به گزارش خبرگزاري مهربا توجه به مباحث اخيردرخصوص موضوع فعاليتهاي هسته اي ايران وپس ازصدور قطعنامه نشست سپتامبرگفتگويي رابا يكي ازكارشناسان مسائل بين المللي ومحقق وسردبيرتروريسم مانيتور وابسته به بنيادجيمزايستون و از تحليلگران مباحث خاورميانه"آقاي ماهان عابدين" انجام داده ايم تا از نظرات وديدگاههاي وي در باره پرونده هسته اي ايران ودورنمايي از وضعيت آن آشنا شويم .
خبرنگارمهردرابتدا اين سوال را مطرح نمود كه بحث اساسي بر سر اين موضوع است كه بسياري ازدرخواستهاي شوراي حكام كه توسط آمريكا و اروپا جهت دهي مي شود برخلاف مفاد NPT مي باشد به همين جهت اگر شوراي حكام در خواست خلاف NPT از ايران داشته باشد آيا ايران مي تواند به مجامع ديگري شكايت كند؟
وي در پاسخ به اين سوال اظهار داشت : تا آنجائي كه من مي دانم پرونده هسته اي ايران يك پرونده سياسي است و افرادي كه من با آنها صحبت كرده ام همگان بر اين عقيده هستند كه IAEA نهاد سنگين وزني در معادلات قدرت در نظام بين المللي نيست ودر خيلي موارد همه چيز بسته به ترازوي سياسي مسئله دارد. تا به حال سه كشور انگليس فرانسه و آلمان سياست جداگانه اي از آمريكا تخاذ مي كردند ولي در ماههاي اخير ما شاهد اين مسئله بوديم كه اين سه كشور در حال هماهنگ نمودن سياستهاي خود با آمريكا هستند و آن سياست مبتني بر تقابل نهائي با ايران بر سر اين مسئله است.
وي در توضيح بيشتر اين نكته افزود: موضع آمريكائيها اين است كه مسئله اتمي ايران نهايتاً بايد با تقابل (نظامي يا غير نظامي) حل شود و اين ممكن است يك ، دو و يا سه سال به طول بيانجامد، فرايند خاصي طي شود و ممكن است به شوراي امنيت ارجاع شود و در آنجاعليه ايرا ن تصميم گيري وتحريمهائي صورت پذيرد ولي نهايتاً اين مسئله بايد با يك تقابل حل شود.
وي در ادامه مي گويد با توجه به اقدامات وتحركات سياسي ،الان سياست سه كشور اروپائي تقريباً با آمريكا هماهنگ است در نتيجه ايران مي تواند به يك نهاد ديگري شكايت كند ولي به تصور من اين مسئله حاشيه اي است و تاثيري در فرايند اين پرونده نخواهد داشت.
مهر از او پرسيد كه منظورتان اينست درصورت شكايت ايران ازآژانس در مجامع بين المللي ترتيب اثري به آن داده نخواهد شد؟
عابدين در توضيح اين سوال اعلام داشت : فكر نمي كنم بنظرم ديدگاهي كه در ايران مطرح است و در نوشته ها عنوان مي شود نشانگر اين است كه درك درستي از مسئله وجود ندارد يعني يك شناخت صحيحي از فرايند اين موضوع در نزد بسياري موجود نيست و اين موضوع صد در صد سياسي است مانند عراق، شما عراق را در نظر بگيريد، اينها براي عراق يك پرونده ساختند، به سازمان ملل ارائه داده و به آن كشور حمله و آن را اشغال كردند ليكن من نظرم براين نيست كه اين مسئله براي ايران نيز تكرار خواهد شد خير، موضوع اين است كه اين پرونده سياسي است و پشت سر آن دستهائي در كار است و حال اين بسته به آمريكائيها دارد كه چگونه مي خواهند اين مسئله را پيش ببرند چون من شخصاً اعتقاد دارم كه آمريكا ترجيح مي دهد تقابل نظامي روي اين مسئله صورت نگيرد و از ابزارهاي مختلف فشارهائي را بر ايران وارد كند. خود كشورهاي اروپائي نيزابزارفشار عليه ايران بودند چون ايران قرار دادهاي تجاري و اقتصادي با اينها دارد. اين سه كشور مي توانند در اين خصوص اقدام كنند.
