیریها و تخلفات

البته پیش بینی شرایط بعد از هدفمندسازی نیز چندان سخت نیست بلکه می توان آن را در مدل و قالبی که پیش از این در مقیاس کوچک و خرد تر رخ داده نیز مورد بررسی قرار داد.

باید گفت در روزهای قبل از فرارسیدن ایام نوروز مردمی که برای خرید به سطح شهر شیراز مراجعه می کردند بیشتر تمایل داشتند که از خودروهای عمومی استفاده کنند و بر این اساس میزان استقبال از این ناوگان به نسبت زیاد می شد در این موقعیتها رانندگان تاکسی تمایل بیشتری به مسافران دربستی یا پیشنهاد دهندگان کرایه های بهتر داشتند و این گروه از مسافران را در اولویت و مسافران با نرخ کم و یا مسیرهای کوتاه را در مراحل بعدی کار خود قرار می دادند و این امر باعث می شد در نقاط مختلف به ویژه مرکز شهر، انبوهی از مسافران سرگردان و تاکسیهای خالی را دید که نوعی بی نظمی شهری را پدید می آوردند و در این بخش علاوه بر اینکه میزان تخلفلت بیشتر می شد بر شمار درگیری بین رانندگان و مسافران نیز افزوده می شد.

بر اساس این مدل به خوبی می توان شرایط بعد از هدفمندکردن یارانه ها و شوکی که در این امر به وجود می آید و در نهایت منجر به استقبال یکباره مردم از حمل و نقل عمومی می شود را پیش بینی کرد و برای آن تدابیر لازم را اندیشید.

قادری: نه شیراز بلکه هیچ شهری آمادگی لازم را ندارد

 نماینده مردم شیراز در این رابطه به خبرنگار مهر در شیراز گفت: در این خصوص نه شیراز بلکه کل شهرهای کشور به خصوص کلانشهرها آمادگی لازم را ندارند.

جعفر قادری با اشاره به اینکه هرگونه حرکت شوک گونه ای در سیستم حمل و نقل عمومی باتوجه به ظرفیتهای کنونی آن، مشکلاتی را ایجاد می کند، افزود: در این شرایط اگر اقدامی صورت گرفته بود که به عنوان نمونه در حوزه توزیع گاز این سوخت به حمل و نقل عمومی اختصاص می یافت شاید تا اندازه ای به این ناوگان کمک می کرد اما اکنون توزیع گاز در بخش عموم مردم نیز استفاده می شود.

وی با اشاره به راهکارهای برون رفت از مشکلات احتمالی آینده در این بخش نیز بیان کرد: برای جلوگیری از برخی مشکلات این حوزه باید در ابتدا میزان تقاضا را با ایجاد برخی زیرساختها کاهش داد.

نماینده مردم شیراز در مجلس توضیح داد: با ایجاد بسترهایی نظیر IT می توان میزان مراجعات مردمی به ادارات را کاهش داد و بر این اساس از میزان تقاضا برای سفرهای شهری و در پی آن استفاده از خودروهای عمومی نیز کاسته می شود.

قادری از ظرفیت سازی برای ناوگانهای عمومی به عنوان یک موضوع جدی و بسیار مهم یاد کرد و افزود: باید در این رابطه کمکهای لازم صورت گیرد تا شرکتهای تولید کننده اتوبوس بر تولیدات خود بیافزایند تا به سرعت به سیستم تزریق شود.

مدیرعامل اتوبوسرانی: مسائل هدفمند کردن یارانه ها در ناوگان اتوبوس پیش بینی شد

مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری شیراز نیز به خبرنگار مهر درشیراز گفت: بحث توسعه حمل و نقل عمومی که بخشی به هدفمند کردن یارانه ها مرتبط است چنین پیش بینی کرده که باید تا سال 90 سهم اتوبوس درحمل و نقل عمومی از 27 درصد به 40 درصد برسد.

مسعود حسن شاهی با اشاره به اینکه بر این اساس ظرفیت ناوگان ما باید به هزار دستگاه اتوبوس فعال در خطوط برسد، افزود: با تحقق این امر ظرفیت ناوگان اتوبوس در شیراز با ایجاد سایر بسترهای لازم پاسخگوی نیازها خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 750 دستگاه اتوبوس در شهر فعال است، افزود: برای رسیدن به نرم مطلوب باید بستر های لازم فراهم شود یکی از این بسترها خطوط ویژه است که در شهر شیراز یک مسیر برای خطوط ویژه تعیین شد که با مشکلات و مخالفتهایی روبرو شد.

مدیرعامل اتوبوسرانی شیراز خاطرنشان کرد: باید برای ظرفیت سازی و خدمات رسانی مناسب بسترهای لازم را دید که ایجاد خطوط ویژه در این رابطه بسیار مهم است.

تاکسی های مبدا و مقصد یکی از راه های آمادگی برای هدفمند کردن یارانه هاست

همچنین مدیرعامل تاکسیرانی شهرداری شیراز در گفتگو با خبرنگار مهر به تشریح جوانب پیش بینی شده کار در این سازمان پرداخت و گفت: پس از هدفمند کردن یارانه ها یکی از بخشهایی که تحت تاثیر قرار می گیرد عدم توانایی برای فعالیت سواریهای شخصی است که با نرخ سوخت و تعرفه های رایج کرایه تاکسی قادر به ادامه فعالیت نیستند و این امر باعث می شود که سیستم تاکسی نیز نظام مندتر شود.

مفتاحی با اشاره به اینکه خطوط ویژه مبدا و مقصد و اختصاص تاکسیهایی به این مسیر یکی از کارهایی بوده که طی این مدت درحوزه هدفمند کردن یارانه ها انجام شد، افزود: براین اساس مسیرهای پرتردد مردم بررسی و شناسایی و خطوط مبدا و مقصد طراحی شده است.

وی در پاسخ به این سئوال که شمار ناوگان تاکسی شیراز تا چه حد مطابق با نرم استاندارد و نیازهای شهر است، بیان کرد: استانداردهای شورایعالی ترافیک به ازای هر 100 نفر جمعیت یک دستگاه تاکسی است و در حال حاضر با بحث خودروهایی که ساماندهی و به تاکسی تبدیل می شوند حدود 12 تا 13 هزار دستگاه تاکسی در شیراز میزان متوازنی است که با توجه به جمعیت یک میلیون و 300 هزار نفری با ساماندهی هایی که صورت می گیرد کمبودی حس نمی شود.

مدیرعامل تاکسیرانی شیراز ادامه داد: هم اکنون دوره های آموزشی را برای همه رانندگان داریم که در بخشهای مختلف نظیر اخلاقی، فنی، قوانین و.. آموزشهای لازم ارائه و امتحان گرفته می شود.

به گزارش مهر، به هر حال وضعیت ناوگان عمومی حمل و نقل شیراز شاید در شرایط کنونی جوابگو باشد اما پس از اجرای طرح مذکور ممکن است ظرفیتها به میزان قابل توجهی نیاز به ارتقا داشته باشد که از هم اکنون برای ظرفیت سازی و پیش بینی مشکلات و چالشهای آینده در حوزه حمل و نقل عمومی باید تصمیمات استانی و فوری اخذ شود.