معلولان هر سال در انتظار تحقق وعده های پارسال!

به گزارش خبرنگار مهر، 12 آذرماه روز جهانی معلولان است، روزی که مسئولان را به فکر می اندازد تا باز هم وعده های سنگین اما شیرین بدهند که بعد در اجرا عملا به فراموشی سپرده می شود. در پایان این وعده ها این معلولان هستند که باید برای رسیدن به حقوقشان تلاش کنند و دنبال تحقق وعده هایی باشند که روزی مسئولان با آب و تاب فراوان تمام آن را توسط رسانه های گروهی در مناسبتها اعلام کرده اند.

از زمانی که در سال 86 مصری وزیر وقت رفاه در حضور رئیس جمهور قول ایجاد اشتغال برای دو هزار نابینا را داد هنوز این دسته از معلولان خواب برآورده شدن این وعده را می بینند. این در حالی است که بر اساس آمارها رقم بیکاری در این قشر بیش از 40 درصد است و حالا بعد از عملی نشدن این وعده اشتغال تنها دو هزار نفری، قول اشتغال 50 هزار معلول در سال جاری داده می شود.

در ادامه این وعده ها، همچنین بهزیستی در دوران مدیریت جدید قول ساخت هر سال 30 هزار واحد مسکونی با عنوان نهضت مسکن را داده که وعده ای با اعداد بزرگ و  شیرین است.

نهضت مسکن از وعده تا واقعیت

هنوز تعداد واقعی معلولان کشور مشخص نیست چرا که انجمنهای غیردولتی بر اساس سرشماری سال 85 مرکز آمار این تعداد را سه میلیون عنوان کرده اند. همچنین در اظهار نظری جدید مسعود فرید مدیر کل دفتر پیشگیری از معلولیتهای سازمان بهزیستی تعداد افراد دارای معلولیت در ایران را حدود سه میلیون نفر ارزیابی و اعلام کرد از این تعداد یک میلیون و 200 هزار نفر تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور هستند که با خانواده های خود جمعیتی معادل یک میلیون و 700 هزار نفر را شامل می شوند.

اکنون برای این تعداد معلول، وعده ساخت سالیانه 30 هزار واحد مسکونی و در مجموع 60 هزار واحد مسکونی برای مددجویان بهزیستی داده شده است این در حالی است که طبق اعلام فقیه رئیس سابق سازمان بهزیستی از ابتدای دولت نهم تا پایان سال اول فعالیت دولت دهم نه هزار و 500 واحد مسکونی به مددجویان بهزیستی تحویل داده شده است. وی اواخر سال گذشته اعلام کرد که 6 هزار واحد مسکونی دیگر نیز در دست ساخت است که تا پایان 6 ماه اول سال جاری به اتمام می رسد.

در واقع بهزیستی برای تحقق وعده خود به معلولان باید 6 برابر مجموع فعالیتهای انجام شده در مدت پنج سال را تنها در مدت یکسال انجام دهد.

طبق آمار اعلام شده در سال 85 حدود 500 واحد مسکونی به معلولان کشور تحویل داده شد. به گفته فقیه رئیس وقت سازمان بهزیستی این تعداد در سال 86 به دو هزار  و 639 واحد برای کل مددجویان بهزیستی رسید. همچنین در سال 87 نیز حدود سه هزار و 400 واحد مسکونی برای مددجویان ساخته شد. محصولی وزیر رفاه نیز پیش از این قول واگذاری دو هزار واحد مسکونی به معلولان در سال 88 را داده بود که مشخص نیست چه تعداد آن واگذار شده است.

در واقع مجموع واحدهای مسکونی ساخته شده برای کل مددجویان بهزیستی و نه تنها معلولان در مدت این سالها کمتر از 10 هزار واحد مسکونی است این در حالی است که سرپرست فعلی سازمان بهزیستی اعلام کرده از ابتدای دولت نهم تا کنون بیش از 20 هزار واحد مسکونی برای این گروه ساخته شده که از این تعداد واحد مسکونی 16 هزار واحد تکمیل و تحویل شده و بقیه نیز تا پایان امسال به مددجویان تحویل داده می‌شود.

