خمین؛ نگین گردشگری بین المللی کشور

به گزارش خبرنگار مهر در اراک، فرزندی که اول مهر 1281 سالروز تولدش مصادف با میلاد حضرت زهرا(س) بود و حالا بعد از بیش از یک قرن محل تولد این مرد بزرگ به تبرک نام بانوی بزرگ اسلام عامل توسعه منطقه شده است.

استان مرکزی را به مردان و زنان بزرگش می شناسیم که مسیر خدمت آنها به دین و بشریت و علوم از مرزهای کشور گذشته و  جهانی شده اند و اکنون یادگارهای این بزرگان به سابقه ای برای توسعه گردشگری بین المللی تبدیل شده است از جمله خمین زادگان بزرگ رهبر جنبش دینی، امام خمینی(ره).

امروز هر گردشگر و مسافری پای در خمین می گذارد مهمترین مقصدش خانه و محل تولد امام خمینی در این شهر است.

 گردشگری خمین و شناختی که از خانه امام آغاز می شود

این ویژگی بیش از آنکه مختص مسافران داخلی باشد ویژگی گردشگران و افرادی است که از خارج به ایران آماده اند و در کسوت دیپلمات، دانشجو، توریست و تحلیلگر و... به محض ورود به ایران عازم خمین در جنوب استان مرکزی می شوند.

تنها در ایام نوروز حدود 20 هزار نفر از خانه امام خمینی دیدن کردند و تعداد این گردشگران در سال به بیش از 400 هزار نفر می رسد.

بسیاری از خارجی ها برای شناخت بیشتر انقلاب اسلامی و ایران پس از انقلاب به خمین سفر می کنند تا محل تولد و بزرگ شدن مردی که بزرگترین انقلاب دینی و مردمی جهان را رقم زد را ببیند.

دیوارهای این خانه تاریخی خاطرات زیادی از بازی های کودکانه و دوران تفکر و بلوغ جوانی مردی دارد که در گذر ایام و در سایه تدبیر و توانمندی خود ، اتصال به بارگاه احدیت و حمایت مردم ، رهبری یک ملت را بر عهده گرفت و انقلاب اسلامی را به پبروزی رساند.

رهبری که با وجود همه محبوبیت دست از آرمان های اسلامی و ساده زیستی برنداشت و همه چیز را بر محور کرامت و عدالت می دید.

شیعه بی آلایش، سوغات خانه امام

خانه امام خمینی در خمین مانند قلعه ای ساخته شده است که در زمان خود محل پناه گرفتن مردم و مظلومان از دست خوانین و متجاورزان بوده است.

این خانه با وجود داشتن امکانات مناسب در زمان خود نشانگر محل تولد مردی است که عمر خود را در کمال ساده زیستی سپری کرد روایتی که از عکس های امام  در خانه می توان به آن رسید.

به جز گردشگران داخلی، خارجیانی که برای دیدن این خانه می آیند، می آیند تا از این همه سادگی و بی آلایشی غرق در حیرت شوند.

امام خمینی به دلیل رهبری بزرگترین انقلاب مردمی و دینی قرن و داشتن دیدگاه های عدالت محورانه، انسانی و آزادمنشانه و نشان دادن چهره واقعی و مترقی از اسلام به چهره ای محبوب و مورد قبول و متفکر در جهان تبدیل شد و از این روست که هر آنچه به امام و شخصیت وی مربوط می شود می تواند جنبه ای از واقعیت وی را آشکار کند و همین بعد امام است که سالانه علاقمند را به این سمت می کشاند.

قدمت خانه امام

قدمت بیت امام در خمین مربوط به دوره قاجار و موقعیت آن نسبت به خانه های اطراف ممتازتر بوده است. این خانه دارای برج دفاعی است که 70 سال پیش بر سرکوچه ای که راه پل را به بازار این شهر متصل می کرد قرارداشت.

این عمارت در نگاه اول پیچ در پیچ است که گذر از راهروهای متعدد آن نیاز به شناخت خانه دارد.

خانه دارای چند قسمت است و بیش از یک حیاط در آن دیده می شود. برج دفاعی، مسجد، آسیاب، جوی پر آب خمین و حمام با ستون های سنگی در حواشی این خانه است که هر کدام در نوع خود دیدنی هستند. این خانه دارای طرحی جامع و در دست انجام است و در کنار آن کتابخانه و مجموعه فرهنگی در نظر گرفته شده است.

این خانه اکنون جزو خانه های زیبای استان مرکزی است که جزو آثار ملی کشور است.

