خبرگزاری مهر- گروه دین و اندیشه: هنجارهای اخلاقی را که در عرصه پژوهش و تأمل علمی قابل عرضه است میتوان در زمره هنجارهایی دانست که امکان ترقی و پیشرفت جامعه در مسیر مطلوب خویش را مهیا میسازد.
اخلاق علمی، تعهدی به تلاش برای نوآوری و ایجاد تحول در حوزههای زیست اجتماعی و گشودن درهایی از فناوری و فهم پویا از مقولات اجتماعی به روی اعضای اجتماع است که این امر البته شامل اراده همهفهمسازی علم و در عین حال حفظ شأن و جایگاه والای معرفت علمی نیز میشود.
کتاب "تقلب علمی" از جمله آثار پژوهشی است که به بحث آسیبشناسانه از جایگاه اخلاق و هنجارهای اخلاقی در حوزه علم میپردازد و با تمرکز بر مقوله "تقلب علمی" که بهویژه در سالهای اخیر در محافل علمی و دانشگاهی ما محل بحث و منازعه بوده است، ابعاد مختلف این پدیده را مورد کاوش قرار میدهد.
پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای فعالیتهای خود در حوزه آسیبشناسی علم و نهادهای علمی در کشور، اقدام به انتشار کتاب حاضر در پاییز 1389 و در 260 صفحه نمود و آن را گامی مؤثر در تعمیق مباحث اخلاق علمی در کشور میداند.
این کتاب با هدف ایجاد اشراف و آگاهی علمی همگان بهویژه مدیران مراکز علمی کشور تهیه شده است از این رو مؤلف در آن کوشیده تا با رویکردی اجتماعی، مدیریتی و حقوقی ابعاد مختلف این مسئله را واکاوی کند و از درج مطالب پیچیده و تحلیلها و نقدهای خستهکننده حقوقی و ذکر مطالب جزئی و فنی حقوقی پرهیز نماید تا مطالعه کتاب برای افراد غیر حقوقدان نیز مفید باشد.
مؤلف اما در عین حال در فصل ششم اطلاعات جامعی از ظرفیتهای حقوقی کشور برای مقابله با این پدیده یعنی تقلب علمی ارائه داده است. وی کتاب خود را در هفت مبحث اصلی تعاریف و مفاهیم، بررسی ابعاد مسئله، ابعاد جرمشناسی پدیده تقلب علمی، فساد آموزشی، سرقت ادبی، قوانین و مقررات مبارزه با تقلب علمی و جرائم آموزشی در ایران و در نهایت راهکارهای مبارزه با تقلب علمی ساماندهی کرده است.
در واقع ذاکرصالحی در این اثر خود کوشیده است تا برآیند کلیه مطالعات و تأملات ایرانی در زمینه موضوع تقلبهای علمی را ارائه دهد. از این رو حتی نظرات کارشناسان دانشگاهی که در مصاحبهها ابراز شده است نیز انعکاس یافته تا در فقدان مقالات و مطالعات معتبر به زبان فارسی، دست کم دیدگاههای موجود در کشور امکان بازتاب در این سند را پیدا کند.
همچنین فصل چهارم و پنجم به ترجمه منابع خارجی اختصاص یافته است که بخشهای عمدهای از مطالب این دو فصل ترجمه آثاری است که مشخصات آنها در متن مطالب، همچنین در فهرست منابع کتاب آمده است.
نظر شما