ابهام در زمان واگذاری مسکن های وعده داده شده

اسفندیاری با اشاره به نهضت تامین مسکن معلولان و مددجویان، این امر را اقدامی مهم در عرصه توانمندسازی اقشار محروم ارزیابی و اعلام کرده که تا پایان دولت دهم، سالانه دست کم 60 هزار واحد ساخته می شود که از این تعداد سهم معلولان کشور 30 هزار واحد مسکونی است حال آنکه ساخت و تحویل این تعداد واحد مسکونی به معلولان در هاله ای از ابهام قرار دارد چرا که هنوز با گذشت 9 از ابتدای سال تعداد واحدهای تحویل داده شده به معلولان مشخص نیست. البته اخیرا سرپرست سازمان بهزیستی کشور اعلام کرده در حال حاضر تکلیف 35 هزار واحد مسکونی از سهمیه ساخت مسکن در سال جاری مشخص شده و تا پایان سال نیز باقیمانده واحدهای مسکونی نیز به مددجویان اختصاص می‌یابد.

البته به گفته علی همت محمودنژاد رئیس جامعه معلولان کشور، 110 هزار زوج فاقد مسکن در کشور وجود دارند و حتی در صورتی که تمامی وعده مسئولان در مورد مسکن معلولان عملی شود تا پایان دولت دهد 90 هزار واحد مسکونی برای آنها ساخته می شود. این در حالی است که سرپرست سازمان بهزیستی بارها اعلام کرده تا پایان این دولت هیچ معلولی بدون مسکن نخواهد بود.

البته محمودنژاد معتقد است که تا کنون هیچیک از وعده های داده شده در مورد مسکن معلولان اجرا نشده و ساخت واحدهای مسکونی تحویل داده به معلولان نیز پیش از چهار  سال قبل شروع شده و مربوط به این دوره نیست.  

دادن قولهای بزرگ در مصاحبه ها کار سختی نیست

سهیل معینی رئیس انجمن باور با اشاره به اینکه یکی از مشکلات جامعه معلولان دادن چنین وعده هایی از سوی مسئولان است می گوید: از مدیران انتظار می رود که با توجه به شرایط گروههای هدف تحت پوشش خود هر سال وعده هایی را بدهند ولی مهمتر از این وعده ها این است که باید هر سال گامهایی را در حوزه اجرای این تعهدات بردارند چرا که فراتر از این تعهدات عمل به آنهاست و گرنه دادن قولهای بزرگ در مصاحبه ها کار سختی نیست.

وی با تاکید بر اینکه از مسئولان انتظار می رود تعهداتی را اعلام کنند که قادر به انجام آن هستند ادامه می دهد: مردم از مسئول می پذیرند که تعهد کمتری داده ولی همان میزان را اجرایی کند تا اینکه وعده های بزرگی بدهند که اجرا نشود چرا که به اعتماد عمومی لطمه بزرگی می زند. باید این وعده ها واقع بینانه باشد و پای آنها بایستند.

 به گفته مدیر عامل انجمن باور به دلیل اینکه وعده های داده شده در مورد معلولان بدون برنامه ریزی بود در عمل اجرایی نشد. 

وی افزود: یکی از بزرگ ترین مشکلات معلولان اشتغال است. البته در حوزه های مانند آموزش معلولان پیشرفتهایی داشته ایم به طوری که شهریه آموزش معلولان در مراکز غیردولتی توسط بهزیستی پرداخت می شود که البته در سالهای اخیر مبالغ پرداختی متناسب با افزایش میزان شهریه این مراکز نبوده و برای عده ای از معلولان این هزینه به طور کامل پرداخت نمی شود.

