اولین دوره جشنواره تجسمی آزادگان از 26 مرداد در موسسه فرهنگی هنری آزادگان آغاز به کار کرد. حبیب صادقی، نقاش و مدیر سابق امور هنرهای تجسمی و دبیرکل این جشنواره با بیان اینکه مسئولان برگزاری جشنواره درنظر دارند از کارهای شعاری و تبلیغاتی جلوگیری کنند پیشنهاد کرد شورای عالی برای گردآوری بهترین آثار مربوط به دوران دفاع مقدس تشکیل تا مقدمه شکل‌گیری آرشیوی منسجم دراین زمینه باشد.
*خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: جشنواره تجسمی آزادگان چگونه شکل گرفت؟
ـ حبیب صادقی: این برنامه ادامه فعالیتهای جاری بنیاد شهید بود که سال گذشته نمایشگاه "روزنه‌ای به باغ بهشت" را با هدف روایت کردن چهره شهدا برگزار کرد. معاونت فرهنگی بنیاد شهید و ستاد آزادگان در یک تعامل با یکدیگر در حوزه هنرهای تجسمی موضوع برگزاری جشنواره را مطرح و شورای علمی بنیاد شهید آن را تصویب کرد. از یک سال قبل نیز مقدمات اجرای کارها آغاز شد. در مورد موضوع شهدا تا به حال جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های زیادی برگزار شده است اما کمتر بحث آزادگان جا افتاده و با اینکه 20 سال از آزادی آنها می‌گذرد متاسفانه توجه جدی در امر انتشار کتاب، تولید فیلمهای سینمایی و برپایی نمایشگاه‌هایی برای این افراد صورت نگرفته است. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم جشنواره را با موضوع آزادگان و در شش گرایش نقاشی، پوستر، تصویرسازی، حجم، عکاسی، هنر جدید، هنر مفهومی و ویدئوآرت برگزار کنیم. البته با اینکه سالهای زیادی از بحث آزادگان می‌گذرد و نسبت به این موضوع، جشنواره دیر برگزار شده اما کیفیت آثار توانسته است تاحدی این معضل را رفع کند.
* آثار چگونه جمع‌آوری شدند؟
ـ ما سه بخش را درنظر گرفتیم. بخش اول دعوت از اساتید نسل اول و دوم هنر انقلاب بود. در بخش بعدی با برگزاری کارگاه در دانشگاه هنر شاهد و موزه شهدا تعدادی از آثار را گردآوری کردیم. بخش دیگری از کارها نیز توسط فراخوانی که منتشر شده بود، بدستمان رسید.
* چند اثر برای شرکت در نمایشگاه انتخاب شد؟
ـ چهار هزار کار در بخشهای مختلف بدست ما رسید .ه هیئت داوران نزدیک به 110 اثر را برای نصب روی دیوار انتخاب کرد.
* شما عنوان کرده بودید که در انتخاب آثار سعی کرده‌اید معیارهایی را درنظر بگیرید که در درازمدت به شاخص تبدیل شود. این معیارها چه بودند؟
ـ ببنید این شاخص به موضوع جشنواره بستگی دارد مثلا ممکن است ما جشنواره‌ای با عنوان "طبیعت و بهار" یا جشنواره "فضای سبز" داشته باشیم. زمانی که فراخوان آن منتشر می‌شود، نقاشان کارهایشان را از آتلیه‌ها بیرون می‌آورند و ارسال می‌کنند چون شاید آثاری داشته باشند که قبلا خلق شده و به نوعی با موضوع نمایشگاه مربوط باشد ولی محورهای جشنواره ما مشخص بودند و برای همین تمام تلاش ما این بود که از کارهای شعاری و تبلیغاتی جلوگیری کنیم و بیشتر کارهایی انتخاب شود که معنوی باشد. اینها دغدغه داوران ما بود تا آثاری بوجود بیاید که افراد با دیدن آنها متوجه شوند برای آزادگان خلق شده است مثلا در سینما وقتی آثار مجید مجیدی و ابراهیم حاتمی‌کیا را نگاه می‌کنیم، زمینه ذهنی کارگردان را متوجه می‌شویم و می‌توانیم آن را در بیشتر کارهایشان ببینید. ما هم به دنبال بیان و زبان تصویری هنرهای تجسمی در زمینه آزادگان بودیم.
* وضعیت هنرهای تجسمی دوران دفاع مقدس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ـ در میان آثاری که در این دوران بوجود آمدند کار هنرمندانی که نسبت به ارزشهای دفاع مقدس وفادار ماندند مشخص است. معمولا هر مسئولی هم که کار خود را آغاز می‌کند در اولین اقدامش سعی می‌کند فعالیتهایی انجام دهد که طرحهای خود را پررنگ کند. من مخالف چنین تفکری هستم. از طرف دیگر نمی‌خواهم تمام زحمات مسئولان قبلی را نفی کنم اما واقعیت این است که اقدامهایی برای معرفی هنر این دوره انجام شده اما نسبت به عظمت انقلاب هنرمندان هنوز مدیون ارزشهای دفاع مقدس هستند و باید کارهای بیشتری در این زمینه انجام شود.
* چرا با گذشت اینهمه سال هنوز آرشیوی از آثار هنری دوران دفاع مقدس نداریم؟
ـ این مسئله دغدغه همیشگی ما نیز هست. بیشتر آثاری که در این رابطه به وجود آمده‌اند معمولا بلافاصله و با سرعت در همان دوران دفاع مقدس یا با فاصله اندک از آن به تصویر کشیده شده‌اند که همین مسئله باعث شده است برخی از این آثار قابلیت قرارگرفتن در موزه را نداشته باشند چون با تامل و فرصت مناسب خلق نشده‌اند. به نظرم باید شورای عالی تشکیل شود تا بهترینها در تمام ایران جمع‌آوری شوند و سازمانهایی مانند شهرداری فضایی برای نمایش آثار مهیا کنند. البته ساختمانی هم که برای این کار انتخاب می‌شود باید معماری و کیفیت خاصی داشته باشد.
نظر شما