نقص مديريت ،كمبود نمايشنامه نويس يا منفعت طلبي ؟

 به گزارش خبر نگار تئاتر "مهر" ، " نغمه ثميني " نمايشنامه نويس برگزيده چند دوره از جشنواره فجر كه امسال يك متن بازخواني از وي به كارگرداني كيومرث مرادي براي  جشنواره تئاتر فجر پذيرفته شده است معتقد است ، اين مشكل به محدوديت تعداد نمايشنامه نويسان ايران برمي گردد! به نظر وي چون تعداد نمايشنامه نويسان كشور ما محدود است اگر نمايشنامه نويسان بازخواني متون را به عهده داشته باشند طبيعي است كه متون خودشان را هم بايد قضاوت كنند! زيرا به هرحال هر نمايشنامه نويسي براي جشنواره متن دارد.
نويسنده نمايش "شكلك" در حالي به كمبود نمايشنامه نويس اشاره مي كند كه با توجه به تعداد آثار رسيده تعداد نمايشنامه نويسان حاضر در اين بخش را مي توان بيش از 400 نفر تخمين زد . وي همچنين در مقابل اين پرسش كه آيا قبول آثار اعضاي هيات بازخواني توسط خودشان تخلف بزرگي در امر داوري محسوب نمي شود ؟ گفت : البته بهتر بود كه بازخوان خودش متني در جشنواره نداشته باشد تا پس از آن سوءتفاهم ايجاد نشود. اما با توجه به اين كه  از 11 متن آقاي چرمشير( يكي از بازخوانان)  تنها 3 متن  به مرحله بازبيني راه پيدا مي كند حتما باز خوانان امسال عادلانه قضاوت كرده اند . شايد اگر ايشان بازخوان نبود هر 11 متنش به جشنواره راه پيدا مي كرد.
اين نمايشنامه نويس گفت: اگر متون برگزيده  بازخوانان در بخش خارج مسابقه حضور داشت كمتر ايجاد نارضايتي مي كرد و بهتر بود اما مطمئن هستم در اين صورت نمايشنامه نويسان ترجيح مي دادند به جاي باز خواني در بخش مسابقه حضور داشته باشند زيرا حرفه اصلي يك نمايشنامه نويس نوشتن است تا بازخواني كردن.
بهترين نمايشنامه نويس بيست و دومين جشنواره تئاتر فجردر پايان اظهار اميدواري كرد تا با افزايش سالن و امكانات تئاتري همه  آثار نمايشي بدون بازخواني و جشنواره بتوانند اجرا شوند.
 نصرالله قادري استاد نمايشنامه نويسي دانشكده تئاتركه  از 8 متن نمايشي ارسال شده اش به دبيرخانه تنها يك اثر به كارگرداني مه لقا باقري پذيرفته شده است به خبر نگار تئاتر "مهر" گفت: متن جديد وخوب من " لجن درماني" كه به كارگرداني خودم به جشنواره ارائه داده بودم، رد شد.
وي گفت: در سالهاي گذشته من مشروط مي شدم يعني آثارم با شرط اصلاح به جشنواره راه پيدا مي كرد. در دانشگاه نيز يك قانوني است كه اگر دانشجو سه ترم متوالي مشروط شود ، از دانشگاه اخراج است. من نيز كه سه سال است درجشنواره فجر مشروط مي شوم گويا امسال اخراج شده ام.
كارگردان" شهر فرنگ" بااشاره به مطالب موجود در بيانيه هيأت بازخواني متذكر شد: هيأت بازخواني 4 دليل عمده  براي رد آثارآورده بود كه من آن رادر روزنامه توسعه خواندم بنابراين براساس نظر اين هيأت فورا يك كتاب نمايشنامه نويسي"لاجوس اگري" و تعدادي كتاب درباره شيوه هاي نمايشنامه نويسي خريدم ، در يك كلاس نمايشنامه نويسي ثبت نام كردم تا ابتدا نوشتن نمايشنامه راياد بگيرم بعد در جشنواره شركت كنم! و اميدوارم پس از ختم اين قائله، اعضاي محترم بازخواني  علت رد آثار را براي ما توضيح دهند تا يادبگيريم چگونه بنويسيم و سال آينده رد نشويم .
