یزد یک میلیون نفری شش هزار نابینا دارد

به گزارش خبرنگار مهر در یزد، این آمار را مدیرکل بهزیستی استان یزد اعلام کرد و گفت: بر اساس برآوردهای انجام شده، در ایران 400 هزار نابینا وجود دارد که پنج هزار و 900 نفر آن در استان یزد زندگی می کنند و دو هزار و 278 نفر از آنها در بهزیستی پرونده دارند.

این آمار گرچه واقعا تاسف برانگیز است اما در کنار آن هشدار دهنده است و باید به واقع چاره اندیشی اساسی برای آن صورت گیرد.

بر اساس آمارهای موجود، گستره نابینایی در جوامع توسعه ‌یافته، 60 نفر در هر یک میلیون نفر است که این رقم در جوامع در حال توسعه و فقیر به بیش از 10 برابر یعنی 600 نفر در هر یک میلیون نفر می ‌رسد.

هر چند که سه چهارم اختلالات بینایی، قابل پیشگیری و درمان است، اما کارشناسان پیش‌ بینی می ‌کنند در صورت عدم‌ انجام اقدامات پیشگیرانه، تعداد افراد نابینا در سال 2020 به بیش از 76 میلیون نفر در جهان و افراد مبتلا به نقص بینایی به بیش از 200 میلیون نفر برسد که این ارقام، معادل جمعیت کشوری نظیر ایران است و حال تصور آنکه این جمعیت همه نابینا باشند، تاثر برانگیز است. 

باز هم بر اساس همین آمارهای جهانی، مهمترین علل نابینایی در آب مروارید 39 درصد، مشکلات انکساری درمان نشده 18درصد، آب سیاه 10 درصد، استحاله لکه‌ ای وابسته به سن هفت درصد، مشکلات شبکیه وابسته به دیابت چهار درصد، تراخم سه درصد و مشکلات بینایی در بچه ‌ها سه درصد اعلام شده است.

هر چند که 80 درصد مبتلایان به نابینایی بالای 50 سال سن دارند، اما باید توجه کرد که بالا رفتن سن مستلزم از دست دادن بینایی نیست. اهمیت نابینایان به ‌عنوان بخش بزرگی از جامعه انسانی سبب شده تا سازمان بهداشت جهانی، دومین پنجشنبه ماه اکتبر هر سال را روز جهانی نابینایان نامگذاری کند. این مناسبت سالانه که از سال2000 میلادی آغاز شده، بهانه ای است تا به نابینایان و مشکلات آنها  بیشتر توجه کنیم.

به این بهانه خبرنگار مهر گفتگویی با رئیس هیئت مدیره جامعه نابینایان استان یزد انجام داده است.

حسین کبیری در این گفتگو با اشاره به فعالیتهایی که در سطح ملی برای اجرایی شدن هرچه بهتر قانون جامع حمایت از معلولان انجام شده است، اظهار داشت: در حال حاضر بزرگترین مشکل معلولان به ویژه نابینایان همین عدم اجرای قانون است.

وی تشکیل شورای مرکزی تشکلهای نابینایان و کم بینایان ایران با هدف تاثیرگذاری در تصمیم گیری‌های کلان مربوط به این قشر را از مهمترین پیگیریهای این انجمن نام برد.

کبیری خاطرنشان کرد: در استان یزد برنامه ها و فعالیت های بسیاری برای کاهش مشکلات نابینایان در این زمینه انجام شده که می توان به موردی از جمله واگذاری تعدادی زمین در مرکز استان به اعضا، رایزنی با نهادهای ذیربط برای واگذاری مسکن به شکل مناسب در سایر شهرستانهای استان، ایجاد تعاونی مسکن وابسته به جامعه نابینایان برای حل بنیادی مشکل مسکن اعضا در استان یزد و... اشاره کرد.

وی عنوان کرد: به کار گماردن تعداد زیادی از اعضا در ادارت و سازمانهای مختلف با همکاری استانداری، جذب وامهای خود اشتغالی برای اشتغال افراد نابینا، فراهم کردن شرایط لازم برای دریافت وام از طریق صنوق های قرض الحسنه، خرید ساختمان برای مقر انجمن نیز از دیگر فعالیتهای انجام شده انجمن نابینایان استان یزد است.

