به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد، در سالهای اخیر آئین ها و سنت های بی بدیل ایرانی در ایام نوروز با برخی عادات اجتماعی پیوند خورده است تا به جای اینکه نوروز مجالی برای آشتی انسان با طبیعت و محیط زیست باشد به صحنه مرگ میلیون ها جاندار بی گناه تبدیل شود.
ماهی های قرمزی که در تنگ بلور روی سفره هفت سین جان می سپارند، لاک پشت های کوچکی که در خشکی سفره های عید از دست می روند و سمندرهای رنگارنگی که به دور از زیستگاه خود غریبانه می میرند همه گواهی است بر اینکه نوروز توسط برخی افراد به صحنه ای برای جدال با برخی گونه های منحصر به فرد تبدیل شده است.
این در حالیست که برخی از کارشناسان محیط زیست معتقدند که برخی از عادات رایج در ایام نوروز به ویژه استفاده از ماهی قرمز بر روی سفره هفت سین به هیچ عنوان جایی در سنت های باستانی ما ندارد و این سنت چند دهه قبل از کشور چین وارد کشور ما شده است.
با این وجود برخی دیگر از فعالان میراث فرهنگی معتقدند که تندیسک زرین ماهی قرمز دوره هخامنشیان، تندیسک ماهی قرمز به سبک ایلامی و نقش ماهی روی ظروف فلزی ساسانیان نشان می دهد ایرانیان بیش از 2500 سال است که با ماهی قرمز آشنا بوده اند.
پارک زیباکنار و دریاچه ماهی خرم آباد
به هر حال به دور از اینکه آیا این سنت وارداتی است و یا اینکه از قرنها قبل در ایران وجود داشته است باید توجه داشت که هر ساله به دلیل استفاده از ماهی قرمز در سفره های هفت سین میلیون ها قطعه از این ماهی ها تلف و یا در سطلهای زباله رها می شوند که باید تدابیری در این زمینه اندیشیده شود.
سال گذشته خرم آباد شاهد برگزاری اولین جشنواره آزاد سازی ماهی های قرمز سفره هفت سین بود که علاوه بر مزایای زیست محیطی این حرکت زمینه نشاط و شادابی مردم را فراهم کرد.
این در حالیست که هر ساله به دلیل عدم برنامه ریزی مناسب در خصوص جمع آوری ماهی های قرمز سفره هفت سین در این استان تعداد زیادی از این ماهیها پس از پایان تعطیلات نوروزی یا در تنگ های بلور سفره هفت سین تلف می شوند و یا توسط مردم به رودخانه های نزدیک شهر منتقل می شوند که این امر خود مخاطرات زیست محیطی را به همراه دارد.
این امر موجب شده است که مسئولان محیط زیست استان لرستان بارها نسبت به رهاسازی ماهی ها قرمز در رودخانه های شهرها هشدار دهند و اعلام کنند که هرگونه رهاسازی ماهی قرمز و تزئینی در منابع آبی و رودخانه های طبیعی ممنوع است چرا که ممکن است وجود این ماهی ها منابع زیستی را در معرض خطر آلودگی قرار دهند.
متولیان امر معتقدند که اینگونه ماهی ها غیر بومی هستند و وجود آنها ممکن است باعث تغییراتی در اکوسیستم های منطقه شوند و تعادل اکوسیستم ها را به خطر بیندازند.
مدیر کل محیط زیست استان لرستان در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: یکی از سنت هایی که ایرانیها دارند استفاده از ماهی قرمز بر روی سفره هفت سین است که به نوعی نمادی از تحرک، شادی و جنب و جوش محسوب می شود.
محمد حسین بازگیر ادامه داد: این در حالیست که بعد از تعطیلات نوروزی باید فکری به حال نگهداری این گونه شود چرا که رهاسازی ماهی های قرمز در آبهای جاری و رودخانه ها به لحاظ زیست محیطی با اشکالاتی مواجه است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه ماهی قرمز گونه غیربومی لرستان است و به عنوان گونه ای مهاجم می تواند به آبزیان بومی آسیب برساند مردم باید از رهاسازی آنها در منابع آبی استان خودداری کنند.
