حق معاش کمترین مرتبه عدالت اقتصادی است

به گزارش خبرگزاری مهر، دومین همایش ملی " الگوی اسلامی  ایرانی پیشرفت" با محورهایی چون مفهوم شناسی، نقد نظریه های غربی عدالت، نقد نظریه مارکسیستی عدالت، عدالت در تاریخ و فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می شود.

سید محمدرضا امیری تهرانی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با توجه به این همایش و با اشاره به کتاب "اقتصادنا" شهید صدر اظهار کرد: با توجه به محتوای این کتاب، به نظر می رسد عدالت از دیدگاه اسلام در حوزه اقتصاد با تعبیر حق معاش هر فرد مشخص شده و شهید صدر معتقد است اولین حق هر انسان حق معاش اوست.

عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات تطبیقی اقتصاد ادامه داد:‌ حق معاش خط اساسی اقتصادی از دید اسلام است وحقی است که از سوی خداوند به او تعلق گرفته نه این که کسی برایش ایجاد کرده باشد.

امیری تهرانی نخستین حق افراد را زندگی در شان اسلام دانست و گفت: ‌حق معاش به ضرورت‌های فردی و نیازهای اجتماعی که مایه حیات انسان است، گفته می شود.

وی نیازهای زیستی را شرط زندگی کردن انسان در مسیر تعالی برشمرد و اظهار داشت: علاوه بر  نیازهای فردی مانند خوراک، پوشاک و مسکن، انسان برای ادامه حیات به عوامل دیگری نیاز دارد که می‌توان از آن به عنوان ضروریات زندگی اجتماعی یاد کرد. به عنوان مثال انسان شهرنشین نیازهایش با انسان روستایی متفاوت است.

پیغامی: اصلاح الگوی مصرف عدالت اقتصادی را محقق می سازد

عادل پیغامی عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) نیز با بیان این‌که برای بررسی موضوع عدالت ابتدا باید تعریف درست و جامعی از عدالت به ویژه در حوزه‌ اقتصادی داشت، گفت: برای تعیین شاخص عدالت ابتدا باید عدالت اقتصادی را تعریف و سپس برای بررسی آن شاخص هایی را شناسایی کرد.

وی افزود: شاخص ضریب جینی که نوع توزیع درآمد را مشخص می‌کند، می تواند یکی از راه های تعیین معیارهای عدالت در جامعه باشد. این شاخص می‌تواند در حوزه عدالت آموزشی یا تربیتی یا برای دسترسی به سلامت نیز مورد استفاده قرار گیرد.

این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: اگر عدالت را در برابری خلاصه نکنیم و تفاوت های به جایی که در جامعه وجود دارد را نیز در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که شاخصی مانند ضریب جینی این تناسب‌ها را اندازه‌گیری نمی‌کند. در دنیا اساسا شاخص‌های برابری و نابرابری مقوله‌های جدا از هم هستند و شاخص‌های تبعیض و تفاوت نیز به گونه دیگر تعریف شده‌اند، به‌طوری که در حوزه برابری حدود 50 شاخص تعریف شده است.

جهانیان: عدالت اقتصادی تلفیقی از علم اقتصاد و مفاهیم اسلامی است

حجت الاسلام والمسلمین ناصر جهانیان عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه گفت: سهم قرض‌الحسنه در اعطای تسهیلات بانکی در یک نظام اسلامی می‌تواند نشانه خوبی برای بررسی چگونگی وجود عدالت اقتصادی باشد.

وی با اشاره به شاخص های تحقق عدالت اقتصادی افزود: شاخص‌هایی مانند ضریب جینی یا نسبت درآمد دهک اول به دهک آخر در علم اقتصاد ، می تواند شاخص‌های مناسبی برای بررسی وضعیت اقتصادی جوامع باشد. ‌البته این یک دیدگاه اقتصادی محض است و عوامل اسلامی در آن دخیل نیست.

این پژوهشگر علم اقتصاد تاکید کرد: دریافت شاخص‌های ترکیبی که در واقع تلفیقی از مفاهیم علم اقتصاد و مفاهیم اسلامی است می‌تواند به بهترین شکل وضعیت عدالت اقتصادی در یک جامعه را بیان کند.

جهانیان با بیان این که در جامعه اسلامی کار کردن یک ارزش واقعی است، گفت: نگاه‌ها، منابع و فرصت ها درحوزه اقتصاد مباحثی عقلایی است که حکومت اسلامی آن‌ها را وضع می‌کند و نتیجه‌اش برابری است و اینگونه معیشت مردم را در سطح رفاه عمومی فراهم می کند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ادامه داد:‌ بعد از این مرحله، برابری به سطح عموم می‌رسد و این فرهنگ باید در جامعه ایجاد شود که اخلاق زیربنای عدالت است و اگر اخلاق مداری در جامعه‌ ای نباشد عدالت در آن پایدار نخواهد بود.

ادیب یزدی: عدالت لازمه بقای نظام است