زنان و تنهایی‌شان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد

داستان نمایش، زندگی زنی است که در مسافرخانه‌ای متروکه، با مرور ذهنیات خودش زندگی می‌کند. فرهمند در این نمایش به مسئله خیانت، تقابل بین زن و مرد و احساسات زنانه توجه ویژه‌ای داشته است. این تجربه به عنوان اولین اثر کارگردان که روی صحنه آمده نمایشی قابل قبول از کار در آمده است. گفتگویی با شیما فرهمند به بهانه اجرای این نمایش انجام داده‌ایم که می خوانید.

 

* خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و هنر: این نمایش اولین تجربه شما در زمینه کارگردانی است؟

 

- شیما فرهمند: بله. به عنوان کارگردان این اولین کار من بود. اما قبلا بازیگری در نمایش‌های مختلف را تجربه کرده‌ام. علاقه من بیشتر به فعالیت تصویری است تا بازی در تئاتر.

 

* بازی شما در این نمایش هم بیشتر نمود تصویری دارد. چرا در کار خودتان بازی هم کردید؟

 

- برای بازی درنقش زن مسافر با بازیگران زیادی صحبت کردم اما معصومیتی را که من به دنبالش بودم در چهره هیچکدام پیدا نکردم. دختری که وارد این مسافرخانه می‌شود معصوم است و فقط ادای آدمهای بی اخلاق را در می‌آورد. به پیشنهاد دوستان و عوامل کار تصمیم گرفتم خودم این نقش را بازی کنم. اما این تجربه باعث شد که دیگر هیچگاه در یک نمایش بازی و کارگردانی نکنم. چون بسیار سخت است و تمرکز کارگردان را از بین می‌برد.

 

* ایده این نمایش چطور شکل گرفت؟ مسئله خیانت و تقابل انسانها با یکدیگر چطور وارد نمایشنامه‌تان شد؟

 

- ما اول قرار بود نمایشنامه"اتاق" اثر هارولد پینتر را کار کنیم. این اثر درباره فردی است که در زیرزمین خانه‌ای زندگی می‌کند و علاقمند است که با مرد و زن طبقه بالا ارتباط برقرار کند. در بازبینی مرحله اول جشنواره دانشجویی بازبین‌ها به من پیشنهاد دادند که کار را عوض کنم. چون اثر کمی گنگ شده‌بود و با توجه به اینکه ایده‌های کارگردانی من مورد قبولشان قرار گرفته بود قرار شد خودم متنی را بنویسم که با روحیات ایرانی‌ها آشناتر باشد.

 

* شما دراین نمایش از مشاور بهره بردید. نحوه مشاوره مرتضی میرمنتظمی بیشتر به ایده‌های کارگردانی مربوط می‌شد یا نگارش نمایشنامه؟

 

- مشاوره بیشتر در ارتباط با اجرا بود و برای نگارش متن به تنهایی عمل کردم. در بازبینی دوم نمایش نیز تلاش کردم تا شخصیت "عطا" که صاحب اصلی مسافرخانه است کمتر مشخص و واضح معرفی شود.

 

* ساختار و فضای نمایش به شکلی منتقل می‌شود که این اثر در یک ناکجا آباد اتفاق می‌افتد. اما نام گذاری شخصیت "عطا" فقط اسم ایرانی او را به رخ می‌کشد اما به فضای نمایش و ایرانی‌نشان دادن شخصیتها کمکی نمی‌کند.

 

- من می‌خواستم فضا را ایرانی نشان دهم. اما بازیگری که قرار بود این نقش را بازی کند از پس کار برنیامد. بنابراین من خیام وقار کاشانی را جایگزین کردم. اما خوشبختانه با توجه به تمرینات اندکی که داشتیم تا اینجا خیلی خوب از پس کار بر آمده‌ است. تمام تلاش من این بوده که اثری ایرانی ر روی صحنه ببرم.

 

* از ابتدا می‌دانستید که قرار است در این سالن اجرا بروید؟ بعضی از ایده‌های طراحی صحنه مانند زیرزمین مینی مالیستی و جذاب از کار در آمده است اما جابه‌جایی زیاد بازیگران در صحنه کمی مخاطب را خسته می‌کند؟

 

- من ابتدا در سیزدهمین جشنواره تئاتر دانشگاهی در دانشگاه سوره این اثر را اجرا کردم. این نمایش در آن جشنواره مورد استقبال قرار گرفت. سپس با حمایت خانه تئاتر دانشگاهی توانستم "مسافرخانه" را در خانه هنرمندان روی صحنه ببرم.

 

 ازابتدا طراحی صحنه به این شکل بوده است. از اول قرار بوده که با یک میز، دو صندلی و تعدادی یونولیت این نمایش را اجرا کنیم. من از قبل نمی‌دانستم که قرار است در این سالن نمایش را روی صحنه ببریم. قبول دارم کوچکی سالن کمی به کار لطمه وارد کرده است اما به دلیل وقت کم امکان بازنگری کمتری داشتم.

 

* ایده استفاده از توپ‌های پینگ پونگ چگونه شکل گرفت؟

 

- صدای توپ پینگ پونگ همان صدای زنگ مسافر است که زن به آن حساسیت پیدا کرده. رفت و برگشت این توپها هم به نوعی گذر زمان را به نمایش می‌گذارد. ریتم این نمایش بر اساس صدا و رفت و برگشت توپهاست.

 

*فضای این نمایش بسیار زنانه است. خودتان علاقه داشتید که از موضوع زنانه برای اولین تجربه کارگردانیتان استفاده کنید؟

 

- علاقه بسیاری به زنان دارم و بسیار دوست داشتم اگر قرار است که اولین کارم را روی صحنه ببرم قصه زنانه‌ای را اجرا کنم. چون زنان و تنهایی‌شان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

 

.....................................................

 

  گفتگو: آروین موذن‌زاده