به گزارش خبرنگار مهر در ایلام، بر اساس بررسیهای انجام شده قدمت واقعی تاریخ استان ایلام به هشت هزار سال پیش از میلاد می رسد.
چهره تاریخی استان ایلام تا چند دهه پیش شناخته نشده بود اما از آن پس در نتیجه کشفیات و بررسیهای باستان شناختی که در شوش (پایتخت عیلام باستان)، دهلران، موسیان، دره شهر، هلیلان، ایوان و مهران و دیگر مناطق استان به عمل آمد بخشی از چهره حقیقی تاریخ این استان نمودار گشت و قدمت تاریخی این سرزمین به حسب پژوهشهای باستانشناسی چون (مادام ژان-دیولافوآ-دمرگان و پروفسور فرانک هول) به بیش از هشت هزار سال پیش از میلاد مسیح می رسد.
استان ایلام با بین النهرین که مرکز تمدن های کهنی چون بابل، آکد، سومر، آشور است نزدیک و همسایه بوده و آثاری که در طی کاوشهای انجام شده به دست آمده این است که بابلیها قسمت سرزمینی که در مشرق بابل که همان استان ایلام و سرزمین همجوار آن است را "علامتو" یا "علام" یعنی کوهستان و شاید "کشور طلوع خورشید" یعنی مشرق می نامیده اند و این واژه در زبان سامی به معنی کوهستان و سرزمین بلند است که موقعیت آن با استان ایلام کنونی تطبیق می کند.
کاوشهایی که در شهرستان دهلران انجام گرفته بیانگر آن است که انسان در این منطقه در حدود هشت هزار سال پیش از میلاد از دو گونه نبات یعنی گندم و جو و دو گونه جاندار یعنی بز و میش استفاده می کردند.
افزون بر این شواهد به دست آمده به وسیله باستانشناسانی چون "مارسل دیو لافوآ" و همسرش "جین" در سالهای 1884 تا 1886 میلادی در تپه موسیان و "ج.ای.گوتیه"و "جی لامپری" در سال 1913 میلادی در مدتی بیش از دو ماه در تپه موسیان و آزمایشهایی که به وسیله "فرانک هول" و "کنت وی فلانری" در سال 1961 بر روی تپه های علی کش و چغا سفید و دیگر مکانهای باستانی این منطقه انجام گرفته، بیانگر این نکته است که انسان در فاصله میان 7500 تا 5500 سال پیش از میلاد در این منطقه به اهلی کردن گاو و کشت دانه های گیاهان تازه ای مانند عدس، ماش، کتان توفیق یافته اند.
طبق گفته های کارشناسان استان ایلام دارای بیش از یک هزار اثر تاریخی از دورانهای مختلف تاریخی است که تاکنون بیش از 700 اثر تاریخی از این تعداد در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
همچنین بیش از 50 اثر طبیعی استان ایلام قابلیت ثبت در فهرست آثار ملی را دارد.
شهر تاریخی سیمره قابلیت ثبت جهانی دارد
مدیرکل میراث فرهنگی استان ایلام گفت: سه اثر و محوطه تاریخی در استان ایلام شایسته ثبت در فهرست آثار جهانی هستند.
مسعود اسکندری به معرفی این سه اثر پرداخت و گفت: آثاری که قابلیت ثبت جهانی دارند شامل شهر تاریخی سیمره، پل گاومیشان و دشت دهلران می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: شهر تاریخی سیمره که بزرگترین محوطه تاریخی در سطح استان ایلام است بالغ بر 200 هکتار وسعت در ضلع غربی و جنوب غربی شهر دره شهر قرار دارد و جزو نخستین آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور است.
این مسئول در اداره کل میراث فرهنگی استان ایلام یادآور شد: این محوطه در سال ۱۳۱۰ شمسی به شماره شش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و از ارزش و اهمیت بی نظیری برخوردار است.
اسکندری با بیان اینکه طی ۹ فصل کاوش در این شهر گچبری‌های منحصر به فردی از بناهای این شهر تاریخی به دست آمد، گفت: خانه اربابی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل بند و اماکن مسکونی حاشین نشین شهر، مکانهای کاوش شده در 9 فصل کاوش در این محوطه تاریخی هستند.
وی یادآور شد: شهر تاریخی سیمره و پل تاریخی گاومیشان بزرگترین پل تاریخی غرب کشور در شهرستان دره شهر نامزد ثبت در فهرست آثار جهانی هستند.
وی بیان کرد: همچنین ثبت جهانی تپه‌های پیش از تاریخ دشت دهلران نیز در این فهرست قرار دارند.
پل گاومیشان نمادی از دوره ساسانی
پل گاومیشان یکی از آثار دوره ساسانی است که بر روی رودخانه خروشان سیمره در شهرستان دره شهر قرار دارد.
با توجه به موقعیت استراتژیک منطقه پل در دوره های بعدی نیز مورد استفاده قرار گرفته و مورد مرمت و بازسازی واقع شده است.
دهنه این پل با بیش از ۵۰ متر عرض بزرگترین دهنه پل کشور است. طبیعت زیبا و چشم انداز رویایی اطراف این پل باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی شده است.