نصرالله قادري درپاسخ به اين سوأل كه آيا به نظر شما يك نمايشنامه نويس در مقام بازخوان  درحالي كه آثار بسياري از نمايشنامه نويسان و كارگردانان حرفه اي رارد مي كند ، مي تواند اثرخود را بپذيرد؟ گفت: من هم اگر قرار بود درباره اثر خودم قضاوت كنم طبيعي است كه كار خودم را انتخاب مي كردم ! البته به ما گفته شدآثار اين عزيزان توسط افراد ديگري بازخواني شده است !؟
"چيستا يثربي"  نمايشنامه نويسي كه دو متن وي براي جشنواره بيست و سوم پذيرفته شده است  نيز معتقد است، تا زماني كه از نمايشنامه نويساني كه خود اثر به دبيرخانه جشنواره ارائه داده اند در تركيب هيأت بازخواني استفاده شود وضع همين است وي به خبر نگار تئاتر "مهر" گفت: در جشنواره بانوان و دانشجويي زماني كه بازخوانان خود متن درجشنواره دارند اثرشان در بخش ديگري به غير از مسابقه شركت مي كند اما در جشنواره امسال اين طور نيست خود نمايشنامه نويس است كه مشخص مي كند در كدام بخش جشنواره مي خواهد شركت كند .
وي همچنين گفت: به نظر من استفاده از نمايشنامه نويسان به عنوان داوردر اين شرايط، ظلم بزرگي بودكه به اعضا ي بازخواني شد.
"بابك محمدي " كارگردان تئاترنيز معتقد است اين شكل بازخواني درست نيست و در هيج جاي دنيا بازخوان نمي آيد متن خود را مورد داوري قرار دهد .
وي به خبرنگار تئاتر "مهر" گفت: با اين شرايط چرا اصلا بازخواني گذاشتند به افراد مورد نظر مي گفتند متن خود را بياوريد . به نظر من خود داوران بازخواني نبايد اصلا اين كاررا قبول مي كردند اين دور از شان و شخصيت يك نمايشنامه نويس است.
كارگردان حرفه اي ها همچنين به لزوم نقش مطبوعات در جلوگيري از اين اشتباهات تأكيد كرد.
" جاهد جهانشاهي " منتقد تئاتر و رئيس انجمن منتقدان و نويسندگان خانه تئاتر ايران  نيز در اين باره متذكر شد:  اين گونه بازخواني مضحك جلوه مي كند اين كه ما هم نويسنده باشيم ، هم داور باشيم وهم اثر خودرا داوري كنيم در ست نيست .
 " رضا حداد" نيز كارگرداني است كه امسال با يكي از آثار محمد چرمشير در جشنواره فجر شركت كرد اما متن ارائه شده اين كارگردان نيز رد شد وي در اين باره گفت: براي من چندان مهم نيست كه بازخوانان متن خود را پذيرفته اند و مسايل را اين گونه نمي بينم ! اگر متن ارائه شده توسط من را نپذيرفتند حتما  به دليلي از متن خوششان نيامده است . اما معتقدم بايد متنها در طول سال اجرا شوند بعد به جشنواره راه يابد تا بر اساس حس ونگاه و سازماني كه در آن نوشته شده است ، تصميم گرفته شود به جشنواره راه يابد يا نه ؟
وي همچنين  اظهار داشت: من رد شدن دربازخواني را حذف شدن نمي دانم و معتقدم كسي نمي تواند كسي را حذف كند . دوست داشتم به خاطر سالن گرفتن و اجرا رفتن در جشنواره شركت مي كردم اما حالا هم  مشكلي نيست يا مي توانم بدون جشنواره سالن اجرا بگيرم يا در نهايت يك سال كار نمي كنم.