آمارهای ساخت مسکن و ایجاد شغل برای معلولان واقعی نیست

معینی با بیان اینکه آمارهای اعلام شده در زمینه ساخت مسکن و ایجاد شغل برای معلولان واقعی نیست می گوید: ما تشکلهای غیردولتی هستیم که با معلولان ارتباط تناتنگ دارند و اگر تحولی در حوزه معلولان اتفاق بیافتد جز اولین افرادی هستیم که در جریان تحولات قرار می گیریم.

وی با انتقاد از اینکه نباید در مناسبتها و سالروزها وعده هایی به معلولان داده شود که بعدا فراموش می شوند می گوید: اعلام شده امسال نهظت مسکن سازی برای معلولان است و 60 هزار واحد مسکونی ساخته می شود. ما هم با اشتیاق منتظریم آن روزها فرا برسد ولی فعلا شاهد تحویل هیچ واحدی نبوده ایم.

وی ادامه می دهد: علی رغم تشکیل تعاونهای مسکن مهر ولی پیشرفت فعالیت این تعاونیها در بخش معلولان مطلوب نبوده و اغلب تعهدات داده شده به ثمر ننشسته است.

وی تصریح می کند: ما جامعه معلولان خوشحال می شویم در مراسم افتتاح و واگذاری این واحدهای مسکونی شرکت کنیم و حتی خود ما در این زمان برای اطلاع رسانی و آگاهی جامعه معلولان کشور از این اقدامات انجام شده پیش قدم می شویم.

300 هزار معلول توانمند بیکارند

به گفته علی همت محمود نژاد رئیس جامعه معلولان کشور 300 هزار معلول توانمند و بیکار در کشور وجود دارد، این در حالی است که بنا بر آمار جهانی نرخ بیکاری معلولان 50 درصد برآورد می شود. همچنین باید به این آمار رقم هشت هزار فارغ التحصیل معلول جویای کار را نیز اضافه کرد. 

در حالی اخیرا سرپرست سازمان بهزیستی اعلام کرده که تا پایان سال 50 هزار فرصت شغلی برای معلولان ایجاد می شود که به گفته شمس الدین درویش پور معاون سابق امور مشارکتها و اشتغال سازمان بهزیستی در طی پنج سال گذشته 62 هزار فرصت شغلی برای معلولان ایجاد شد.

وی در مورد اختصاص سه درصد از استخدام نهادهای دولتی به معلولان گفت: از سال 85 با استفاده از این طرح بیش از 780 معلول به استخدام دستگاههای دولتی در آمده اند. سازمان بهزیستی در سال 86 با بهره گیری از تسهیلات بانکی و ایجاد بنگاه های زودبازده اقتصادی، توانست بیش از 31 هزار فرصت شغلی برای جامعه هدف ایجاد کند که این رقم در سال 87 به دلیل کاهش تسهیلات بانکی به 16 هزار و 633 فرصت شغلی رسید و در سال 88 نیز به دلیل کاهش اعتبارات ناچیز بود.

قانون کاهش بازنشستگی پیش از موعد معلولان اجرا نشد 

رئیس جامعه معلولان کشور در این زمینه می گوید: برای اشتغال معلولان هنوز قانون کاهش ساعت کاری و بازنشستگی پیش از موعد معلولان که طبق قانون این قشر می توانند بین دو تا هشت سال زودتر بازنشسته شوند به اجرا درنیامده است.

محمودنژاد ادامه می دهد: قانون استخدام معلولان در دستگاههای دولتی نه تنها اجرا نمی شود بلکه برخی دستگاهها به عناد، همت به عدم رعایت این قانون گمارده اند.

اهمال بهزیستی در پرداخت حق بیمه معلولان به کارفرمایان

سهیل معینی مدیر عامل انجمن باور در این زمینه می گوید: امروز ما شاهد فارغ التحصیلی معلولانی هستیم که با شهریه دولتی به دانشگاه رفته اند و نیاز به شغل دارند. این در حالی است که می بینیم حتی قانون استخدام معلولان در دستگاههای دولتی اجرا نمی شود و اخیرا هم مسئولان آموزش و پرورش حاضر به استخدام معلولان نشدند.