شهر تاریخی سیمره در حاشیه جنوب شرقی شهر کنونی دره شهر واقع شده است.
این اثر تاریخی که بزرگترین محوطه تاریخی در سطح استان را تشکیل می دهد بالغ بر 120 هکتار وسعت داشته که جز اولین آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور است.
محوطه مذکور طبق مطالعات و کاوشهای انجام گرفته مربوط به قرون اولیه اسلامی است. این شهر تاریخی بر اثر وقوع زلزله ای به سال 334 هـ.ق تخریب و خالی از سکنه شده است. تاکنون 9 فصل کاوش باستان شناسی در این محوطه تاریخی صورت گرفته است.
طبیعت زیبای منطقه در فصل زمستان و بهار و گچبری های به دست آمده در این کاوش و در این شهر تاریخی منحصر به فرد است.
خانه اربابی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل بند و اماکن مسکونی حاشین نشین شهر مکانهای کاوش شده در 9 فصل کاوش در این محوطه تاریخی هستند.
دهلران؛ حوزه کلیدی زیست محیطی خاور نزدیک
دهلران یکی از حوزه‌های کلیدی زیست محیطی خاور نزدیک و یکی از نخستین مناطقی است که اجداد وحشی اکثر قریب به اتفاق حیوانات و گیاهانی که در شرق نزدیک اهلی شدند در محیط زیست طبیعی خود بسر می‌بردند.
دشت دهلران اساسا بین رودهای مهمه و دوویریج (با چند محوطه در خارج) و بین دامنه کوه‌های زاگرس و جبل حمرین - ستیغ کوتاهی در نزدیکی مرز عراق- واقع شده است.
این منطقه از 7500 تا حدود 3000 سال پیش از میلاد مسیح پیوسته مسکونی بوده و آثار به دست آمده از آن گونه‌ای از تسلسل فرهنگی را به خوبی نشان می‌دهد.
مکانهای باستانی شناخته شده در این منطقه در درک مکانیزم‌های استقرار در روستاها مفیدند.
13 محل باستانی را در این منطقه اعضای هیئت "پروژه پیش از تاریخ ایران" بررسی کردند که هشت تپه در اطراف رود مهمه در قسمت شمال غربی دهلران وقع شده بودند و پنج تپه نیز در اطراف رود دوویریج در بخش جنوب شرقی دشت بودند.
قلعه تاریخی والی، کاخ فلاحتی، سنگ نوشته قوچعلی، دره های ییلاقی، دریاچه سد اسلام، تنگه اغوان، از دیگر آثار تاریخی و طبیعی شهرستان ایلام است و قلعه والی در زمان حکومت محمد علی شاه قاجار به وجود آمده است و هم اکنون جایگاه موزه مردم شناسی ایلام است.
کاخ فلاحتی یا کاخ کشاورزی مربوط به دوره پهلوی است و در ساخت آن از سنگ و آجر و گچ استفاده شده است و تنگه ارغوان همواره در ایام مختلف محل گذرندان اوقات فراغت مردم استان ایلام است.
علاوه بر جاذبه های یاد شده نقاط دیدنی دیگری نیز در استان ایلام وجود دارد که که هر کدام از آنها سالیان سال خاطره را در خود حفظ کرده اند.
آتشکده سیاهکل تنها آتشکده سالم ایلام
آتشکده تاریخی سیاهکل شهرستان ایوان تنها آتشکده تاریخی سالم استان ایلام است که مربوط به دوران ساسانی است.
.پل تاریخی "کرو دویت" نام این پل تاریخی که مربوط به ساسانیان است از دو کلمه "کر" و "دویت" به زبان کردی گرفته شده است و نام این پل در حقیقت پل پسر و دختر نام دارد.
غار زینه گان شهرستان مهران نیز یکی از شگفت انگیز ترین آثار طبیعی استان ایلام و کشور است.
قلعه شاخ در شهرستان دهلران بزرگترین و منحصر به فردترین بنای تاریخی غرب کشور و استان ایلام است.
چشمه های آبگرم شهرستان دهلران برای امراض پوستی که هر ساله در ایم نوروز مورد استقبال بیش از حد گردشگران قرار می گیرد.
دریاچه دوقلوی سیاه گاو شهرستان آبدانان نیز از نادر ترین پدیده های طبیعی کشور است.
وجود کوهستانهای زیبا و تالابهای طبیعی در گستره 20 هزار کیلومتر مربعی استان ایلام ، این استان را در ردیف یکی از پرجاذبه ترین و دیدنی ترین استان های کشور قرار داده است .
در این میان، منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ و دو منطقه شکار ممنوع کولک و بینا، چکر و جنگلهای کبیرکوه و دینار کوه و آثار طبیعی ملی شهرستان دهلران و تالابهای چکر و سیاب درویش، دریاچه دو قلو سیاه گاو و رودخانه سیمره در این استان از نظر زیستی و تفریحی کم نظیر هستند.
بر اساس آمارهای موجود ، در مجموع حدود 13 درصد از عرصه های طبیعی استان، به نوعی تحت حفاظت و مدیریت سازمان محیط زیست استان است.
نظر شما