به گزارش خبرنگار مهر، طرح ساخت سد و نیروگاه سیمره بر روی رودخانه سیمره واقع در حد فاصل استان ایلام و لرستان در دست اجراست و هدف اصلی آن تولید انرژی برق آبی است. همزمان با آغاز احداث این سد، یکی از اصلی ترین نگرانیهایی که ساخت این پروژه بزرگ عمرانی ایجاد کرد، زیر آب رفتن آثار و محوطه های تاریخی فراوان حوضه رودخانه سیمره بود که موجب نگرانی دوستداران میراث فرهنگی کشور شده است.
به گونه ای که چندی پیش یکی از کارشناسان میراث فرهنگی استان لرستان به خبرنگار مهر گفته بود: به دلیل وسعت فراوان محوطه های تاریخی این منطقه، هنوز بسیاری از آثار تاریخی پشت سد شناسایی نشده اند این درحالی است که مسئولان طرح اعلام می کنند آبگیری سد سیمره به زودی انجام می شود.
انتشار گزارش هایی توسط خبرگزاری مهر برپایه این موضوع، باعث شد تا شرکت توسعه آب و نیرو ایران امروز دوشنبه، نشست خبری را درباره آبگیری سد سیمره و گزارش مراحل کاوش باستان شناسی آن با حضور جمعی از مسئولان طرح سد سیمره و کارشناسان میراث فرهنگی برگزار کند.
در این برنامه محمد رهبری، مدیر طرح سد و نیروگاه سیمره گفت: با اتمام مطالعات باستان شناسی، مجوز آبگیری مرحله ای سد سیمره از سوی سازمان میراث فرهنگی صادر شد. همچنین مدت زمان آبگیری سد سیمره حداقل در شرایط معمول دو سال به طول می انجامد.
وی ساخت سد سیمره و انجام مطالعات باستان شناسی در محدوده این سد را در شناسایی و حفظ آثار باستانی این منطقه مهم دانست و گفت: اگر این سد ساخته نمی شد شاید تا سالها این محوطه های باستانی مورد کاوش قرار نمی گرفتند.
رهبری با اعلام اینکه تا کنون سه مرحله کاوش باستان شناسی در مخزن سد انجام شده است گفت: مبلغ قرارداد مطالعات و بررسی های اولیه پژوهشکده باستان شناسی در سال 86 یک میلیارد ریال و مبلغ قرارداد کاوش تپه های شناسایی شده در سال 88 هفت میلیارد ریال بوده است.
وی افزود: پیشنهاد احداث موزه در محل سد را به سازمان میراث فرهنگی ارائه کردیم و تفاهم کلی برای این بحث حاصل شده است و امیداوریم که در صورت موافقت آثار اکتشافی را در محل ساختمان این موزه قرار دهیم.
اما موضوع احداث موزه در کنار سدها از مدتها پیش بحث محافل میراث فرهنگی و مسئولان سد سازی کشور بوده است به گونه ای که قرار بود در کنار هر سدی که در مجاورت محوطه های تاریخی قرار داشت و یا قرار بود روی این محوطه ها ساخته شود، ساختمانی در مجاورت سدها به عنوان موزه در نظر گرفته شود تا اشیای کشف شده در این موزه ها به نمایش در آید اما همواره مسئولان میراث فرهنگی و نیروگاهها دلایل مختلفی را در مورد راه اندازی نشدن آن به میان می آوردند. حتی می توان به عنوان نمونه عدم تعیین تکلیف ساخت موزه پاسارگاد در کنار سد سیوند را یکی این موارد بر شمرد.
اما رهبری در این باره خبرنگار مهر گفت: پیشنهاد ساخت موزه ها را پس نگرفته ایم ما ساختمانی را پیشنهاد دادیم و باید برای آن هزینه و آماده سازی انجام شود. اما مهم این است که مشابه ساخت این موزه ها در کنار سدها انجام نشده تا بتوانیم آن را تکرار کنیم.
رهبری گفت: هر ساختمانی را نمی توان برای موزه در نظر گرفت. بنابراین باید همه شرایط را بررسی کرد و شاید لازم باشد برخی از آثار شبیه سازی شوند.
وی ادامه داد: در این زمینه ما پیشقدم شده ایم در نتیجه این تعامل باید بین نیروگاه و میراث فرهنگی ایجاد شود تا چنین موزه هایی در کنار سدها ساخته شوند.
