کشاورزی ناپایدار زاگرس مرکزی را تهدید می کند

به گزارش خبرگزاری مهر، شیرین ابوالقاسمی، مدیر ملی پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی گفت: افزایش جمعیت کشور و تلاش برای رفاه بیشتر از طریق گسترش مناطق مسکونی، احداث جاده ها، توسعه مزارع و باغ ها، گسترش مناطق صنعتی، نابودی جنگلها، تخریب مراتع، صید بی رویه آبزیان، شکار گسترده حیات وحش، رها ساختن آلاینده های مختلف به محیط و نقل و انتقال انواع گونه ها (بویژه ماهیها) محیط طبیعی کشور را با دشواری های جدی روبرو ساخته است. 

وی افزود: در عین حال دو عامل کشاورزی ناپایدار و برداشت بی‌رویه از محصولات تنوع زیستی، هر کدام به تنهایی عمل نموده و تواماً منجر به تخریب جدی تنوع زیستی می‌شوند و از هم گسیختگی زیستگاه‌ها فضا را برای گونه های پرچم به منظور یافتن زیستگاه‌های پیوسته با مشکل مواجه می‌سازد.

مدیر ملی پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی، همچنین گفت: در زاگرس مرکزی، اگر زمین صاف و یا با شیب کمی وجود داشته، به زمین کشاورزی تبدیل شده است، مانند گندم‌زارهای دیم یا در برخی موارد مزارع آبی برنج (شالی‌زارها)برای تبدیل اراضی نیز، بوته‌ها و گیاهان بین درختان پاکسازی می‌شوند، اما معمولاً بیش‌تر درختان به حال خود رها می‌شوند و چون لایه خاک بسیار آسیب‌پذیر و نازک است، این اراضی فقط برای 3-2 سال بارور هستند. پس از این مدت، زمین غیر قابل کشت شده و کاملاً رها می‌شوند و کشاورزان نیز به مزارع جدید روی می‌آورند.

وی افزود: به هر صورت، در بسیاری موارد اراضی احیاء نشده و حتی در اثر چرای بی‌رویه هیچ‌گونه گیاهی در آنها مجال رشد نمی‌یابد. لذا به تدریج، اراضی تخریب می‌شوند و در نقطه نهایی درختانی کهن‌سال و پراکنده در سیمایی صحرایی مشاهده باقی می مانند.از سوی دیگر  در نزدیکی مناطق شهری نیز اراضی کشاورزی فدای توسعه شهری می‌شوند که آسیب های زیادی را به اکوسیستم های طبیعی وارد می کنند.

مدیر ملی پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی درباره استفاده ناپایدار از محصولات تنوع زیستی خاطر نشان کرد: این امر شامل چرای بی‌رویه، برداشت بی‌رویه چوب و محصولات جنگلی غیر الوار و شکار است. تخمین زده می‌شود که در محدوده پروژه ما  در زاگرس مرکزی، 6 برابر ظرفیت چرای پایدار، دام وجود دارد.

به گفته وی این دام ها نیز که عمدتا گوسفند و بز هستند، باعث صدمه به چراگاه‌ها و نتیجتاً توقف احیاء اراضی می‌شوند. چرا که مانع رشد درختان جدید شده و در نتیجه جنگل‌ها محکوم به زوال تدریجی می‌شوند.

پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی با حمایت مالی تسهیلات جهانی محیط زیست(GEF)، برنامه عمران ملل متحد و  سازمان حفاظت محیط زیست از سال 2005 آغاز به کار کرده است. حفاظت از تنوع زیستی، تقویت نظام مناطق حفاظت شده و کاربری پایدار در بخش های کشاورزی، جنگلداری، مراتع، آب و توریسم از جمله اهداف این پروژه است.

در حال حاضر این پروژه محدوده ای به وسعت 2.5 میلیون هکتار در 4 استان چهارمحال و بختیاری، فارس، اصفهان و کهکلویه و بویر احمد که از تنوع زیستی بالایی برخوردارند،  تحت پوشش این پروژه بین المللی قرار گرفته است.