مرگ تالاب هامون حیات روستاییان سیستان را به خطر انداخت

وخامت تالاب هامون در حالی حیات 75 درصد روستاییان منطقه سیستان را به طور مستقیم و غیر مستقیم تهدید می کند که سالهاست این تالاب به دلیل تامین نشدن حق آبه از سوی افغانستان و خشکسالیهای متعدد به طور کامل خشک شده و عناصر حیاتی خود را از دست داده است.

به گزارش خبرنگار مهر، مسئولان محیط زیست به این مسئله معترف که روز به روز شرایط تالاب هامون وخیم تر می شود که علل اصلی آن تغییرات اقلیمی و روند رو به رشد بیابانزایی در منطقه سیستان و از همه مهمتر وارد نشدن آب بعد از ساخت سد کجکی بر سر راه ورود آب رودخانه هیرمند در افغانستان است.

به نظر می رسد سازمان حفاظت محیط زیست بعنوان متولی حفاظت از تالابها در تلاش است به عنوان یک هماهنگ کننده بسترهای لازم را در راستای رفع مشکلات زیست محیطی منطقه بوجود آورد، اگرچه دائما بر این نکته تاکید می کنند که این اقدام نیازمند همدلی و همگرایی مدیریتی در منطقه است.

با این حال فرماندار زابل با تاکید بر اینکه برای تامین حق آبه تالاب هامون در برنامه پنجم توسعه تلاش شده گفت: بر اساس بررسی کارشناسان هر سال خشکسالی دریاچه هامون 600 میلیارد تومان خسارت بر جای می گذارد که این امر تلاش مسوولان را در حفظ حیات تالاب دو چندان می کند.

حسین کیخا از ضرورت مدیریت جامع و فراگیر بر فعالیتهای کشاورزی در حوزه بالادست و پایین‌دست هامون به‌عنوان یکی از راهکارهای موثر در تداوم حیات هامون نام برد و افزود: باید در بحث کشاورزی از ابتدای حوزه آبخیز تا انتها، فعالیت بهره ‌برداران ایرانی و افغان با مدیریت اصولی توأم باشد.

با این حال به نظر می رسد فراهم نشدن تشکیلات و تجهیزات سازمانی کافی و مناسب برای حفاظت از دریاچه هامون از دیگر مشکلات بر سر راه احیای تالاب هامون است. هامونی که نگین آبی خاکستر جنوب شرق ایران بوده و امروز جز توده های خاک بر فرسودگی عمیق چیزی از آن باقی نمانده است.

به نظر می رسد به گفته مسئولان اگر به ازای هر 5 هزار هکتار از مساحت پناهگاه حیات وحش و تالاب بین المللی هامون یک اکیپ دو نفره نیروی حفاظتی در نظر گرفته شود برای حفاظ از این مجموعه ارزشمند با وسعت حدود 300 هزار هکتار یکصد و بیست نفر نیروی حفاظتی به همراه خودرو و تجهیزات نیاز است.

به عقیده فرماندار زابل جذب نیروی مورد نیاز در تشکیلات سازمان حفاظت محیط زیست موجود امکان پذیر نیست و بهترین راه حل را توجهی فرا منطقه ای و ملی برای حل مشکل هامون دانسته و تاکید کرده که حق آبه سیستان نیز از دیگر نقاط تاثیر گذار در حفظ حیات هامون است که باید با تقویت روابط دیپلماسی به بهترین شکل مدیرت شود.

حیات هامون از رودخانه هیرمند (مشترک) که از کوه های بابا افغانستان سریز می شود و به دشتهای سیستان سرازیر می شد و این رودخانه با گذر حدود یک هزار کیلومتر در خاک افغانستان وارد مرز ایران می شود.

تورج همتی مدیر کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان با اشاره به برنامه های انجام شده و در دست اجرا، در راستای احیا و بازسازی تالاب هامون تاکید کرد: به دنبال تهیه یک نسخه واحد مدیریتی برای برون رفت و تعدیل مشکلات تالاب هامون هستیم و در این راستا بزودی طرح مدیریت جامع و راهبردی تالاب را اجرایی خواهیم کرد.

همچنین رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست برای جلوگیری از خشکی تالابهای مهم کشور خبر داده بود که بر اساس آن تالابهای گاوخونی، پریشان، زریوار، هامون و چند تالاب دیگر با توجه به خشکسالیها و یا برداشتهای غیر مجاز از بالادست و خارج از حوزه تالاب دچار خشکی شده اند، احیا شوند ولی اوضاع تالابها به خصوص تالاب هامون در سیستان و بلوچستان همچنان در بدترین شرایط است.

تالاب سه گانه هامون در حالی به دلیل بی اعتنایی افغانها به معاهدات بین المللی 98 درصد کیفیت خود را از دست داده و حق آبه آن به پای بوته های خشخاش میرود که مردم شرق ایران به دلیل از بین رفتن منابع معیشت خود در تالاب هامون با فقر دست و پنجه نرم می کنند.

محمد باقر صدوق، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به تشکیل کمیته بین المللی احیای تالاب هامون گفت: افغانها حاضر به همکاری نیستند در حالی که آب رودخانه هیرمند در پشت مرزهای ایران به وسیله تلمبه ها و کانالهای آب به زمینهای کشاروزی به خصوص کشتزارهای خشخاش می ریزد.

وی اظهار داشت: مقامات افغانستان معتقدند اینکه تالاب در مرزهای ایران خشکیده مشکل ایران است نه آنها در حالی که مطابق کنوانسیونهای بین المللی آنها موظفند حق آبه تالابها و ورودی آب به مرزهای ایران را تامین و خسارتهای وارد شده به کشور ما را جبران کنند.

کد خبر 1256935