به گزارش خبرنگار مهر، دومین نشست تخصصی تاریخ مجلس با عنوان «نگاهی به کارکرد و ساختار مجلس شورای ملی در دوره پهلوی اول (1300 تا 1320خورشیدی)» عصر امروز (چهارشنبه) با حضور جمعی از محققان و پژوهشگران حوزه تاریخ و نیز مسئولان کتابخانه مجلس در محل این کتابخانه برگزار شد.
دلیل انتخاب دوره پهلوی اول به عنوان محور نشست تخصصی تاریخ مجلس از زبان دبیر نشست
رسول جعفریان رئیس مرکز اسناد و کتابخانه مجلس شورای اسلامی و دبیر اجرایی این نشست درباره دلیل انتخاب دوره پهلوی اول برای بررسی در دومین نشست تخصصی تاریخ مجلس، گفت: بعد از وقوع انقلاب مشروطه ما شاهد حضور فعال و موثر مجلس به عنوان یک رکن اساسی در تدبیر جامعه ایرانی بودیم اما در دوره پهلوی اول مجلس گرفتار رکود بی‌سابقه‌ای شد.
این پژوهشگر عرصه تاریخ افزود: در دوره پهلوی مجلس مرده بود و دلیل آن هم این بود که شاه اساساً اعتقادی به نقش مجلس در پیشبرد امور نداشت و فکر می‌کرد اگر همه نیروها ساکت باشند، راحت‌تر و بهتر می‌توان مملکت را به سوی ترقی سوق داد.
توده‌های مردم در حفظ دستاوردهای انقلاب مشروطه هوشیار نبودند
رئیس کتابخانه مجلس در عین حال با اشاره به آنچه «ناهوشیاری توده‌های مردم در حفظ دستاوردهای انقلاب مشروطه در دوره پهلوی» نامید، گفت: دلیل این وضعیت عقب افتادگی کشور ما بود و فکر می‌کردیم حالا که انقلاب (مشروطه) ما به ثمر نشسته است، باید برویم خانه و دیگر نیازی به حضور فعال در جامعه نداریم.
جعفریان همچنین انقلاب‌زدگی را آفت جامعه ایرانی دانست و تاکید کرد: هر چند بعد از یک دوره عافیت طلبی، فکر می‌کنیم حالا نوبت انقلاب است و ناگهان به پا می‌خیزیم؛ در واقع ما میان انقلاب و عقب‌ماندگی رفت و برگشت داریم در حالی که اگر مردم از دستاوردهای انقلابشان در دوره مشروطه دفاع می‌کردند، چه بسا وضعیت جامعه امروز طور دیگری می‌بود.
کنایه جعفریان به مسئولان برای تکمیل کتابخانه مجلس
رئیس کتابخانه مجلس در پایان سخنانش با اشاره به ساخت پروژه‌ای عظیم مانند بوستان ولایت در مدتی اندک، نقبی زد به عملیات ساخت کتابخانه مجلس که چندی پیش کلنگش به زمین زده شد و گفت: درخواستمان از رئیس مجلس و شهردار تهران این است که اگر نه در سه ماه بلکه طی دو یا سه سال این کتابخانه را هم به ثمر بنشانند شاید به درد فرزندان ما بخورد!
در ادامه این برنامه سخنرانی‌های پنل اول نشست تخصصی تاریخ مجلس با گفتار محسن خلیلی عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد و با عنوان «مجلس شورای ملی؛ راهرویی برای بنیادگذاری سلطنت مطلقه» آغاز شد.
وی با اشاره به اینکه سومین بازنگری در تاریخ تحول قانون اساسی مشروطه در دوره پهلوی صورت گرفت، به شرایط تاریخی آن دوره پرداخت و گفت: اصل سی و ششم متمم قانون اساسی مشروطیت سلطنت را به خاندان قاجار منحصر کرده بود. خلع محمد علی شاه، سلطنت دودمان قاجار را منقرض کرد و سال‌های سلطنت احمد شاه به منزله ریزباران‌هایی بود که بعد از بارش‌های شدید فرود می‌آیند.
خلیلی اضافه کرد: در آن دوره بنا شد با پیش کشیدن مسئله جمهوریت، تغییری پایه‌ای در قانون اساسی و سلطنت ایجاد شود. با اینکه مشخص شده بود احمد شاه از سلطنت گریزان است و تمایلی برای بازگشتن به ایران ندارد، رضاخان می‌خواست منویات خود را از راه ساز و کارهای قانونی پیاده کند. بنا به مقتضیات وقت و برخی مصلحت اندیشی‌ها تصمیم گرفته شد مسئله جمهوریت فراموش شود و برای انتقال سلطنت از خاندان قاجاریه به پهلوی، به سرعت از طریق مجلس شورای ملی اقدام شود.
نظر شما