الوند، کوچ ساکنانش را به نظاره نشسته است

به گزارش خبرنگار مهر در همدان، شبها و روزها را باید برای رسیدن به خورشیدی روشن تر و سرزمینی گرمتر پیمود و از فرسنگ ها کوره راه و کوه گذشت تا به دیار آشنای دیگری برای چند صباح زندگی دوباره رسید.

نمودار زندگی عشایر به یک چادر، چند راس دام، نان و پنیر و مشکهای پر خلاصه می شود و این همان تصویری از یک زندگی ساده است که چشم دل بر امور پر زرق وبرق دنیوی بسته است.

بخشی از عشایر غرب ایران زمین که از دیرباز با زندگی آرام و شیرین خود به سان طفلی در آغوش مادر دوران ییلاق را بین دره ها و صخره های دامنه الوند بسر می برند، اینک به سمت قشلاق کوچ می کنند.

چمنزارهای دامنه الوند در این مدت هر از گاهی خوراک دام های گرسنه عشایر ساکن در منطقه می شد ولی هم اکنون ننه سرما با میهمانی سرزده اش آهنگ کوچ ساکنان الوند را به گوش کوه رسانده است.

گذری بر زندگی در این منطقه نشان می دهد که زندگی در دامنه الوند از نظر ساختار اجتماعی، منطقه ای با بافت و منشا عشایری و کوچ نشینی است.

علفزارهای میدان میشان، تاریک دره، کلاغ لانه، یخچال و دامنه های زیبای مسیر منطقه گردشگری گنجنامه محل اجتماع هشت ماهه عشایر در همدان به شمار می رود.

حال باتوجه به فرا رسیدن فصل پاییز عشایر کوچنده استان همدان رفته رفته کوله بار خود را جمع کرده و اسبها و قاطرهای خود را برای پیمودن مسیر سخت و دشوار دره های پر پیچ و خم آماده می کنند تا ماه های پایانی سال را در مناطق گرمسیر قشلاقی سپری کنند.

دو هزار و 172 خانوار عشایری ییلاق را در همدان گذراندند

در استان همدان که به عنوان منطقه ای ییلاق نشین مطرح است، دو هزار و 172 خانوار در قالب ایلهای ترکاشوند، یارم طاقلو، حسنوند، جمیر و شاهسوند از اردیبهشت ماه تاکنون در دشتهای سرسبز و دامنه های خوش آب و هوای ارتفاعات استان همدان اطراق کرده اند.

نگاهی به زندگی عشایر نشان می دهد که این امور تنها به زیبایی های بصری محدود نمی شود بلکه عشایر در این زندگی ساده با محدودیت ها و مشکلات خاصی روبرو هستند به طوری که پیمودن مسیرهای سخت و دشوار تاب و توان را از آنان سلب کرده و برخی مواقع مجبورند از اراضی کشاورزان عبور کنند که این آغاز یک درگیری بزرگ است.

یکی از عشایر ترکاشوند با بیان اینکه برای کوچ به مناطق مختلف مجبور به عبور از مراتع و مزارع کشاورزان هستیم، اظهار داشت: در برخی موارد همین موضوع باعث اختلاف بین عشایر و مالکان مراتع و مزارع روستایی می شود.

مراتع همدان جوابگوی دامهای عشایر نیست

حسن ترک نبود مرتع کافی برای چرای دام ها را از مشکلات عشایر منطقه عنوان کرد و گفت: دولت باید با ایجاد امکانات اولیه و مورد نیاز دغدغه های کوچ عشایر را برطرف کند.

مدیر امور عشایر استان همدان نیز در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر در همدان با بیان اینکه به علت سرد شدن آب و هوای همدان کوچ عشایر این منطقه از ششم آبان ماه امسال آغاز شده است، اظهار داشت: زمان کوچ عشایر به منطقه قشلاق نیمه آبان ماه بود که به علت شرایط آب و هوایی زودتر از موعد مقرر آغاز شده است.

حسین شرفی با اشاره به صدور پروانه چرا برای عشایر استان همدان گفت: بر اساس تعداد دامهای هر خانوار عشایری، پروانه چرا برای استفاده از مراتع استان همدان در اختیار عشایر قرار داده شده است.

