به گزارش خبرنگار مهر در قم، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی پیش از ظهر پنج شنبه در همایش مبانی فلسفه علوم انسانی که در موسسه امام خمینی (ره) قم برگزار شد با بیان اینکه حوزه و دانشگاه باید با صداقت، همراهی و دوستی با یکدیگر قدم در راه ایجاد تحول در علوم انسانی بردارند، اظهار داشت: باید سعی شود فرهنگ ضرورت تحول در علوم انسانی نهادینه شود و واقعیت این است که اکنون با گذشت بیش از 30 سال از انقلاب اکثریت دانشگاهیان و مسئولین کشور بر ضرورت ایجاد این تحول باور ندارند و اراده جدی در مسئولین برای این کار متأسفانه ضعیف است.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در عین حال تاکید کرد: با این وجود تکلیف از کسانی که در این زمینه احساس مسئولیت دارند برداشته نمی شود و خداوند یاری دهنده آنان خواهد بود.
وی بیان کرد: مثلا ممکن است یک رئیس جمهور بگوید که من بودجه برای ایجاد تحول بگذارم اما ثمره آن 20 سال دیگر مشخص می شود و من آن زمان دیگر رئیس جمهور نخواهم بود و یا وزیر با خود بگوید که من 4 سال وزیر هستم آن هم اگر برکنار نشود و 4 سال باقی بماند پس چرا باید دراین زمینه بودجه بگذارم.
مصباح یزدی تأکید کرد: باید ضرورت ایجاد تحول در علوم انسانی به گونهای در کشور فرهنگ سازی شود که چنانچه آنان به این خواسته مردم دیندار و قشر فرهیخته کشور پاسخ ندهند مردم نیز از آنها حمایت نخواهند کرد.
وی با بیان اینکه همایش مبانی فلسفی علوم انسانی برای بررسی علوم انسانی نقطه آغازین خود را بررسی فلسفه آن قرار داده است گفت: هنگامی که ما بخواهیم فلسفه علوم انسانی و اجتماعی را بررسی کنیم یک سری از سوالاتی به وجود می آید که مربوط به مبانی این علوم می شود.
مصبای یزدی ادامه داد : اینکه مبانی علوم انسانی چه چیزهایی است؟ چند نوع مبانی در این علوم وجود دارد؟ و اینکه چه کسی باید درستی و نادرستی این مبانی را تایید کند از جمله سوالاتی است که با آن مواجه می شویم.
برای تحول در علوم انسانی باید برنامه ای عملی تدوین شود
رئیس موسسه امام خمینی(ره) افزود: پس از بررسی مبانی علوم انسانی و دستیابی به نتایج و فهم سیر منطقی آن تازه اولین قدم برای تحول در علوم انسانی برداشته شده است و بعد از این این نتایج در قالب چند کتاب ارائه می شود اما نکته حائز اهمیت در این است که این نظریهها و دست آوردهای علمی باید جنبه عملی پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه تهیه برنامه ایده آل هر قدر دقیق و عمیق باشد چندان مشکل نخواهد بود گفت: نکته حائز اهمیت تهیه نقشه اجرایی است.
برای تحول در علوم انسانی باید واقعیتها را در نظر گرفت
وی با تاکید براینکه برای تحول در علوم انسانی و اسلامی کردن دانشگاه ها یک سری واقعیتها و دادههایی وجود دارد که نمیتوان از آن صرف نظر کرد بیان داشت: نباید در این زمینه برنامه ای ایده آل و خیالی تدوین شود.
مصباح یزدی در ادامه با بیان اینکه باید واقعیت ها را به خوبی درک کرد ادامه داد: آیا مثلا میتوان اینگونه گفت که دانشگاه ها را تعطیل کنیم و هر وقت تحول در علوم انسانی ایجاد شد مجددا آن را بازگشایی کنیم.
وی ادامه داد: تحول در علوم انسانی که مر بوط به یک الی دو سال نیست که بتوان چنین کرد شاید 50 سال زمان نیاز داشته باشد پس آیا می شود دانشگاه را 50 سال تعطیل کرد؟
رئیس موسسه امام خمینی (ره) با طرح این سوال که پس ما برای تحول در علوم انسانی چه کاری باید انجام دهیم و چه کسانی باید متولی انجام این کار باشند؟ ادامه داد: آیا دانشگاهیان میتوانند بر اساس فلسفه ای که برای علوم انسانی تدوین می شود تحول را ایجاد کنند؟ چنانچه کسی واقعیت ها را به خوبی درک کند جواب این سوال صددرصد منفی خواهد بود.
وی ادامه داد: معلومات این قشر همان چیزی است که از علوم غربی آموخته اند پس با این علومی که آموخته اند چگونه میتوانند علوم انسانی را دچار تحول کنند؟
عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه به طرح سوالی دیگر پرداخت و گفت: ما نیز که اسلام شناس هستیم آیا ما میتوانیم علوم انسانی را دچار تحول کرده و اسلامی کنیم؟
وی ادامه داد: شاید در ابتدا این فکر ایجاد شود که خوب است ما این کار را انجام دهیم اما اگر با واقعیتها آشنا شویم در مییابیم که برای این کار دو اشکال اساسی وجود دارد که یکی این است که آیا صرف دانستن اسلام برای تحول در علوم انسانی کافی است در حالیکه علوم انسانی دارای موضوع، محمول، تحولات، تاریخچه و نظریاتی است که بدون آشنایی با آنها و بدون توجه نقد و بررسی نمیتوان وارد عرصه تحول در علوم انسانی شد.
