فیلمنامه"بچه‌ها نگاه می‌کنند" قابل دفاع نیست/ کم فروشی نمی‌کنم

به گزارش خبرنگار مهر، حمیدرضا صلاحمند کارگردان و میرطاهر مظلومی بازیگر مجموعه نوروزی "بچه‌ها نگاه می‌کنند" در ادامه نشست اختصاصی خبرگزاری مهر درباره اینکه علاقمند است فیلم خودش را بسازد یا فیلمی که تماشاگر دوست دارد، ساخت فیلم‌های غیرفرهنگی و ... نگاه سینمایی در ساخت مجموعه "بچه‌ها نگاه می‌کنند" و ... صحبت کردند.

*خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: آقای صلاحمند شما فیلم خودتان را می‌سازید یا فیلمی را کارگردانی می‌کنید که تماشاگر دوست دارد؟

- حمیدرضا صلاحمند: من فیلم خودم را برای تماشاگر می‌سازم. فیلمی را می‌سازم که به تماشاگر کم‌فروشی نکند. اعتقاد دارم زمینه فرهنگی تماشاگر از هر قشری که باشد، غنی است؛ چون فرهنگ امری ژنتیک است و فرهنگ ما ریشه در قرن‌ها دارد. ممکن است تماشاگر در یک زمانی به دلیل اتفاقات کاذب فرهنگ‌اش را نادیده بگیرد؛ اما تماشاگر ما از فیلمی که فرهنگ داشته باشد لذت می‌برد. ما برای اینکه خودمان را با او همزبان کنیم باید یک قدم از او جلوتر باشیم و باید برای او فیلم بسازیم.

اگر به کمدی اجتماعی اعتقاد داریم، بنابراین باید اثر خوبی تولید کنیم، چون در آن کلمه اجتماع است و تعریف اجتماع یعنی انسان و خانواده کوچکترین واحد آن است. نباید کم فروشی کنیم. من در آثاری که می‌سازم به تماشاگر اهمیت می‌دهم و او را صاحب فرهنگ می‌دانم و اعتقادم این است که سینما دو راه بیشتر ندارد یا فرهنگی یا غیر فرهنگی است. در مجموع سینما در فرهنگ نقش مهمی دارد.

*در سال چند فیلم غیرفرهنگی تولید می‌شود؟

- صلاحمند: می‌توانم بگویم فیلم‌های ضد فرهنگی زیاد است و الان خوشبختانه نشان می‌دهد که سلایق مردم سلایق تغییر کرده است. بحرانی که در سینما است از نظر من اتفاق میمونی است که در سینما می‌افتد، چون ما نیاز به آرامش داریم. سینما که متوقف نمی‌شود یا فرهنگ از حرکت نمی‌ایستد و قرون این مسئله را نشان داده است. ما باید بازنگری کنیم تا بتوانیم با درک نیاز مردم آثارمان را بسازیم. باید خودمان را به نیاز مردم نزدیک کنیم.

*شما در مجموعه "بچه‌ها نگاه می‌کنند" به سریال‌هایی که این چنینی ساخته شده بود، نگاه کرده بودید؟ اینکه یک ساختمان لوکیشن باشد، همراه یک خانواده  و ...

- صلاحمند: سعی کردم یک کم متفاوت‌تر این مجموعه را بسازم و با دیگر مجموعه‌های آپارتمانی تفاوت داشته باشد. در واقع شبیه آنها نباشد. اینکه افرادی جلوی در آپارتمان با هم حرف بزنند و ... تلاش کردم از پلان‌های سردستی دوری کردیم. چیده‌مان صحنه، پوشش بازیگران، میزانسن و ... تفاوت‌هایی داشته باشد تا برای بیننده هم تازگی خودش را دارا باشد.

*نمونه خاصی مد نظر داشتید؟

- صلاحمند: من نمونه سینمایی‌ در ذهنم بودم. سعی کردم نوع نگاه به کار سینمایی باشد. 

*آقای مظلومی در تئاتر همچنان فعال هستید؟

- مظلومی: بله سعی می‌کنم سالی یک نمایش را بازی کنم. تئاتر خانه اول ما است. در دوبله و رادیو هم فعال هستم. تمام این هنرها زنجیروار به هم متصل هستند و از هر کدام می‌توان تجربه‌ای کسب کرد. وقتی در دوبله جای بازیگر فیلم صحبت می‌کنیم به نوعی بازیگری است، چون با خصوصیات فیزیکی باید حالت آن شخصیت‌ را در موارد مختلف به مخاطب منتقل کنیم یا رادیو تخیل را گسترده می‌کند.

بازیگران مجموعه "بچه‌ها نگاه می‌کنند" از بهترین‌های تئاتر بودند. آقای پسیانی سابقه درخشانی دارد به ویژه برای بازی در کمدی‌های ناب یا خانم خیراندیش به عنوان پیشکسوت تجارب زیادی دارد. این مجموعه به فرماندهی آقای تختکشیان کنار هم جمع شدند و همه تلاش کردند تا آرامش و دوستی حاکم باشد. آقای صلاحمند کارگردان دوست‌داشتنی است. همه زحمت کشیدند و اگر نقصانی هم است، امیدوارم در آینده بهتر بتوانیم کار کنیم. جمع شدن گروهی از بازیگران خوب تئاتر در مجموعه "بچه‌ها نگاه می‌کنند" اتفاق مبارکی است که آقایان صلاحمند و تختکشیان آن را هدایت کردند.

