بیمه کارگران ساختمانی در کما / کلانشهرها را کارگران افغانی می‌سازند!

به گزارش خبرنگار مهر، اختصاص بیش از 30 درصد کل حوادث ناشی از کار که درصد بالایی از آن نیز به مرگ و میر نیروی کار منجر می شود به بخش ساختمان، موجب شده است تا متولیان امر و مسئولان حوزه اشتغال برای پایان دادن به مشکلات کارگران ساختمانی طرح بیمه اجباری شاغلان در بخش ساختمان را مطرح کنند.

دولت اردیبهشت ماه سالجاری طرح بیمه اجباری را پس از گذشت دو سال از تصویب آن در مجلس ابلاغ کرد. براساس آئین نامه های اجرایی، مراجع صادر کننده پروانه ساختمانی مکلف شدند برای تامین سهم کارفرمایی حق بیمه کارگر ساختمانی پس از دریافت رسید پرداخت بیمه به حسابی که صندوق اعلام می ‌کند، نسبت به صدور پروانه ساختمانی اقدام کنند.

این در حالی است که با وجود استقبال فعالان و کارشناسان بازار کار از اجرای این طرح در حمایت از کارگران بخش ساختمانی، پس از گذشت  کمتر از 4 ماه از زمان ابلاغ، شهرداران کشور با ارسال نامه ای به رئیس جمهور خواستار توقف اجرای آن شدند.

نکته قابل توجه در خصوص نامه نگاری شهرداران این است که هنوز اطلاع دقیقی از وضعیت اجرای ابلاغیه اجباری شدن بیمه کارگران ساختمانی در دست نیست و این سئوال مطرح است که آیا در کمتر از 4 ماه گذشته که دولت آئین نامه بیمه اجباری کارگران ساختمانی را ابلاغ کرده است پیمانکاران ساختمان و شهرداریها این موضوع را مورد توجه جدی خود قرار داده اند یا خیر؟

موضوع مربوط به بیمه کارگران ساختمانی و نامه نگاری شهرداران کشور به رئیس جمهور مبنی بر توقف اجرای طرح را با عبدالله مختاری رئیس اتحادیه کارگران شهرداری تهران و عضو هیئت مدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران مطرح کردیم که با هم می خوانیم:

* سئوال: اخیرا شهرداران در نامه ای به رئیس جمهور خواستار توقف اجرای طرح بیمه اجباری کارگران ساختمانی شده اند در حالی که کمتر از 4 ماه از ابلاغ آئین نامه اجرای آن می گذرد؛ این دو موضوع مختلف چگونه قابل بررسی است؟

- پاسخ: به نظر می رسد قوانینی در پاره ای از مواقع به تصویب و مرحله ابلاغ می رسد که در زمان اجرا به مشکل برخورد می کند. هم اکنون در بیشتر موارد شهرداریها در زمان صدور مجوز ساخت و احداث ساختمان، هزینه های مربوط به بیمه کارگران ساختمانی را نیز لحاظ می کنند ولی باید گفت تنها چیزی که کارگر از آن بهره مند نمی شود، بیمه است.

* مسئولیت عدم اجرای بیمه کارگران ساختمانی متوجه کارفرما است یا دولت؟

- دولت موظف است تا با در نظر گرفتن راهکارها و ایجاد زمینه مناسب اجرای طرح بیمه از مخدوش شدن منافع کارگران جلوگیری کند. اجرا نشدن بیمه کارگران باعث می شود تا برای آنها سابقه ای نیز ایجاد نشود و این مسئله به ضرر کارگران بخش ساختمانی تمام می شود.

* هزینه اجرای طرح بیمه کارگر ساختمانی برای کارفرما و پیمانکار فعال در این بخش چقدر است؟

- با توجه به اینکه ساختمان سازی در کشور فقط 2 تا 3 ماه در سال فعال است و کارگران این بخش نیز در همین مدت مشغول به کار هستند، اتفاقا سئوال اینجاست که مگر هزینه بیمه کردن آنها چقدر به قیمت تمام شده ساختمان می افزاید که حال با حذف و یا عدم اجرای آن، مشکل پیمانکار حل می شود؟ غیر از این است که در قیمت تمام شده یک ساختمان با متراژ بزرگ حداکثر هزینه بیمه کارگران به اندازه 10 متر آن است و آیا هزینه بیمه کارگر ساختمانی به یک دهم هزینه های ساختمان می رسد؟ متاسفانه ناآگاهی برخی افراد از قانونها باعث می شود تا اظهار نظرهای نادرستی ارائه شود و این مسائل به زیان کارگران تمام شود.

