طلسم مرمت هتل آبعلی شکسته نشد

به گزارش خبرنگار مهر، در ۴۵ کیلومتری شرق تهران و بر فراز شهر آبعلی، "هتل آبعلی"‌ نخستین ساختمان بتنی در ایران دیده می شود که قدمت آن به سال ۱۳۱۲ می‌رسد.

66 سال پیش یک روسی به نام "منگنه" و دو آلمانی به نامهای "اندرینگ" و" ژرژ" طراحی و معماری این هتل را انجام دادند.

هتل آبعلی و محوطه آن که اولین اقامتگاه با ویژگی مهندسی و باغ‌سازی در ایران است سال 1316 آغاز به کار کرد. این هتل محل برگزاری مراسم ازدواج رضاخان و همسرش عصمت بوده و محمدرضا پهلوی نیز در زمان ترور حسنعلی منصور به این هتل پناه آورده است.

گفته می شود هنگام آغاز کار احداث هتل سکه های طلایی حک شده با نام مقدس پنج تن از ائمه زیر ستونهای آن کار گذاشته شده است. در ساختمان این هتل برای جلوگیری از سنگینی بیش از حد سقف در لابه لای بتون از قوطیهای حلبی 18 لیتری در ردیفهای منظم استفاده شده است. نمای بیرونی ساختمان فعلی هتل سیمان تگری زردرنگ و در سقف شیروانی شکل آن از ورق گالوانیزه استفاده شده است.

هتل 77 ساله آبعلی به  دلیل قدمت تاریخی و تزیینات زیبای گچبری و نقش گل و بوته، تزیینات سقف با قابهای بیضی شکل و گچبریهای سفید در گوشه ها و نقشهای بی نظیر، قالبهای تزیینی استفاده شده در سرستونها از نوع کرنتی و زیباییهای بسیار دیگر به شماره 9482 در فهرست آثار ملی سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.

بعد از انقلاب مالکیت هتل آبعلی به بنیاد مستضعفان و جانبازان واگذار و از آن به عنوان مجموعه ای فرهنگی استفاده شد اما در طول این سالها این هتل بارها و بارها به دلیل استفاده نادرست در معرض تخریب قرار گرفته است.

در حال حاضر از هتل آبعلی تنها خرابه ای مانده که نمای بیرونی آن به هر رهگذری نشان می دهد ساختمانی در این حوالی قدمت تاریخی دارد! در زمان استفاده بنیاد مستضعفان از این هتل برای اردوهای دانش آموزی، طبقات پایین آن به نمازخانه تبدیل و هر کدام از اتاقها کلاس کارگاهی شدند. بقیه ساختمان هم به شکل مخروبه درآمده است.

رضا اسماعیلی رئیس شواری شهر آبعلی معتقد است تخریب ساختمان هتل از زمانی که در اختیار  بنیاد مستضعفان قرار گرفته خود به خود انجام نشده بلکه این ساختمان با پتک و دیلم تخریب شده است.

وی گفت: اگر سازمان میراث فرهنگی مجوز بازسازی بنا را نمی دهد مجوز تخریب را هم صادر نکرده است. پس نباید هتل امروز به این شکل در می آمد و باید طبقات بالایی هتل نیز مانند طبقه اول آن سالم می بود.

در حالی که این هتل در فهرست آثار ملی جای دارد و هرگونه بازسازی و مرمت آن باید با مجوز سازمان میراث فرهنگی انجام شود مسئولان میراث فرهنگی دماوند می گویند بنیاد اجازه ورود مردم عادی به هتل را هم نمی دهد چه برسد به کارشناسان میراث فرهنگی! جالب اینکه مسئولان بنیاد مستضعفان هم عنوان می کنند که سازمان میراث اجازه بازسازی هتل را نمی دهد.

اما جعفر پرچ، شهردار آبعلی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: مدیریت شهری آبعلی آمادگی دارد تا مسئولیت سرمایه گذاری در این هتل را برعهده گیرد.

پرچ افزود: حاضریم برای توسعه گردشگری ضرر هتل را به جان بخریم. چون معتقدیم بعد از مدتی این سرمایه گذاری سودآور موجب رونق گردشگری آبعلی می شود.

در پی نگرانیها و انتقادات دوستداران میراث فرهنگی در مورد تخریب و نحوه مرمت این هتل، رئیس بنیاد مستضعفان دستور مرمت هتل را صادر کرد اما این دستور تنها منجر به تعدیل نیروهای مستقر در مجموعه امام خمینی(ره) یا همان هتل آبعلی شد و  پرونده آن در اداره های مختلف بنیاد مستضعفان چرخید تا اینکه به اداره موزه های این بنیاد سپرده شد.

محمدرضا جواهری، مدیرعامل موسسه فرهنگی موزه های بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در این باره به خبرنگار مهر گفت: هتل آبعلی در انحصار بنیاد نیست بلکه متعلق به بنیاد است. شهرداری اگر هتل را می خواهد می تواند یا آن را از بنیاد بخرد و یا معامله کند.

جواهری اظهار کرد: این هتل به دستور رئیس بنیاد برای انجام مطالعات مرمت به بخش موزه ها منتقل شد. کار مطالعه یک بنا مراحل مختلفی از جمله مستند سازی دارد. بنابراین از تعدادی کارشناسان میراث فرهنگی دعوت کردیم تا مراحل اولیه مرمت را تشریح کنند. طرح میراث فرهنگی آماده و بعد از برآورد هزینه به اداره اموال و املاک سپرده شد. بعد از اینکه اداره اموال و املاک، طرح مرمت و هزینه های آن را تائید کرد به ما ابلاغ می کنند تا کارهای مرمت را انجام دهیم.

وی در پاسخ به اینکه به چه دلیل مرمت این هتل هنوز آغاز نشده است گفت: شاید بنیاد مستضعفان می خواهد این هتل را به سازمان دیگری واگذار کند ما تنها در حد یک واسطه هستیم.

شهر آبعلی و هتل 75 ساله آن همچون بیشتر نقاط شمال شرق استان تهران به دلیل آب و هوایی مطبوع و داشتن قابلیتهای فراوان اکوتوریسمی درطول تاریخ با علاقه شدید شاهان، شاهزادگان، نزدیکان دربار، گردشگران خارجی و مستشاران کشورهای استعمارگر روبرو بوده و به همین جهت نام "آه" به دلیل جریان و سرچشمه گیری رودخانه ای به همین نام بر آن نهاده شده بود که تدریجا به آبعلی تغییر یافت و امروزه نام آبعلی بیشتر به گوشمان آشناست. با این حال به نظر می رسد این روزها از تن رنجور نخستین سازه بتنی کشور صدای استقامت شنیده نمی شود و از سوی چند نگهبان دست رد به سینه اهالی و گردشگران زده شده و از بازدید صاحبان اصلی آن ممانعت به عمل می آید. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نیز تنها به ثبت این اثر در ردیف آثار ملی و نصب تابلویی بسنده کرده است.