توجه خانه امام توسعه گردشگری بین المللی است

طرح توسعه گردشگری خانه امام خمین چند سالی است که در این شهر اجرا می شود در قالب این طرح خانه امام به مرکز فضایی فرهنگی و گردشگری تبدیل می وشد این طرح گرچه در حد نوسازی خانه امام  اطراف آن به درجه قابل قبولی رسیده با این حال نیازمند توجه ویژه ای در بعد مدیریت و تامین اعتبارات برای تکمیل شده است.

 اگر این طرح اجرا شود می توان به سامان دهی گردشگری بین المللی در استان امیدوار شد.

به عقیده کارشناسان وجود قابلیت های متعدد گردشگری در خمین می تواند مکمل گردشگری بین المللی  در این منطقه شود.

جاذبه های دیگر خمین

از جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی تاریخی مذهبی خمین می‌توان به غار مسکونی زاغه بزرگ رباط علیا با قدمت بیش از 12000 سال و تخته سنگهای با خط کوفی وا لوند رباط و پارک جنگلی و کوه بوجه اشاره کرد.

امامزاده ابوطالب، امامزاده اسماعیل، امامزاده عبدالعلی درروستای ریحان، امامزاده عبداله درروستای گودرز، امامزاده اهل ابن علی درکیلومتر 20 جاده خمین_اراک در روستای امامزاده از امامزاده های این شهر است.

قلعه سالار محتشم، موزه مردم‌شناسی، شبستان مسجد جامع، بازار سرپوشیده، باغات گل، سنگنگاره‌های تیمره، کبوتر خانه‌ها، حسینیه آقا خان، آسیاب آبی، محراب فضل و یحیی، بیشه علی شهر قورچی باشی درمنطقه حفاظت شده الوند، بقعه محمد مالک اشتر در روستای گوشه محمد مالک، غارهای انجدان، بقعه شاه قلندر و شاه قریب، کاروانسرای شاه عباسی، کارخانجات نخ طلا، و... از دیگر دیدنی های این شهر است که می تواند در تکمیل زنجیره گردشگری این شهر نقش داشته باشد.

همچنین روستاهای رباط علیا، ریحان، گوشه محمد مالک، گلدشت (شهابیه)، فرنق، ورآباد، میشیجان، خوگان، خراوند، دهنو، پشتکوه، حشمتیه، حاجی آباد، خان اباد، نیشهر، از روستاهای کهن ایران در این منطقه است.

قلعه سالار محتشم، شاخص ترین بنای رومی ایرانی کشور

قلعه سالار محتشم یکی از جاذبه های گردشگری خمین و از بناهای شاخص معماری رومی – ایرانی است که در ایام نوروز با استقبال گردشگران داخلی وخارجی مواجه شده است.

این قلعه که متعلق به نوادگان محتشم است، 170 سال پیش احداث شده و هشت سال قبل در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 این بنای تاریخی دارای عکاس خانه اختصاصی بوده و اکنون عکس های بسیاری از آن به جای مانده که علاوه بر ارزش هنری، از نظر شناخت تاریخ خمین نیز حایز اهمیت است.

این قلعه متعلق به میرزاعلی خان کمره‌ای فرزند علی‌قلی خان از صاحب منصبان لشگری دوره قاجار بوده که به دلیل خدمات خود از طرف دولت وقت ملقب به سالار محتشم می‌شود.

قلعه، عمارت مسکونی بزرگی است که در گذشته باغ مشجری آن را فرا گرفته و اطراف آن را دیوارهای بلند محصور کرده بود .

این بنا شامل یک بخش شبستانی در پایین و یک بخش اعیان نشین در بالاست، هشت اطاق در بخش شبستان وجود دارد که طرح و اندازه آنها متفاوت است، از طریق سه پله در نقاط مختلف شبستان می‌توان به طبقه اعیان نشین وارد شد.

ایوان طبقه اعیان نشین دارای هجده ستون چوبی است که روی آنها را با گچ مزین کرده اند.

گچبری و آثار زیبای شکارگاهی، آجرکاری‌، نقوش اسلیمی و ختایی و همچنین در‌ها ، پنجره‌ها و سقف‌های چوبی این بنا بسیار زیبا و جالب توجه است.

این بنا پس از مرمت و تجهیز، در خردادماه سال 1385به موزه مردم شناسی خمین تبدیل شد و با نصب پیکره هایی رسومات قدیمی این شهر از جمله “شب چله”، “کردعلی به کوه” و “کوسه ناقالدی ” در آن به نمایش گذاشته شده است.

مسجد جامع قرمز خمین

مسجد جامع خمین واقع در انتهای بازار این شهر به مساحت سه هزار مترمربع با دو سبک معماری قدیم و جدید بنا شده‌است. بافت معماری قسمت قدیمی مسجد بیش از یک متر در عمق زمین احداث شده‌و سقف نیز به صورت ضربی با آجر قرمز و نخودی ساخته شده‌است.