*چه اشکالی در طرح بیمه کارگران ساختمانی وجود داشت که باعث واکنش شهرداران شده است؟

- خوشبختانه در قراردادهای کاری ساختمان سازی مدت زمان شروع و پایان کار ساخت و ساز مشخص است که می توان ملاک عمل کارفرما و یا پیمانکار ساختمانی در بیمه کارگر قرار گیرد، ضمن اینکه ماده 2 قانون کار می گوید کارگر کسی است که به دستور کارفرما در جایی مشغول به کار می شود ولی نگفته است که کارگر ساختمانی باید جداگانه دیده شود، همچنین ماده 148 قانون کار نیز به نوعی احراز سابقه بیمه ای را مورد تاکید قرار داده است، چون در غیر این صورت افراد دچار زیان اجتماعی می شوند.

* مسائل دیگری از قبیل طرح مهارت آموزی کارگران ساختمانی و صدور کارت مهارت نیز دنبال می شد، آیا به نتیجه ای رسید؟

- در مقاطعی اعلام شد که کارگران ساختمانی ساماندهی خواهند شد و باید پس از طی دوره های آموزشی به آنها کارت مهارت و کار اعطا شود تا از این طریق تخصص آنها در کار ساختمانی مشخص شود که متاسفانه پس از مدتی رها شد و به جایی نرسید.

* از وضعیت تشکلهای حامی کارگران ساختمانی بگوید؟

- تاکنون برای کارگران فعال در این بخش که درصد زیادی از کارگران فعال در سطح کشور را تشکیل می دهند تشکلی ایجاد نشده است.

* دلیل تمایل شهرداریها به استفاده از اتباع خارجی به جای نیروی کار داخلی چیست؟

- با توجه به اینکه امروز بسیاری از مشاغل را اتباع خارجی که اکثرا نیز افغانی هستند اشغال کرده اند، این وضعیت در بخش ساختمانی به مراتب بدتر است به نحوی که می توان گفت بخش زیادی از کارهای ساختمانی را در شهرهای بزرگ کارگران افغانی انجام می دهند تا ایرانی.

* آیا بیمه بودن کارگر ساختمانی با بهره وری وی در محیط کار ارتباطی خواهد داشت؟

- قطعا وقتی کارگر شاغل در بخش ساختمان بیمه باشد و این دلگرمی به وی داده شود در میزان بهره وری وی در محیط کار تاثیر مثبتی دارد و می توان امیدوار بود که کارگران حتی در مصرف مصالح ساختمانی نیز صرفه جویی خواهند کرد؛ بنابراین هرگونه اظهار نظر غیرکارشناسی شهرداران به زیان کارگر خواهد انجامید. بهتر است شهرداران به جای نگرانی اجرای بیمه کارگر ساختمانی به فکر سرمایه هایی باشند که در پروژه ها صرف می شود و ممکن است در مواردی پروژه نیمه تمام بماند و اصل سرمایه گذاریها را زیرسوال ببرد.

* چرا قانون بیمه کارگران ساختمانی جدی گرفته نشد؟

- باید گفت کدامیک از مواد قانون کار تاکنون جدی گرفته شده که امیدوار باشیم طرح بیمه کارگران ساختمانی بدون نقص اجرا شود. هم اکنون علاوه بر اینکه بیشترین خطرات ناشی از حوادث کاری در صنعت ساختمان و عمران وجود دارد، آیا هیچ به آینده و معیشت کارگر شاغل در این بخش و تامین آتیه خانواده های آنها در صورت بروز مشکل فکر کرده ایم؟ بخش زیادی از کارگران کشور در حال حاضر کار در بخش ساختمان را تجربه کرده اند.

* نگاه قانون کار به حمایتهای بیمه ای از کارگران چگونه است؟

- در قانون کار و حتی مقاوله نامه های بین المللی کار همه افرادی که مشغول به کار هستند را کارگر می دانند و تقسیم بندی کارگر و کارمند وجود ندارد چون طبق قانون کار همه افرادی که ما آنها را شاخه بندی می کنیم از بابت انجام کار خود حقوق دریافت می کنند؛ بنابراین تقسیم بندی باعث نمی شود که گروهی از مزایای بیمه استفاده کنند و گروهی دیگر محروم شوند.