اين كارشناس مسائل خاورميانه تصريح كرد اروپائيها هم مي دانند كه ايران مي خواهد يك موازنه بين اروپا و آمريكا ايجاد كند و ازآنها به عنوان اهرمي در قبال سياستهاي آمريكا استفاده كند و بهمين منظور آنها از اين موضوع استفاده كردند ، قضيه را يكسال پيش در مذاكرات طرح كرده و باايران به توافقاتي دست يافتند وهمه بر اين عقيده بودند كه اين مسئله به زودي ختم نخواهد شد. به هر حال آن انتظاراتي كه كشورهاي اروپائي، آمريكا و آژانس از ايران دارند به نظر من غير واقع بينانه است و سر انجام آن تقابل خواهد بود.
از اين كارشناس ايراني مقيم لندن سوال شد كه البرادعي در صحبتهايش بحث از اعتماد سازي مي كند آيا ايران تاكنون به اندازه كافي اعتماد سازي نكرده است؟
وي در تشريح ديدگاه دبير كل آژانس متذكر شد البرادعي رئيس يك نهاد غربي است. درست است كه وي مصري است و ممكن است با ايران سمپاتي هم داشته باشد ليكن آژانس نهادي اروپائي است و در حال حاضر نيز با آمريكا رابطه خوبي دارد. البرادعي شخص سنگين وزني نيست ممكن است حرفهاي خبر سازي بزند نهايتاً در اين فرايند نظر وي چندان كار ساز نيست.
وي افزود منتهي در مورد اعتماد سازي ايران اعتماد سازي كرده است و نشان داده كه مقاصد نظامي ندارد.اين مسئله اتمي يك مسئله سي ساله است كه از زمان رژيم گذشته ايجاد شد و حرف ايران هم اين است كه ما براي برآوردهاي انرژتيك مان نياز به انرژي اتمي داريم و اين مسئله يك موضوع مشروعي است و من تصورم بر اين است كه ايران بيش ازاين توان اعتماد سازي ندارد.
وي با اشاره به امضاي پروتكل الحاقي ميگويد كه من خودم شخصاً موافق امضاي پروتكل در سال گذشته نبودم چون اين مسئله ايران را از بسياري از دستاوردها محروم مي كند. اگر نهايت اين مسئله تقابل است براي ايران بهتر و زيبنده تر است كه بيش از اين سازش نكند آمريكا و اروپا از ايران مي خواهند كه تمام اماكن و تاسيسات خود را زير ذره بين قرار دهد كه اين مشكل بزرگي را براي ايران ايجاد مي كند ، هر كشوري مسوؤل حراست از افراد خودش است اين مسائل مربوط به اسرار شايد نظامي و شايد هم غير نظامي يك واحد سياسي است. اينها مي خواهند ايران اين مسئله را كنار بگذارد و با اينكار سازش بزرگي را از ايران طلب مي كنند.
بنابراين مسئله فوق العاده پيچيده است و من فكر مي كنم تصميم گيران در ايران اكثر تصميمها را يا بر حسب درايت يا بطور شانسي درست اتخاذ كرده اند.
آقاي عابدين در پاسخ به اين سوال كه سه كشوراروپائي درتهران قول دادند توانائي هسته اي صلح آميزرا در اختيار ايران قرار بدهند و در آژانس طرف ايران را بگيرند ولي اين كار را نكردند ودرضمن ما درگذشته شاهد موارد بسياري از مسئله ساز بودن رابطه اين واحد سياسي با آمريكا در رابطه با ايران بوديم، ديدگاه جنابعالي در خصوص موضع گيري اخير كشورهاي اروپائي چيست كه الان اعلام شده كه در حال هماهنگي با اروپا هستند؟
وي پاسخ داد كشورهاي اروپائي داراي روابط استراتژيك با آمريكا هستند و اين مسئله براي آنها از كشورهاي ديگر بسيار مهمتر است. آنهابا آمريكا اختلاف دارند بويژه آلمان و فرانسه ولي سر مسئله اتمي تصميم گيرنهائي خود آمريكائيها و نهادها، اشخاص و مراكز قدرت در آن كشورهستند اگر آنها تصميم بگيرند غير منعطف عمل كنند اروپا نيز بايد همراهي كند چون اگر شكاف زيادي در مواضع آنها ايجاد شود خوشايند نيست. در چند ماه اخير ما شاهد اين مسئله هستيم كه آمريكائيها موضع سخت تري اتخاذ مي كنند و اروپا نيز بايد كمي هماهنگ شود. توجيه اروپائيها اين است كه مي گويند كه ايران بايد شفاف باشد ممكن است اين درست باشد ولي اين مسئله حساسي براي ايران است اگر ايران با شفافيت كامل برخورد نمي كند قابل درك است چون مسائل هسته اي فوق العاده حساس مي باشند. مثلاً اپوزيسيون اروپا مي گويد كه اگر ايرانيها چيزي ندارند چرا شفاف برخورد نمي كنند ، اين گفته ها منطقي نيست چون تاسيسات هسته اي و اتمي با مسائل حساس ديگر پيوند مي خورد و هر كشوري بايد از اين مجموعه حراست صد در صد بكند وقرار دادن همه چيز در انظارعمومي منطقي نيست.
