مینی بوسهای فرسوده؛ مقصر فراموش شده آلودگی هوای پایتخت

به گزارش خبرنگار مهر، استفاده از مینی بوس های گازوئیلی در حالی در کشورهای مختلف دنیا در حال منسوخ شدن است  که انتظار می رفت سیستم حمل و نقل عمومی ایران نیز با ورود ونهای چینی و اتوبوسهای "بی آر تی" رفته رفته با آنها وداع  کند اما هنوز هم در بسیاری از شهرها این مینی بوسهای قدیمی انتظار مسافر را می کشند.

وضعیت فنی و موتورهای این مینی بوسها به قدری وخیم است که وحید نوروزی مدیر عامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید می کند صد در صد مینی‌بوس‌های تهران فرسوده هستند و ایمنی لازم برای جابه‌جایی مسافر را ندارند. پیش از این نیز مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران وحومه اعلام کرده بود حدود هزار و 700 دستگاه مینی بوس در شهر تهران فعالیت می کند که تقریباً تمامی آنها فرسوده هستند. 

به گفته وحید نوروزی، ناوگان مینی بوس های پایتخت فرسوده هستند و این مینی بوسها سه برابر مینی بوسهای نو هوا را آلوده می کنند. بر اساس تحقیقات و آزمایش های انجام شده بر روی تعدادی از مینی بوس های فعال، مجموع میزان آلودگی تولید شده شامل مونوکسید کربن، ترکیبات آلی فرار بدون متان، اکسیدهای نیتروژن، دی اکسید گوگرد و ذرات معلق در مینی بوس های بنز که عمر بالای 5 سال دارند 23 هزار و 67 میلی گرم در هر کیلومتر و مینی بوس های فیات با عمر بالای 5 سال 26 هزار و 662 میلی گرم در هر کیلومتر است و در مینی بوس های ایویکو با عمر زیر 5 سال معادل 19 هزار و 308 میلی گرم در هرکیلومتر آلودگی تولید می کند.

مشاور شهردار تهران در امور محیط زیست نیز با بیان اینکه تردد مینی بوسهای فرسوده در شهر تهران تاثیر نامطلوبی بر سیمای دیپلماتیک پاییتخت می گذارد از سازمان محیط زیست به دلیل عمل نکردن به تعهدات خود در مورد پیگیری تامین اعتبار تعویض مینی بوسهای فرسوده انتقاد می کند. 

محمد هادی حیدرزاده در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه از یکسال گذشته تا کنون سازمان محیط زیست هیچ اقدامی برای اجرای طرح کاهش آلودگی هوا که در آن بر حذف مینی بوس ها و موتورسیکلتهای آلوده کننده هوا تاکید شده انجام نداده گفت: این طرح نیاز به اعتبارات دولت و حمایتهای بانکی دارد که سازمان محیط زیست موظف است این حمایتها را پیگیری کند.

حیدرزاده با اشاره به اینکه بر اساس این طرح قرار بود وام های بلند مدت به مینی بوس داران و موتور سیکلت سواران داده شود، اضافه کرد: به دلیل کمبود اعتبار تا کنون این کار هنوز به طور کامل انجام نشده است.

مشاور شهردار در امور محیط زیست میزان تماس شهروندان با این مینی بوسها و تاثیر پذیری از دود و آلودگی را از بعد سلامت اجتماعی آسیب زا دانست و اظهار داشت: این موضوع حتی از منظر شهری برای تهران که پاییتخت کشور است و رفت و آمد دیپلماتیک زیادی در این شهر انجام می شود وجه خوبی ندارد.

در همین حال کارشناس دفتر جامع کاهش آلودگی هوای تهران در خصوص فرسودگی مینی بوسها می گوید:  سن فرسودگی مینی بوسهای کشور 25 سال تعیین شده است و با توجه به این موضوع طبق آماری که شرکت واحد اتوبوسرانی اعلام کرده حدود یکهزار و 200 دستگاه مینی بوس فرسوده در تهران فعال هستند.

به گفته حسین موسوی، اگر به این تعداد مینی بوسهایی که تحت نظارت این سازمان نیستند اضافه شود این رقم به دو هزار دستگاه خواهد رسید.