مدیر کل محیط زیست استان لرستان با تاکید بر اینکه ماهیهای قرمز باید در مکانهایی که مشکلی برای اکوسیسیتم ایجاد نمی کند رهاسازی شوند، خاطر نشان کرد: در این راستا در دو سال اخیر جشنواره رهاسازی ماهی های قرمز به همت شهرداری در شهرهای مختلف استان برگزار می شود.
بازگیر افزود: با برگزاری این جشنواره ها علاوه بر جلوگیری از ورود ماهی های قرمز به رودخانه های استان از تلف شدن این ماهیهای قرمز در سطل های زباله نیز خودداری می شود.
وی با تشریح آسیب های ناشی از رهاسازی ماهی های قرمز به آبهای جاری استان، گفت: با توجه به اینکه ماهی قرمز یک گونه غیربومی است حداقل آسیبی که می تواند به اکوسیستم وارد کند از بین بردن "کف زیان" موجود در آبهای جاری استان است که این امر با توجه به اینکه کف زیان خوراک بقیه ماهیهای موجود در آب محسوب می شود موجب مشکلاتی برای دیگر آبزیان می شود.
مدیر کل محیط زیست استان لرستان خواستار پرهیز مردم از رهاسازی ماهی های قرمز در روز طبیعت در منابع آبی و رودخانه های استان شد و گفت: در این راستا شهرداری تانکرهایی را برای جمع آوری این ماهی ها در نظر گرفته است.
معاون خدمات شهری شهرداری خرم آباد در این رابطه در سخنانی اظهار داشت: شهرداری خرم آباد همزمان با 12فروردین ماه دومین جشنواره ماهی های قرمز سفره هفت سین را در این شهر برگزار کرد که در این جشنواره، شهروندان ماهیهای باقیمانده سفر هفتسین خود را در "دریاچه ماهی" مجموعه زیباکنار رها و با این کار زندگی دوباره ای را به ماهی های قرمزهدیه کردند.
شریفی اظهار داشت: اجرای برنامه هایی چون جشنواره آزاد سازی ماهیهای سفره هفتسین یکی از برنامه هایی است که به طور مستقیم و غیر مستقیم موجب ترویج مفاهیم زیست محیطی در میان شهروندان می شود که حاصل آن سوق یافتن به سوی شهری سالم و شاداب است.
وی یادآور شد: سال پیش با همت کارشناسان فرهنگی حوزه معاونت خدمات شهری و دیگر دست اندرکاران، اولین جشنواره آزاد سازی ماهیهای سفره هفتسین برای اولین بار در کشور در شهر خرم آباد برگزار شد که با استقبال قابل ملاحظه ای نیز روبرو شد.
معاون خدمات شهری شهرداری خرم آباد ادامه داد: امسال نیز دومین جشنواره با رفع برخی کاستی های پیشین در محل دریاچه ماهی از مجموعه تفریحی زیباکنار خرم آباد برگزار شد که بار دیگر مورد توجه همشهریان قرار گرفت.
شریفی با اشاره به ایجاد فضایی شاد و بانشاط برای شهروندان خرم آبادی در قالب برگزاری جشنواره رهاسازی ماهی های عید، یادآور شد: همچنین دریاچه ماهی خرم آباد در مجموعه زیبا کنار به دلیل طراحی خاص و محصور بودن، مانع از رها شدن و راهیابی ماهیان قرمز به رودخانه ها و ادامه حیات این موجود زنده می شود.
وی خاطر نشان کرد: همچنین در جریان برگزاری این جشنواره به تعدادی از شهروندان در قالب مسابقه پیامکی هدایایی اهدا شد.
بنابر این گزارش دومین جشنواره رهاسازی ماهی های قرمز عید با حضور شهردار خرم آباد، رئیس شورای اسلامی شهر خرم آباد، مدیر کل محیط زیست استان لرستان و برخی دیگر از مسئولان شهری برگزار شد.
........................................
عکس: محسن تیزهوش
نظر شما