ـ صلاحمند: مجموعه تلویزیونی "بچه‌ها نگاه می‌کنند" تجربه‌ای برای من و بازیگران بود. گرچه شرایط سختی را گذراندیم، اما از همدیگر آموختیم. این سریال هم با این نوع ترکیب بازیگران تئاتر تجربه جدیدی هم برای تلویزیون بود که می‌توان با گروه بازیگران جدی کار جدی و خوبی انجام داد. 

من در این پروژه لحظه به لحظه بابت هر صحنه باید جوابگو می‌بودم و بازیگران مرتب از من سئوال می‌کردند چرا باید الان این طور نگاه کنند یا این گونه دیالوگ را بگویند. من به عنوان کارگردان وقتی می‌خواستم پاسخگوی این چراها باشم باید ابزارش فراهم می‌شد و ابزار چیزی نبود جز سناریو. باید فیلمنامه کامل داشتم و جواب چراها را می‌دادم. خوشبختانه امتیاز این سریال این بود که کاراکترهای تعریف روشن و درستی داشتند.

*آقای تختکشیان وقتی کارگردانی سریال "بچه‌ها نگاه می‌کنند" را به شما سپرد، آیا به دنبال رقابت با دیگر مجموعه‌های نوروزی بود؟

- صلاحمند: باید اشاره کنم اولین جمله‌ای که در جلسه اول به آقای تختکشیان گفتم این بود که اگر دنبال رقابت هستید و با سریال‌های عید می‌خواهید رقابت کنید از الان باید بگویم شما بازنده هستید، چون آنها تجربه دارند، ولی من ندارم. از سوی دیگر نوع نگاه من به مدیوم تصویر تفاوت دارد. من در لحظه نمی‌خواهم بیننده را بخندانم و خودم هم از خنده لحظه‌ای لذت نمی‌برم، برای همین بازنده هستید. اگر می‌خواهید سریالی موفق مثل "دایی جان ناپلئون" باشد باز هم نمی‌شود، چون زمان تولید آن پروژه علاوه بر اینکه کارگردان موفقی داشت، طولانی بود و نویسنده بزرگی سال‌ها روی فیلمنامه کار کرده است.

من تاکید کردم سعی می‌کنم یک کار آبرومند تحویل بدهم و آقای تختکشیان گفتند به رقابت فکر نمی‌کنند و به دنبال تولید یک کار آبرومند و قابل دفاع هستند. من از همه موارد سریال "بچه‌ها نگاه می‌کنند" دفاع می‌کنم جز سناریو. من به عنوان کارگردان که با ادبیات، ادبیات کلاسیک، طنز و ... آشنایی دارد و به آن اشراف دارم و با گروه بازیگران خوب تئاتری که دانش لازم را داشتند در اختیار گرفته بودیم، خیلی کم برداشت کردیم. در واقع می‌توانستیم بیشتر برداشت کنیم، اما بزرگترین ضربه را از فیلمنامه را خوردیم. کسانی که می‌خواهند در تلویزیون کار کنند و به دنبال یک گام جلوتر هستند باید سعی کنند پایه فیلمنامه را درست کنند.

*ولی کمترین توجه همیشه به فیلمنامه می‌شود.

- صلاحمند: سلایق مردم تغییر کرده است. ما وارد دنیای مدرن شدیم و ارتباطات زیاد است؛ حتی در حال حاضر سلیقه مادربزرگ دور از نوه‌اش نیست. بنابراین نباید مردم را دست کم بگیریم. به یاد دارم وقتی آقای بیضایی فیلم می‌ساختند از او می‌خواستند که برخی صحنه‌های که زیاد لازم نیست با وسواس انجام شود را سختگیری کنند، اما ایشان جمله‌ای می‌گفتند که شاید الان یادشان نباشد. ایشان می‌گفتند تماشاگر 10 تومان پول می‌دهد و به سینما می‌آید تا مچ من و شما را بگیرد. من درس‌های زیادی هم از استادم نصرت کریمی آموختم. سینمای کمدی اولین ضربه را زمانی می‌خورد که بازیگری که کاراکتر را بازی می‌کند خودش اولین نفری باشد که به آن بخندند. طنز اجتماعی کار سختی است.

در سریال "بچه‌ها نگاه می‌کنند" تعدد شخصیت داشتیم و همیشه در آثار چه در تلویزیون یا سینما از تعدد شخصیت استقبال می‌کنم، چون اصطکاک بیشتر می‌شود و شخصیت‌ها روشن می‌شوند؛ به شرط آنکه سرنوشت و شناسنامه مشخصی هم داشته باشند. من در فیلم‌های "سه درجه تب" و "نیش زنبور" که ساختم به این مسئله می‌بالم که همه شخصیت‌ها حتی کاراکترهای فرعی شناسنامه داشتند. به نظرم شخصیت‌های فرعی همان قدر مهم هستند که نقش‌های اصلی اهمیت دارند.

--------------------------------------

گفتگو: فاطمه عودباشی، الهام نداف