وی افزود: سازمان محیط زیست از سال 83 طرح جایگزینی این مینی بوسها را در دستور کار داشته است اما از آنجایی که برای اجرای این طرح نیازمند همکاری با کلیه ارگانها هستیم موفقیت چندانی در اجرا حاصل نشده است. در واقع یکی از دلایلی که مینی بوسهای جایگزین آمار پایینی دارند این بوده است که سازمان محیط زیست 9 میلیون تومان را به صورت یارانه و بلاعوض در اختیار رانندگان این خودروها می گذاشت و وامی را به آنها پرداخت می کرد تا بتوانند صاحب مینی بوسهای جدید شوند اما رانندگان به علت مشکلات مالی استقبال نکردند.

این کارشناس معتقد است نمی توان منکر نقش این خودروها در ایجاد آلودگی هوای شهر شد زیرا سالانه 1.5 میلیون تن آلاینده از طریق همین خودروهای فرسوده وارد هوای شهر می شود.
 
از آنجایی که قیمت تمام شده مینی بوس و اتوبوسهای مدرن بالاست و رانندگان مینی بوسهای فرسوده قادر به تامین این هزینه نیستند در یک طرح پیشنهادی قرار است هر دو راننده مینی بوسهای فرسوده یک مینی بوس یا اتوبوس جدید تحویل بگیرند. در همین رابطه  مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه پیش از این اعلام کرده بود با تسهیلات در نظر گرفته شده هر دو مالک مینی بوس های فرسوده می توانند به طور شراکتی، اقدام به نوسازی خودرو مینی بوس فرسوده خود کنند.

پیمان سنندجی گفت: مالکان مینی بوس ها به دلیل گرانقیمت بودن نرخ این خودروها، رغبتی به تحویل این خودروها نشان نمی دهند.

پس از وی نیز معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرد: برای آنکه به روند خروج مینی بوس های فرسوده کمک کنیم مقرر شده 20 میلیون تومان کمک بلاعوض به رانندگان مینی بوس اعطا شود که 10 میلیون تومان از این مبلغ را سازمان محیط زیست، سه میلیون تومان را ستاد مدیریت مصرف سوخت و هفت میلیون تومان را شهرداری تهران تقبل کرده است.

سید جعفرهاشمی تشکری افزود: در تلاشیم تا 20 میلیون تومان دیگر هم به صورت وام کم بهره هفت یا 12 درصد به رانندگان اختصاص دهیم تا در واقع آنها بتوانند با چهار یا پنج میلیون تومان آورده مینی بوس جدیدی داشته باشند و به کار خود ادامه دهند.

آنچه از گفته های مسئولان مختلف بر می آید این است که همه بر از رده خارج بودن مینی بوسهای کنونی پایتخت توافق دارند و همه آنها نیز خواهان ساماندهی وضعیت آنها هستند اما کی و چگونه هنوز مشخص نیست. در واقع ساماندهی واژه قشنگی است به خصوص وقتی قرار است در شهری زندگی کنی که ترافیک های وحشتناک دارد، آلودگی هوا و آلودگی صوتی هم دارد. ساماندهی واژه قشنگی است به خصوص وقتی زمانی را به یاد بیاوری که برای یافتن یک خانه کوچک روزهای بی شمار از این سر شهر تا آن سر شهر راهی خیابان ها شده ای بی آنکه نتیجه ای گرفته باشی.

ساماندهی در این شهر بزرگ که هر روزش را باید با یک موضوع تازه آغاز کنی واژه قشنگی است. این شهر شهر تب کرده با خیابانهایش که دیگر گنجایشی برای عبور و مرور این همه خودرو در آنها دیده نمی شود. این شهر در حال ساماندهی هر روز بزرگتر می شود، هر روز به عجیب تر گونه ای بر قیمت هر متر خاک آن افزوده می شود، هر روز ترافیک اش گسترده تر می شود تا کسانی را که در آن زندگی می کنند به این نتیجه زیبا برساند که با ساماندهی می توان جلوی بسیاری از این مشکلات را گرفت!