"محمد رضا رحيمي  نمايشنامه نويس و كارگردان "  كه متن جديدش "  علامت سوأل " براي حضور در جشنواره بيست و سوم رد شد معتقد است بايدفكري هم به حال مر دودين شود وي به خبر نگار تئاتر "مهر "گفت:   علاوه بر حضور بازخوانان در ليست پذيرفته شدگان حضور مديران شوراهاي تئاتر در در اين ليست به عنوان كارگردان و نويسنده اصلا جالب نيست.  اگر مدير تئاتر هستي نبايد كار تئاتر كني به طوري كه خود مهندس پور چون مدير است امسال متني به جشنواره نداده.
  اين كارگردان افزود : بايد با مردودين جشنواره هم قرارداد اجرا بسته شود وبعد جوايز را به برگزيدگان جشنواره بدهند تا افرادي مانند ما كه هم از متخصصان ضربه خورديم وهم از مسوولين و مدير قبلي مر كزهنرهاي نمايشي ، صدمه نبينيم . در مديرت قبلي هميشه برخي از هنرمندان تئاتر را آزار و اذيت كرده است واسناد اين اذيت ها هم اكنون موجود است.
رحيمي داوري بازخوانان درباره آثار خود رايك امر غير قانوني دانست و تصريح كرد: در جشنواره اي كه همه چيز آن غلط است بروزاشكال در اين  مورد چندان عجيب نيست . اما بايد در نظر داشت كه افرادي كه امسال بازخوان بودند خود از هنرمنداني هستند كه متن داده اند وبايد به آنها حق داد زيرا خودشان هم  بهرحال به عنوان نمايشنامه نويس تمايل دارندكه در جشنواره شركت كنند!
وي افزود: متأسفانه همان سيستم استهلاكي سالهاي قبل  دنبال مي شود. با تغيير فراخوان جشنواره امسال انتظاريك اتفاق خوب را داشتيم . دردوره قبل مسوولين نمايشي اصلا نقد پذير نبودند و بامنتقدان شان برخورد مي كردند . من نيز يكي از اين قربانيان هستم . در اين دوره  هم با استفاده از متخصصين تئاتر در سياست گذاري ها و شورايي شدن امور، انتظار نداشتيم سر انجام كار اين گونه شود . با اين اتفاق در مرحله  بازخواني تنها اميدي هم كه وجودداشت از بين رفت . چرا مسوولين ما حرفي را مي زنندكه نمي توانند آن را  اجرا كنند.  اگر سياست گذاري تئاتر كلان است بايد مدير ازقبل بر اساس اين سياست گذاري تصميم بگيرد.
رحيمي همچنين متذكر شد: با تصويب طرح استقرار گروه ها درپشت درهاي بسته اتاقها به طور مخفيانه ودعوت از تعداد مشخصي تئاتري و گفتن اين مطلب كه شما متن بدهيد از قبل پذيرفته است، همه چيز جشنواره  مشخص بود.
وي بيانيه هيأت بازخواني را بيانيه بسيار سطحي دانست وتصريح كرد: در اين بيانيه اعضاي بازخواني كه شامل اساتيد و متخصصان تئاتر هستند اعلام كرده اند آثار رد شده ضعيف و در حد كارهاي تلويزيوني است  در حالي كه 60 درصد كساني كه متن به جشنواره داده اند از شاگردان اين اساتيد در دانشگاهها هستند و بااين بيانيه مي توان گفت كه خودشان هم زير سوأل رفته اند.
در اين ميان بسياري از كارگردانان و نويسندگاني كه آثارشان در اين مرحله پذيرفته يا رد شده است در مقابل پرسش خبرنگار تئاتر مهر راجع به تخلف در بديهي ترين اصل داوري سكوت اختيار كردند ، كه اسامي هنرمندان نام آشنايي در اين گروه قرار مي گيرد . گروه ديگري نيز صراحتا از نبود امنيت شغلي و واكنش مديران به انتقادها  ابراز نگاني كرده و خود را از گردونه بررسي اين مشكل كنار كشيدند . اعضاي هيات بازخواني نيز پاسخ پيام هاي تلفني "مهر" ( تنها راه دستيابي ) را ندادند . با اين همه آنچه مسلم است تخلفي آشكار صورت گرفته ولي همچنان فرصت براي تجديد نظر باقي است .