محمود اکرامی‌فر در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار مهر درباره شعر دفاع مقدس گفت: طنز در شعر دفاع مقدس هست اما قلیل است و چرایی آن را باید از طنزپردازان پرسید، اما تعبیر من این است که آنها هنوز احساس می‌کنند که باید با این حیطه جدی روبه‌رو شد.
وی افزود: به طور معمول شاعران کمتر از دریچه طنز با حیطه جدی روبرو می‌شوند و موضعی جدی و اعتقادی دارند و یک باور فرهنگی جدی در این زمینه وجود دارد که شاعران طنز معمولا با توجه به قداستی که این مقوله دارد کمتر با قلم طنز به آن می‌پردازند.
این شاعر با تاکید بر اینکه شعری که در حال حاضر با این عنوان خوانده می‌شود، اصلاً شعر جنگ نیست، اظهارکرد: شعر جنگ شعری است که درباره جنگ و جنایت یا بر ضد جنگ سروده شود آن چه را در سال‌های اولیه جنگ به صورت تبلیغی و تهییجی سروده می‌شد یا برای شناساندن متجاوز بود می‌توان شعر جنگ نامید.
وی بیان کرد: کنگره‌هایی که در آن سالها برگزار شد تحت عنوان شعر جنگ بود، بعدها که رویکرد تغییر یافت و مفاهیمی چون جنگ تحمیلی و دفاع مقدس مطرح شد عبارت کنگره شعر جنگ نیز به کنگره شعر دفاع مقدس تغییر یافت.
اکرامی‌فر ادامه داد: در واقع شعرها در راستای دفاع از مقدسات ارضی و اعتقادی جامعه بودند و در یک تعریف عام شعر دفاع مقدس شعری است که درباره حوادث هشت سال دفاع مقدس سروده شده، این شعر در یک مرحله تهییجی، در یک مرحله توصیفی و بعد تبیینی یا در مراحل پایانی معرفتی - اجتماعی است.
وی تاکید کرد: در مرحله معرفتی در ابتدا پیامدهای دفاع مقدس و آثار و نشانه‌های جنگ از قبیل خانواده‌های شهدا، جانبازان و مباحثی مشابه است که در شعر امروز نمود و نماد بیشتری دارند.
این شاعر ادامه داد: در ادبیات دفاع مقدس یک هدف کلی وجود دارد و آن اینکه دفاع مقدس از طریق ادبیات به آیندگان منتقل شود اما در گذر زمان متناسب با شرایط و اوضاع اجتماعی خود به خود نیازهای جدیدی مطرح شده و پاسخ‌های جدید به وجود می‌آید که شعر نیز از این قاعده مستثنی نیست.
وی گفت: یک زمان قرار بوده شعر کارکرد تهییجی و بسیج‌کننده داشته باشد و مردم را به جبهه‌ها فرا بخواند خوب این مربوط به زمان جنگ بوده و شعر این کار را داشته اما امروز شرایط تغییر کرده و ما در جامعه با آثار و نتایج جنگ روبرو هستیم.
اکرامی‌فر با اشاره به اینکه دو تعریف از شعر دفاع مقدس به نام تعریف عام و خاص وجود دارد، افزود: شعر در تعریف عام پرداختن به مقدسات عمومی مردم جامعه است که در چارچوب زمان و مکان نمی‌گنجد ماند دفاع از مقدسات علمی و اعتقادی. اما در تعریف خاص که بیشتر مدنظر جشنواره‌ها است هشت سال دفاع مقدس اتفاقات، حوادث، پیامدها و نتایج آن است که از سال 59 آغاز شد و در واقع بیشتر آن هشت سال جنگ و تاثیر آن بر زندگی اجتماعی مردم است.
وی ادامه داد: وقتی می‌گوییم شعر دفاع مقدس یا به تعبیری شعر جنگ که البته من تعبیر شعر جنگ را نمی‌پسندم چون الان جنگی وجود ندارد ولی شعر دفاع مقدس ادامه دارد، به شعری اشاره داریم که با توجه به وقایع آن سالها به پیامدها و نتایج آن در جامعه نظر دارد.
این شاعر اظهارکرد: آینده شعر دفاع مقدس را روشن و خوش آتیه می‌دانم به این دلیل که شعرهایی که فعلا در ژانر دفاع مقدس وجود دارد، نسبت به شعرهای آغازین این حوزه بسیار پیشرفت داشته است. این پیشرفت هم از لحاظ تصویرسازی و هم مضمون به چشم می‌آید و حتی ویژگی‌های شعر مدرن را نیز می‌توان در شعر امروز دفاع مقدس به وضوح دید.
وی با تاکید بر اینکه شعر دفاع مقدس شعر پویا و رو به جلویی است، گفت: بخشی که باید بر روی آن متمرکز شویم بخش کودک و نوجوان است که بتوان نام جنگ و دفاع مقدس را برایشان تعریف کنیم.
اکرامی‌فر افزود: شعر ابزار انتقال است، اگر درست مورد استفاده قرار گیرد یکی از قالب‌ها برای انتقال مفاهیم است.
این روزنامه‌نگار با اشاره به اینکه ادبیات دفاع مقدس در چند سال گذشته دچار رکورد شد اما در حال حاضر در حال صعود و وضعیت آن در حال بهبود است، بیان کرد: این بخش از ادبیات معاصر به دانشگاه‌ها و مراکز تربیتی راه یافته و رشته ادبیات پایداری در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های دولتی تدریس می‌شود.
به گفته وی، ورود ادبیات دفاع مقدس به دانشگاه‌ها در حال تثبیت است و این نشان از آن دارد که مسئولان جایگاه نهادی و مهم آن را درک کرده‌اند و این قدم مثبتی است.
اکرامی‌فر تاکید کرد: در مقطعی شاعران فکر می‌کردند شعر دفاع مقدس فقط در یک چارچوب خاص می‌گنجد امروز نگاه این قشر ادبی جامعه گسترده شده و در شعرشان فقط راجع به جنگ سخن نمی‌گویند نتایج و نمادها نمونه‌های نوینی هستند که باید ادامه پیدا کند.
نظر شما