مهر ازدلايل حساسيت پرونده ايران نسبت به موارد مشابه ديگر سوال كرد كه چرااينگونه مسائل در كشورهاي ديگر مانند هند ، پاكستان ، كره شمالي و كره جنوبي رخ داده ولي مسئله ايران از حساسيت بيشتري برخوردار شده است؟
اين تحليلگر مسائل بين المللي گفت تا آنجائي كه من مي دانم 34 الي 38 كشور داراي اين مشكل هستند وحساسيت در آنها بوده ولي دليل حساسيت بيش ازحد ايران خبرسازيهاي عميقي است كه در عرض 25 سال گذشته روي ايران صورت گرفته است ، كه بر اثر اين خبر سازي ها چهره ايران مخدوش شده ، اين مسئله ممكن است به برخورد خود ايرانيها هم مربوط شود و بعضي ها هم به اعمال ضد اطلاعاتي كه غربيها و رسانه ها انجام مي دهند باز مي گردد. افكار عمومي درغرب منجمله اروپا به خاطر تبليغات وقتي احساس مي كند كه ايران در آينده به تكنولوژي هسته اي دست پيدا خواهد كرد خيلي به اين مسئله حساس مي شود و اين مسئله به عنوان يك خبر، حساسيت عجيبي ايجاد مي كند و مسئله ديگر مربوط به منطقه مي باشد كه بعضي كشورها ايران را دشمن خود مي دانند و آنها در غرب هم صاحب نفوذ هستند و در غرب تبليغات زيادي عليه ايران مي كنند. من به شخصه معتقدم دولتهاي اروپائي ، نه آمريكا اعتقادي به اين ندارند كه ايران داراي سلاحهاي هسته اي است ، ممكن است بر اين باور باشند كه ايران داراي انگيزه هاي هسته اي است و هر حكومتي در ايران باشد به دنبال اين انگيزه خواهد رفت منتهي در مورد ايران مدركي وجود ندارد ولي آمريكا و بعضي كشورهاي ديگر داراي سلاحهاي هسته اي هستند و ايران هم استدلال مي كند كه بايد داشته باشد.
در پايان اين مصاحبه از آقاي عابدين پرسيديم با توجه به همكاريهاي ايران و روسيه كه بر طبق گفته هاي خود آژانس و روسيه مسالمت آميز بوده نظر جنابعالي در اين خصوص چيست؟
وي در پاسخ به اين سوال تاكيد كرد آن چيزي كه خيلي روشن است اين است كه روسيه پيشينه تاريخي خوبي در ايران نداشته و هميشه به عنوان يك رقيب براي ايران بوده است و دسترسي ايران به سلاحهاي هسته اي براي كشوري مثل روسيه بسيار واقعه ناخوشايندي خواهد بود. بنابر اين روسها هيچگاه با ايران رابطه اي را كه منجر به دستيابي ايران به سلاحهاي اتمي شود برقرار نمي كنند، بنابر اين تبليغاتي كه دراين محورانجام شده كمي كودكانه است، چون به نفع روسيه نيست كه ايران به سلاحهاي هسته اي و اتمي دسترسي پيدا كند. بنا براين تنها نتيجه اي كه مي شود گرفت اين است كه اين همكاري كاملاً مسالمت آميزو در راستاي تجهيز ايران به كاربرد غير نظامي از تاسيسات هسته اي و اتمي بوده است.ازديدگاه روسها آنها دررابطه با همكاريهاي هسته اي باايران بيشتر به جنبه هاي بازرگاني ومالي معطوف هستند خيلي ازصادرات اتمي آنها يك جنبه بازرگاني خيلي مهمي براي آنها دارد و يك منبع درآمد دلاري است كه آنها نمي توانند به راحتي از كنار اين مسئله عبور كنند.
نظر شما