۲۹ آبان ۱۳۸۹، ۹:۴۶

نوای "نی" ترکمن روبه خاموشی

نوای "نی" ترکمن روبه خاموشی

گرگان - خبرگزاری مهر: موسیقی و نوای نی ترکمن را نمی‌توان از زندگی این مردمان جدا کرد، اما امروز نوای نی ترکمنی، هر روز کمتر از دیروز به‌گوش می‌رسد.

به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، موسیقی ترکمن، در تاریخ کهن ترکمن ها بیانگر تاریخ و سبک زندگی مردم ترکمن بوده است، موسیقی و شعری که با زن و طبیعت و اقتصاد و روابط اجتماعی ترکمن‌ها پیوند خورده است.

حاج محمد ایری از جمله کسانی است که دوتار و کمانچه و نی می‌نوازد و در زمینه موسیقی فولکلوریک ترکمن‌ها فعالیت می‌کند.
 
وی کار خود را از سال 1356 با سازهای بادی آغاز کرده و نزدیک به 10 سال بعد به نزد استاد رفته و نواختن دوتار و کمانچه را آموخته است.
 
به باور این نوازنده ترکمن،  عروسی، تنها چیزی است که نسل جوان را با موسیقی محلی پیوند می‌دهد، جشن‌هایی که 4، 5 روز طول می‌کشند و فرصتی در اختیار جوانان می‌گذارند تا با دوتار و کمانچه آشنا شوند.
 
وی افزود: پس از هر عروسی، تعدادی علاقه‌مند می‌آیند و از ما می‌خواهند نواختن این سازها را به آنها آموزش دهیم اما بسیار اندک‌اند کسانی که مسیر خود را تا به انتها پی می‌گیرند چراکه یادگرفتن دوتار، کار آسانی نیست.
 
ایری " نی "را سازی فراموش‌شده در تاریخ موسیقی ترکمن می‌داند و می‌گوید: نی، سازی چوپانی است و حالا چوپانی وجود ندارد که برای گوسفندان بنوازد. در نتیجه نی هم کاربرد خود را از دست داده است.مسئولان و متولیان فرهنگی هم به‌دنبال مستند کردن نغمه‌هایی نیستند که رو به فراموشی است.
 
وی از نبود فضایی همیشگی برای نوازنده‌های ترکمن گلایه و بیان می‌کند: متولان فرهنگی و گردشگری، هیچ فضایی را در اختیار ما نمی‌گذارند تا به‌اجرای برنامه‌های دائمی بپردازیم.
 
وی افزود: رقص و ذکر خنجر و موسیقی ترکمن می‌تواند گردشگران بسیاری را از سراسر ایران به‌سوی خود بخواند اما تعداد کمی از مسافران که با من و امثال من در ارتباط هستند می‌توانند موسیقی ترکمنی بشنوند و رقص زیبای خنجر ببینند.
 
نقش زنان ترکمن در حفظ موسیقی نواحی
 
از نقش زنان ترکمن هم نمی‌توان به‌راحتی گذشت و هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی نواحی، موسیقی زنان ترکمن را به سه بخش تقسیم می‌کند و می‌گوید:  بخشی از این ترانه‌های فولکلوریک به دختران ترکمنی برمی‌گردد که شوهر کرده و به غربت رفته‌اند.
 
آنها در شبی که ماه کامل است از چادر بیرون زده و به‌دور از افراد قبیله، به‌خواندن اشعاری سوزناک در بیان ناروایی‌های همسر و دلتنگی برای مادر می‌پردازند.
 
وی افزود: بخش دوم هودی ها یا لالایی‌های زنان ترکمن است، ترانه‌هایی که از آروزوها و امیدهای آنان سخن می‌گوید و بیانگر درد و رنج مادران است.
 
مرثیه‌خوانی زنان هم بخش مهم دیگری از موسیقی ترکمن‌هاست. دوبیتی‌هایی که با نوایی غم‌انگیز خوانده می‌شوند.
کد خبر 1194562

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha