"فرهنگ" عاملی مؤثر بر رفتار واحدهای سیاسی است

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب "هماهنگی و جنگ: فرهنگ کنفوسیوسی و سیاست قدرت چینی" نوشته یوان - کانگ وانگ از مجموعه‌ کتابهای آسیای معاصر در جهان، به تازگی از سوی انتشارات دانشگاه کلمبیا منتشر شده است.

دکتر یوان - کانگ وانگ استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه میشیگان غربی در مورد این کتاب و سؤال اصلی خود در آن به خبرنگار مهر گفت: چین کشوری است که وزن آن در نظام بین الملل کنونی رو به تزاید است. رشد اقتصادی فزاینده، افزایش قدرت نظامی و افزایش توان و تحرک دیپلماتیک باعث تغییر چشم انداز بین المللی شده است.

وی افزود: ظهور و قدرت یابی چین از سوی بسیاری از تحلیل گران با نوعی نگرانی همراه است و نگران چگونگی رفتار یک چین قدرتمند و ثروتمند در نظام بین الملل هستند.

وی یادآور شد: نظریه‌پردازان روابط بین الملل پاسخهای گوناگونی به ظهور چین داده اند. برخی معتقدند این ظهور همراه با خطر برای نظام بین الملل است و برخی معتقدند که این ظهور صلح آمیز است و چین با نظام بین الملل همراهی و همکاری خواهد کرد.

وانگ تصریح کرد: اگر از نقطه نظر فرهنگ داخلی این کشور به قضیه نگاه کنیم باید اذعان کرد که بر اساس فرهنگ کنفوسیوسی چین قوی نیز نباید بر اساس خشونت رفتار کند و رفتاری خشونت آمیز در نظام بین الملل داشته باشد. حتی در صورت قدرت یابی، چین باید به رفتار صلح آمیز خود ادامه دهد.

وی افزود: در واقع استراتژی نظامی چین بر اساس آموزه‌های کنفوسیوسی باید دفاعی باشد و دیوار چین نمادی از استراتژی دفاعی این کشور به شمار می‌رود.

وانگ تصریح کرد: به رغم تأکیدات کنفوسیوسی، در تاریخ چین دوره‌ای از تاریخ امپراتوری وجود دارد که استراتژی این کشور در آن تدافعی نبوده است. اما صرفاً نباید این بخش از تاریخ را برای ارزیابی فرهنگ استراتژیک این کشور در نظر گرفت.

وی تأکید کرد: پرسش محوری این کتاب این است که تا چه اندازه فرهنگ یک جامعه بر استفاده یک کشور از سلاح در مقابل تهدید خارجی تأثیرگذار است. در مورد مثال چین این پرسش مطرح است که آیا فرهنگ کنفوسیوسی استفاده چین از زور را در گذشته محدود کرده است یا نه؟

وی یادآور شد: بر اساس نظریه‌های روابط بین الملل به این سؤال پاسخ می‌دهم. بر اساس واقعگرایی ساختاری ماهیت آنارشیک نظام بین الملل کشورها را به سوی افزایش قدرت نظامی پیش می‌برد و بر این اساس فرهنگ یک کشور تأثیری بر استفاده و یا عدم استفاده از تسلیحات از سوی آن کشور در مقابل تهدید خارجی ندارد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در مقابل این دیدگاه، دیدگاه فرهنگی قرار دارد. بر اساس این دیدگاه عوامل معنایی چون فرهنگ بر رفتار دولتها تأثیرگذار هستند و تأثیر مستقیم بر رفتار دولتها در نظام بین الملل دارند.

کنفسیوس‌گرایی در قالب ادراک مشخصی از استراتژیهای امنیتی چینی و نمادهای دفاعی در آمده است تا آنجا که بسیاری بر این باورند که چین مخالف نظامی‌گری است و مخالف استفاده از زور در برابر دشمنان خود است.