بافت کالبدی این مسجدطوری طراحی شده است که در زمستان هوای داخل آن گرم و در تابسان خنک و مطبوع است. برای ورود به داخل مسجد جامع خمین ، باید چند پله را به سمت پایین طی کرده و سپس به فضای داخلی وارد شد.

قلعه‌های تدافعی خمین

در سنوات گذشته که تاخت و تاز اشرار و دشمنان وجود داشته‌است ، مردم هر دیار و حتی روستاها برای دفاع و در امان ماندن از آزار مبادرت به ساختن دژ یا قلعه‌های نظامی امنیتی می‌کردند تا از این طریق مورد حمله غافلگیرانه قرار نگیرند.

حدود ‪ ۱۱۷‬باب از این نوع قلعه‌ها در خمین شناسایی شده‌است که در مجموع ‪ ۳۶۸‬برج دیدبانی و تدافعی نیز داشته‌اند.

کوه بوجه، زنگوله بزرگ سنگی

یکی دیگر ار تفرجگاهای شهر خمین کوه بوجه است، بوجه به معنای " برنده سیاهی‌ها " یعنی تیغ آفتاب، در ظاهر کوهی کوچک و تک افتاده و شبیه به یک زنگوله بزرگ در وسط دشت خمین است.

 این کوه کوچک همواره با شادی و غم مردم خمین شریک بوده‌است، حمله اشرار معروف به رجبعلی، و پناه بردن زن و بچه‌ها به بوجه و دفاع در فراز کوه از نمونه‌های آن است.

نام دیگر کوه بوجه، بوجه‌سلطان است که در جنوب شهر خمین قرار دارد و شهرت آن نه به دلیل جثه فیزیکی، بلکه به سبب مکانی برای بروز برخی رفتارهای فرهنگی مردم این منطقه‌است.

بوجه، تفرج گاهی زیبا برای گذراندن اوقات فراغت و محل گردآمدن اهالی خمین و روستاهای نزدیک در ایام مختلف بخصوص ‪ 13‬نوروز است.

این کوه با تمام کوچکی دارای دلنشین ترین آب و هواست، دارای پوشش گیاهی کوهستانی و متفاوت با دشت اطرافش است، در این پوشش گیاهی نوعی لاله کوچک قهوه‌ای مایل به سیاه، لاله سرخ و زرد، زنبق کوهی ، انواع گل حسرت ونوروزک ، گونه‌هایی ازکلاغک ، هوم ، گل ماهور، میخک ، گونه‌های نعناییان و خواجه‌باشی وجود دارد.

امامزاده محمد مالک پسر مالک اشترنخعی

بقعه ‌متبرکه محمدابن مالک اشترنخعی فرزند سردار بزرگ حضرت علی (ع) واقع در روستای  گوشه محمدمالک قراردارد.

این امامزاده محل اطمینان دینی و معنوی نه تنها مردم خمین که سراسر کشور است و سالانه هزاران نفر برای تسلای خاطر به این بقعه می آیند.

این محل نیز از دیگر دیدنیهای شهرستان خمین است که هر ساله و بخصوص سیزدهم نوروز جمع زیادی از مشتاقان و ارادتمندان خاندان اهل بیت عصمت و طهارت (س) را به سوی خود فرا می‌خواند.

ریحان و لیلیان، خاطره فرش های دست باف زنان خمین

دو نمونه بافت خمین از معروفیت جهای برخوردارند لیلیان و فرش ریحان. لیلیان را زنان روستایی می بافند که همه ارمنی هستند که به ایران کوچ کردند.

قالی لیلیان فقط دارای یک طرح بنام "شاخ بزی" و زمینه "دوغی" می‌باشد که به صورت سمبل یک دسته گل در بالا و یکی نیز در پایین قالی قرار دارد. نحوه گره‌زدن دراین قالی بصورت گره ترکی‌است که این نوع گره بدلیل اینکه بین دو تار، دوبار پیچیده می‌شود ، بسیار محکم است و براحتی باز نمی‌شود. وی اندازه‌های قالی لیلیان را کناره ، رومیزی ، زرع ونیم ، دوزرع ، شش متری و12‬متری است.

به گفته یکی از طراحان فرش شهرستان خمین، تاریخ شروع بافت فرش لیلیان به چهارصد سال پیش یعنی زمان شاه عباس اول، می‌رسد.

ارامنه تا دوره پهلوی در حدود سیصد سال در این منطقه زندگی کردند و در اواخر پهلوی دوم به مرور به تهران ، ارمنستان و کشورهای دیگر مهاجرت کردند.