وی اضافه کرد: برنامه های فرهنگی نیز در این زمینه بسیار اجرا شده که می توان به تاسیس کتابخانه نابینایان، تشکیل کلاسهای فرهنگی و آموزشی از قبیل رایانه ویژه نابینایان، ماشین نویسی، موسیقی، زبان انگلیسی، قرآن تئاتر و تواشیح اشاره کرد.

رئیس هیئت مدیره جامعه نابینایان استان یزد، برگزاری اردوهای سیاحتی، راه اندازی تلفن گویا، تشکیل پایگاه بسیج نابینایان، رایگان کردن هزینه تحصیل دانشجویان نابینای واحد یزد دانشگاه آزاد اسلامی را نیز از جمله این اقدامات برشمرد.

این اقدامات در نوع خود شایسته تقدیر است و امید می رود بتواند بخشی از آلام نابینایان استان یزد را التیام بخشد و شاید این تنها وظایف جامعه نابینایان باشد اما مسئولانی که باید در پیشگیریها برای جلوگیری از معلولیتها فعالیت کنند، چه کرده اند؟

به طور قطع بی انصافی است اگر فعالیتهای بهزیستی و سایر سازمانهای مرتبط به ویژه در استان یزد در این زمینه نادیده گرفته شود اما آمارهای موجود از نابینایان و اینکه از یک میلیون نفر جمعیت حدود شش هزار نفر دچار نابینایی یا کم بینایی باشند، خود نکته ای قابل تامل است. 

طرحهای پیشگیری از تنبلی چشم برای کودکان سه تا شش سال، ارائه خدمات ژنتیکی در بخش مشاوره و آزمایش و .... از مهمترین اقداماتی است که از سوی بهزیستی استان یزد انجام شده اما با توجه به آمار نابینایان به نظر می رسد بخشی از کار دچار نقص است.

این نقص به طور قطع در مرحله نخست به خانواده ها باز می گردد زیرا در بسیاری موارد به رغم توصیه های انجام شده، هیچ اقدامی در زمینه انجام آزمایشات ژنتیک صورت نمی گیرد یا بعضا سهل انگاریهایی در مورد شرکت در طرحهای اجرا شده از سوی بهزیستی برای سنجش بینایی کودکان انجام می شود.

اما در عین حال به نظر می رسد طرحهای بهزیستی نیز نتوانسته آن گونه که باید اثرگذار باشد و خانواده ها را ملزم به شرکت در طرحها و انجام مشاوره ها و آزمایشات و ... کند و نخستین نقص از همین نقطه آغاز می شود.

به نظر می رسد بهزیستی باید از ابزارهای الزام برای جلوگیری از بروز معلولیتهایی نظیر بینایی تا آنجا که ممکن است، استفاده کند.

پس از بحث پیشگیریها، نقدی که هم اکنون از سوی انجمنهای مختلف معلولان بر بهزیستی وارد است، عدم اجرا یا اجرای ناقص قوانین و طرحهای بهزیستی از سوی نهادهای مختلف و عدم پیگیری بهزیستی است.

از جمله این موارد می توان به مشکلاتی که بر سر راه کار معلولان به ویژه نابینایان قرار دارد، اشاره کرد. 

البته بسیاری از کارفرمایان هنوز نتوانسته اند بپذیرند که معلولان برغم نقایص خود می توانند از عهده بسیاری از امور برآیند اما این وظیفه بهزیستی است که نخست در راه توانمندسازی معلولان سپس در راه متقاعد کردن کارفرمایان گام بردارد.

همین عدم شناخت کافی جامعه از توانمندی های معلولان به ویژه نابینایان و شناخت از آنها به عنوان افرادی ناتوان و یا کم توان، حضور در اجتماع را برای برخی معلولان مشکل کرده است اما نمی توان از معلولانی که در جامعه بسیار موفق ظاهر شده و در ادارات نیز مشغول فعالیت مناسب و مفید هستند، صرف نظر کرد

به نظر می رسد، مراقبت و پیشگیری، پیگیری و الزام، فرهنگ و سازی و توانمندسازی اگر دست به دست یکدیگر دهند، روزی مثل روز عصای سفید، فرصت مناسبی برای نخست اعلام موفقیت در کاهش آمار نابینایان و سپس معرفی نابینایان موفق خواهد بود نه اینکه از این روز تنها برای بیان مشکلات این قشر استفاده شود.