شرفی با بیان اینکه متاسفانه شمار دامهای عشایر دو برابر ظرفیت مجاز مراتع استان همدان است، اظهار داشت: شمار دامهای عشایر افزایش یافته است و اگر عشایر همان تعداد دام سالهای قبل را داشته باشند از نظر مالی تامین نمی شوند.

منابع طبیعی همدان باید مراتع را کوپه کاری کند

وی با تاکید بر اینکه اداره کل منابع طبیعی استان همدان باید نسبت به بذرپاشی، کوپه کاری و اصلاح مراتع اقدام کند، گفت: این امر در غنی شدن مراتع به لحاظ گونه های گیاهی موثر است.

مدیر امور عشایر استان همدان برگزاری کلاسهای ترویجی و آموزشی برای عشایر را ضروری برشمرد و با بیان اینکه این امر در رعایت تاریخ کوچ از سوی عشایر موثر است، اظهار داشت: در سفر سوم هیئت دولت به استان همدان موضوع اسکان عشایر مطرح شد که به واسطه آن اسکان 68 خانوار عشایر در منطقه قرق بهار و 68 خانوار در قلعه آقابیگ ملایر تعریف شد و چهار میلیارد تومان اعتبار استانی و ملی و هفت میلیارد تومان تسهیلات به عشایر اختصاص یافت.

شرفی ادامه داد: در حال حاضر در غرب کرخه و محل گرمسیر عشایر، 263 خانوار اسکان می یابند که در همین راستا نیز زیرسازی زمینهای منطقه عنوان شده انجام شده است.

10 ایل راه در همدان تخریب شده است

وی با بیان اینکه عشایر استان همدان در سال های قبل 37 ایل راه داشتند، افزود: اغلب مراتع به مالکیت کشاورزان در آمده و به زمینهای کشاورزی تبدیل شده و این موضوع عشایر را برای اسکان و بهره مندی از چراهای آزاد با مشکل مواجه کرده است.

وی افزود: عشایر استان همدان برای کوچ به مناطق قشلاق مجبور به گذر از مراتع میان بند و تحت اختیار کشاورزان هستند که اغلب منجر به درگیری طرفین می شود.

شرفی اضافه کرد: این مشکل، عشایر را به عبور از جاده ها و محورهای اصلی استان همدان مجبور می کند که این معضل باعث ترافیک در محورها و به مخاطره انداختن امنیت جانی آنان و دام ها می شود.

مدیر امور عشایر استان همدان اظهار داشت: در حال حاضر تعداد 10 ایل راه در مسیر تردد عشایر استان همدان به دلیل احداث کارخانه در این مسیرها، عریض کردن جاده ها و شخم زدن مسیر توسط روستاییان از بین رفته است.

نقشه ایل راه ها به زودی ترسیم می شود

شرفی از ترسیم نقشه ایل راه ها در آینده ای نزدیک خبر داد و گفت: با اجرای این امر امکان تخریب ایل راه ها وجود ندارد.

وی با بیان اینکه 72 منطقه برای اسکان موقت عشایر در استان همدان موجود است، خاطرنشان کرد: در طول اسکان موقت عشایر در این مناطق، امکانات ویژه نظیر آبرسانی، حمام سیار، توزیع آرد و ساماندهی علوفه ارائه می شود.

وی مجموع اعتبارات امور عشایری استان در سال جاری را 800 میلیون تومان ذکر کرد و گفت: این اعتبارات صرف طرحهای آبرسانی سیار، تجهیز تاسیسات بهداشتی، ساخت حمامهای سیار، احداث آبشخور دامی، ترمیم و نگهداری راه های عشایری، کانال انتقال آب و آموزش و ترویج می شود.

شرفی با بیان اینکه عشایر همدان در سفر به مناطق قشلاقی 600 کیلومتر پیاده روی دارند، گفت: عشایر استان همدان به لحاظ سرانه دام رتبه اول کشور را دارند.

نگاهی به زندگی ساده اما پر فراز ونشیب عشایر در طی کردن مسیری نه چندان کوتاه تا رسیدن به منطقه قشلاقی این نکته را متذکر می شود که رفاه عشایر استان همدان نیز باید در دستور کار دولتمردان قرار گیرد زیرا عشایر نیز به عنوان شهروندان یک جامعه نیازها و انتظارات معقول خود را دارند.