مصباح یزدی تصریح کرد: پس این نکته در قدم اول حائز اهمیت است که کسی باید وارد عرصه تحول در علوم انسانی شود که از هر دو علم بهره لازم را برده باشد و علاوه بر آن بر ضرورت تحول نیز باور داشته و امکانات ضروری نیز در اختیار داشته باشد.
وی به تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی اشاره کرد و بیان داشت: این ستاد بر تحول در علوم انسانی و اسلامی کردن آن نیز توجه داشت که منجر به تشکیل دفتر همکاریهای حوزه و دانشگاه شد و در حوزه نیز این احساس نیاز به علوم انسانی به وجود آمد.
هدف از تاسیس موسسه امام خمینی(ره) تربیت کسانی است که در تحول علوم انسانی نقش داشته باشند
عضو خبرگان رهبری در ادامه با صراحت عنوان کرد: باید بگویم تاسیس موسسه امام خمینی (ره) به این علت بود که عده ای که در فضای حوزه تحصیل می کنند با علوم انسانی آشنا شوند تا بتوانند در آینده در ایجاد تحول در علوم انسانی و اسلامی کردن دانشگاه ها نقش داشته باشند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه خدای جبهه با خدای بازار و دانشگاه یکی است، عنوان کرد: همان خدایی که رزمندگان را در جبههها به پیروزی رساند در موفقیتهای دانشگاهیان در اختراعات و اکتشافات و دست یابی به فناوری نیز به آنان کمک کرد.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه خداوند درحوزه نیز افراد را کمک میکند بیان کرد: اکر اخلاصی که در رزمندگان جبهه و کسانیکه در آزمایشگاه های کشور برای دستیابی به فناوری تلاش می کنند وجود دارد در ما نیز وجود داشته باشد باور می کنیم که ایجاد تحول در علوم انسانی واجب و باید ایجاد شود.
در میان دانشگاهیان اساتید متدین فراوانی وجود دارد
وی با تاکید براینکه در میان استادان دانشگاه کشور اساتید متدین فراوانی که پایبند به انقلاب و ارزشهای اسلامی هستند وجود دارد گفت: اما به علت پراکندگی و عدم ارتباط با آنان نتوانسته ایم به تفاهم و همکاری لازم با آنان برای ایجاد تحول در حوزه و دانشگاه دست پیدا کنیم.
مصباح یزدی با تاکید بر ایجاد تفاهم در میان دانشگاهیان و حوزویان برای ایجاد تحول در علوم انسانی ابراز داشت: باید این تفاهم را به دست آورده و به تدریج به سیاست گذاران و مسئولین دولتی نیز سرایت دهیم.
وی با بیان اینکه سخنان من حاصل تجربه بیش 30 و چند ساله من است گفت: ما از یک طرف به عنوان وظیفه شرعی خود علوم انسانی را نقادی و آنچه مطابق عقل، تجربه و مبانی دینی است را آماده میکنیم اما در کنار آن این مسئولین و سیاست گذاران هستند که باید آن را عملی کنند.
وی در ادامه به تشکیل شورای انقلاب فرهنگی اشاره داشت و بیان کرد: این شورا در ابتدا با عضویت متخصصین برای تصمیم گیری فرهنگی با عنوان ستاد انقلاب فرهنگی کار خود را آغاز کرد و آن زمان نیز مطرح شد که مسائلی که در این ستاد درباره آن بحث می شود برای اینکه بتوان آن را عملی کرد وزرا نیز عضو این ستاد شوند و بعد رئیس جمهور و بقیه افراد عضو این ستاد شدند و در حال حاضر با عنوان شورای انقلاب فرهنگی فعالیت می کند.
انتقاد شدید از عملکرد شورای انقلاب فرهنگی
رئیس موسسه امام خمینی (ره) با انتقاد شدید از عملکرد شورای انقلاب فرهنگی گفت: امروز اکثریت وقت شورای انقلاب فرهنگی صرف برکناری رئیس فلان دانشگاه میشود و تصویب میکنند که وی باید برکنار شود چون موافق رئیس جمهور نیست.
وی تصریح کرد: 30 سال است که از تاسیس این شورا میگذرد شما کارنامه این شورا را نگاه کنید که چه مصوباتی را داشته است و هنگامی نیز که مسئلهای را تحت فشار مطرح میشود مدتی روی آن کار میکنند و سپس با رأی بالا تصویب میشود اما در نهایت بایگانی شده و روی کاغذ میماند.
مصباح یزدی با تاکید مجدد بیان کرد: تنها با تحقیق و نوشتن کتاب تحول در علوم انسانی ایجاد نمیشود بلکه باید افکار عمومی فرهیختگان و نهایتا مسئولین به ضرورت این کار جلب شود تا بتوان آن را اجرایی نمود.
نظر شما