وی با تاکید بر اینکه اشتغال معلولان نیاز به اجرای  سیاستهای حمایتی از سوی مسئولان دارد می گوید: مسئولانی که از ایجاد اشتغال برای 50 هزار معلول خبر می دهند باید اعلام کنند چه سیاست حمایتی پشت این وعده ها است. چطور می شود زمینه اشتغال معلولان در بخش خصوصی را ایجاد کنیم در حالی که هم اکنون بسیاری از کارفرمایانی که معلولان را استخدام کرده اند بابت حق بیمه این افراد از سازمان بهزیستی طلبکارند و سازمان بهزیستی تعهدات خود را در این زمینه انجام نمی دهد.

معینی با تاکید بر اینکه برای اشتغال معلولان نیاز به سیاستگذاری در سطح کلان و دولت است نه در سطح سازمان بهزیستی می افزاید: باید از بخش خصوصی حمایت شود تا معلولان را به کار گیرند این در حالی است که حمایت لازم انجام نمی شود.

مدیر عامل انجمن باور ادامه می دهد: زمانی که اعلام می شود باید 25 درصد اشتغال کشور از طریق تعاونی ها ایجاد شود باید مسئولان اعلام کنند تا کنون چه حمایتی از تعاونیهای معلولان انجام داده اند. زمانی که قانون استخدام های دولتی معلولان اجرا نمی شود، بخش خصوصی هم به دلیل عدم حمایت دولت رغبتی برای بکارگیری معلولان ندارد و از تعاونیها هم حمایتی نمی شود پس چگونه می توان 50 هزار شغل برای آنها ایجاد کرد.

معینی با طرح اینکه اگر اشتغالی برای معلولان ایجاد شده اسامی افرادی که از این طریق سرکار رفته اند را اعلام کنند ادامه می دهد: به طور قطع اگر معلولان بدانند که به طور نمونه برای 20 هزار نفر اشتغالزایی شده است امیدواری بسیاری در آنها ایجاد می شود این در حالی است که تا کنون آمار ملموسی در این زمینه به دست ما نرسیده است.

لایحه اشتغال معلولان در بایگانی

یکی از مهمترین قوانین حمایتی در زمینه اشتغال معلولان لایحه اشتغال آنهاست که بعد از اعلام نهایی شدن آن در سال 87 هنوز خبری از تصویبش در هیئت دولت و یا ارایه به مجلس نیست. لایحه ای که پیش از این شمس الدین درویش پور معاون سابق امور مشارکتها و اشتغال سازمان بهزیستی اعلام کرده بود با اجرای آن در مدت پنج تا هفت سال نرخ بیکاری معلولان در حدود 50 درصد فعلی به کمتر از 15 درصد می رسد.

این در حالی است که بعد از اعلام خبر نهایی شدن این لایحه تا به امروز خبری از اجرای آن نیست.

محمودنژاد در این زمینه می گوید که لایحه اشتغال معلولان در بایگانیها خاک می خورد. حال آنکه با تصویب لایحه 16 ماده ‌ای قانون توسعه کارآفرینی و اشتغال معلولان، دولت مکلف می‌شود 50 درصد از حق دستمزد کارگران معلولان، به شرط استخدام بیش از پنج سال آنها توسط کارفرما را تامین و پرداخت کند. معافیت از مالیات بر حقوق و دستمزد معلولان شاغل در مراکز دولتی و غیردولتی از دیگر مواد این لایحه است. همچنین با تصویب این لایحه همچنین 23 درصد از سهم حق بیمه خویش فرمایی صاحبان مشاغل و کارگاه‌هایی که توسط معلولان راه‌اندازی شوند، توسط دولت پرداخت می‌شود. تعطیلی تمامی معلولان در 12 آذر هر سال (روز جهانی معلولان) از دیگر مفاد این لایحه بوده و همچنین با تصویب آن، ساعت کاری معلولان روزانه تا دو ساعت کم خواهد شد، یعنی به جای هشت ساعت در روز، 6 ساعت کار می‌کنند.