به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «بررسی سیرتاریخی کتابت قرآن کریم» با حضور حجتالاسلام کشفی، خوشنویس ممتاز کشور شب گذشته سوم شهریور در نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم برگزار شد.
کشفی در ابتدای این نشست با بیان اینکه برای تحقیق درباره موضوع کتابت قرآن کریم باید چهار دوره را در آن مورد بررسی قرار داد، گفت: کتابت قرآن در ابتدا برای خواندن قرآن استفاده میشد.
وی افزود: از طرف دیگر خود قرآن به معنای خواندن بود و همین خواندن امر کتابت قرآن کریم را ضروری میکرد.
کشفی اضافه کرد: در زمان ظهور اسلام این دین از غربیترین مراکز اسلامی مانند مراکش تا شرقیترین آن در مرزهای چین و از شمال افریقا تا کشورهای آسیایی مرکزی ادامه و گسترش یافت.
وی ادامه داد: در این سرزمینها مسلمانان بسیاری زندگی میکردند اما هر کدام بر اساس فرهنگ خود این قرآن را به سبک خود نوشته بودند و به طور مثال قرآنی که در هندوستان نوشته میشد با قرآنی که در آفریقا نوشته میشد به لحاظ سبک هنری متفاوت بود.
وی اضافه کرد: از طرف دیگر برای اینکه بدانیم هر قرآن در هر کشور به چه صورت نوشته میشده میتوانیم دو کار انجام دهیم یا اینکه کتابهای تحقیقی هر کشور در این باره را مطالعه کنیم و یا اینکه با بازدید از آثار هنری هر کشور در موزههای مختلف این آثار را مورد بررسی قرار داده و ویژگیهای آن را استخراج کنیم.
کشفی در ادامه با بیان اینکه در مرحله بعدی تاریخ کتابت قرآن کریم، هنر وارد عرصه کتابت شد، گفت: رفع نیازهای انسان در ابتدا ساده بوده است و به مرور زمان گسترش پیدا کرده است؛ به طور مثال انسان در ابتدا خیلی ساده لباس می پوشیده اما بعدها همین لباس پوشیدن نیز با هنر آمیخته شده است.
وی تصریح کرد: کتابت قرآن کریم نیز در ابتدا برای انتقال معرفت بوده است اینکه این اندیشه به مخاطبان منتقل شود ولی به تدریج هنر وارد این عرصه شده است و در ابتدا کلمه بوده که وارد شئون ادبی شده است و کلمه از نظر انتقال معرفت مورد توجه است.
این خوشنویس افزود: به تدریج هنرهای متعددی وارد عرصه کتابت شد که از آن جمله میتوان به هنرهای تذهیب، جلدسازی، تشعیر و ... اشاره کرد، بنابراین دنیای قرآن از دنیای معرفت وارد دنیای باشکوه و جذاب هنر شد.
این هنرمند یادآور شد: یکی از نفایسی که هر ملتی برای خود حفظ میکند همین قرآنهای نفیس است و جالب است که بدانید بزرگترین تاجرهای قرآنهای نفیس یهودیان هستند.
وی تصریح کرد: بنابراین در این مرحله هنر در خدمت کتابت قرآن کریم قرار گرفت.
کشفی مرحله بعدی را در تحقیق درباره کتابت قرآن کریم ورود کتابت قرآن به معماری اسلامی دانست و گفت: کتابت قرآن در این مرحله وارد معماری اسلامی شد و در مساجد مختلفی همچون گوهرشاد و ... ما این هنر را میبینیم که در سردر مساجد، کاشیکاریها استفاده میشود و پس از آن وارد سایر هنرها مانند صنایع چوبی و حتی در ساخت شمشیرها استفاده میشود.
وی در ادامه اظهار کرد: هر کدام از این هنرها متخصصان خاص خود را دارد و هر کدام ظرفیتهای بسیاری در این عرصه دارد به طور مثال خط کوفی درطول تاریخ تحولات زیادی را داشته ولی هنوز هم ظرفیتهای عجیب و بسیاری برای خوشنویسی قرآنی دارد، همچنین در ترکیه خط دیوانی ظرفیتهای متعددی را در خود داشت و تمام ملتها از شرق و غرب برای قرآن خدمت کردند و گنجینههایی بوجود آمدد که مایه حیرت شدند.
وی در ادامه تصریح کرد: اهمیت هنر اسلام در این است که همه را مخاطب خود قرار داده است و این تنگ نظری است که ما این هنر را فقط متعلق به مسلمانان و ... بدانیم.
وی تاکید کرد: قرآن برای بالا بردن کرامت انسانی بوجود آمده است و متاسفانه غربیهای روی این مسائل بیشتر از خود ما شرقیها تحقیق کردهاند.
وی یادآور شد: این نمایشگاه باید زمینهای جدی برای حرکت ما در تحقیق در این زمینه باشد.
کشفی در ادامه سخنان خود صنعت چاپ را مرحله دیگری در تاریخ کتابت قرآن کریم عنوان کرد و افزود: صنعت چاپ که وارد شد کتابت قرآن در هر سرزمین سبک خاصی را به خود گرفت و ویژگیهای خاصی پیدا کرد.
وی افزود: ورود چاپ به عرصه کتابت قرآن و خدماتی که خطاطان به این عرصه کردهاند خود لازمه تحقیق بسیار است.
این هنرمند اضافه کرد: در ادامه نیز باید کتابت قرآن در 30 سال انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گیرد، اگرچه در طی این سالها خدمات بسیاری انجام شده است اما هنوز قرآنی که در شأن خود قرآن و جمهوری اسلامی ایران باشد کتابت نشده است.
وی یادآور شد: درست است که ما در برابر نستعلیق میرعماد و خط احمید نیریزی تواضع میکنیم اما باید برای کتابتی در خور شان قرآن اهتمام کنیم، این خدمات فعلی طلیعه است و نیازمند همت بلندتری هستیم.
نظر شما