شرکت آب و نیرو می تواند تا تراز 650 آبگیری کند
در ادامه این نشست، محمود میراسکندری، رئیس پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی نیز که به تازگی به این سمت منصوب شده است گفت: همکاری میان پژوهشکده و آب و نیرو در سال 85 آغاز شد که اولین قدم در این باره بررسی آثار این منطقه بود که توسط همکاران ما صورت گرفت و 150 محوطه تاریخی در حوزه سد سیمره شناسایی شد. در سال 87 دیگر همکاران ما سه محوطه را گمانه زنی کردند که هر سه محوطه در حوضه آبگیری دریاچه سد بود و گزارش نهایی آن در همایش اواخر ماه آینده ارائه می شود.
وی به قرارداد سال 88 میراث فرهنگی با شرکت آب و نیرو اشاره کرد و گفت: این پژوهشکده کار مطالعاتی سد سیمره را در سه فاز انجام داد که فاز سوم در اسفند 89 آغاز شد و همکاران ما در حال حاضر روزهای پایانی کار کاوش را در سد سیمره انجام می دهند.
وی درباره مجوز میراث فرهنگی به شرکت آب و نیرو درباره آبگیری سد سیمره هم گفت: هنوز گروههای کاوش در حال انجام کار هستند و قرار شده تا شرکت آب و نیرو تا تراز 650 آبگیری کند چون مطالعات بخشهای بالاتر از آن هنوز ادامه دارد و در آن محلها نیز آثار تاریخی وجود دارد.
حفاری های غیرمجاز ادامه دارد و ما هم نمی توانیم کاری کنیم!
میراسکندری درباره ساخت موزه ها نیز به خبرنگار مهر گفت: قرار شده که اگر امکانش باشد موزه ای را در آن محوطه ایجاد کنیم و اشیای منقول و غیر منقول را با همکاری یکدیگر به موزه کنار سدها منتقل کنیم.
وی افزود: گروههای کارشناسی تا جایی که امکان داشته آثار و اطلاعات را به دست آورده اند و دیگر چیزی باقی نمانده است. اما برخی از امکان نیز تخریب شده و قابلیت جابه جایی نداشته اند مانند یک معبدی که تنها از روی پلان آن می توان فهمید اینجا معبد بوده است اما با این حال این امکان هم مستند نگاری شده اند و گزارش آن نیز ارائه می شود.
میراسکندری گفت: موزه ها در حوزه کاری پژوهشکده باستان شناسی نیست. کار این پژوهشکده بررسی و گمانه زنی است و موزه ها به معاونت میراث فرهنگی مرتبط می شود اما می دانم که قول ساخت موزه را از شرکت آب و نیرو گرفته ایم.
وی از مزایای ساخت موزه سخن گفت ولی در گفته های خود اعتراف کرد که وقتی حوزه سیمره بروید می بینید که آنجا کاوش غیر مجاز توسط متخلفان بسیار زیاد است و اهالی نیز اشیایی را در دست دارند که حاضرند آن را به ما بفروشند. وقتی موزه ای تشکیل دهیم می توانیم این اشیا را از آنها بخریم و در موزه نمایش دهیم.
وی به خبرنگار مهر گفت: ما این طرف رودخانه بودیم ومتخلفان آن طرف سد کاوش غیر مجاز انجام می دادند و نمی توانستیم کاری انجام دهیم چون محوطه وسیع است. هنوز هم این کاوش های غیر مجاز انجام می شود. نهایت اینکه بتوانیم در ساعات روز نگهبان بگذاریم اما شب را چه کار کنیم؟
وضعیت نگهداری اشیای کشف شده از محوطه های تاریخی کنار سدها
مسئله دیگر حائز اهمیت، وضعیت نگهداری اشیای تاریخی کشف شده از محوطه های تاریخی کنار سدهاست. رهبری در این برنامه گفت که اشیای تاریخی کشف شده از محوطه های تاریخی مانند سیمره در داخل انبار سد نگهداری می شود.
میراسکندری در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: سرپرستان عملیات کاوش هر کدام از این اشیا را ثبت و ضبط کرده اند بنابراین این طور نیست که اشیا روی هم تلنبار شده باشد.
گفته های میراسکندری درحالی است که در بخش دیگری از سخنان خود گفته بود ما هنوز آمار دقیقی از آثار تاریخی کشف شده توسط گروههای کاوش نداریم.
وی افزود: اگر موزه کنار سدها تشکیل شود این اشیا را در این موزه نگهداری می کنیم اما اگر ساخته نشد هر کدام از اشیا را به سازمان میراث فرهنگی استان محل کشف ارجاع می دهیم.
نظر شما