به گزارش خبرنگار مهر، در سرزمین مذهبی ایران، دیار امام رضا(ع) قطب زیارت و سیاحت محسوب می شود، این انتخاب برای مردم کشور ما قدمتی 1200 ساله دارد.
شواهد تاریخی حاکی از آن است که در پی شهادت امام شیعیان حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در سال 202 هجری قمری، اولین سوگواران حضرت که از سرخس و نیشابور خود را به مشهد رساندند، نخستین گروه زائران حضرت هم بودند.
از آن لحظه خون آلود، عشق زیارت در وجود همه ارادتمندان مولا در اقصی نقاط کشور شعله ور و زنان و مردان شیفته پسر پیامبر انفرادی و دسته جمعی، به سوی مشهد روانه می شوند.
در هزار سال قبل از انقلاب صنعتی و ورود اتومیبل و سایر وسایل حمل و نقل به حیطه جابجایی مسافر، کاروان های زائر با سختی های فروانی خود را به مشهد می رساندند.
در قرون دوم تا 13 هجری قمری، علاوه برخستگی های تحمیلی راهها، وجود ناامنی ها نیز مزید بر علت بوده، اما آنان طلبیده شده بودند و کسی هم که طلبیده شده سر در راه معشوق می نهد.
امکانات حداقلی
رضا شکیبی از افراد صاحب نظر در حوزه ایرانگردی می گوید: در آن روزگاران که شاید مشهد تنها مقصد سفر بود، افراد متمکن و خیر به صورت خود جوش، دست به اقداماتی زدند که نتیجه آن دسترسی زوار به امکانات رفاهی بود.
وی احداث دهها رباط با امکانات نسبی در اطراف جاده های اطراف مشهد را نتیجه این سرمایه گذاری ها می داند.
به گفته این کارشناس، پذیرایی رایگان از کاروان های زیارتی و فراهم کردن وسیله آرامش و آسایش زوار از طریق وقف اموال، از روشهایی بود که آثار و برکات آن از جمله اداره مهمانسرای حضرتی هنوز پایدار است.
امروز
براساس آمار موجود، جمعیت کمتر از یک میلیون زائر در سال 1357 طی دوران پیروزی انقلاب اسلامی به رقم 25 میلیون نفر در سال رسیده است، آنگونه که محمود ممتاز معاون اماکن متبرکه حرم رضوی می گوید: در افق 1404 این جمعیت به 40 میلیون نفر در سال خواهد رسید.
اداره روابط بین الملل آستان قدس رضوی هم حضور زائران غیر ایرانی مشهد را افزون بر یک نفر اعلام می کند که این عدد نیز در افق پیش رو حداقل باید سه برابر شود.
قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی در این خصوص می گوید: با درک نیاز مشکلات زائران و پیش بینی افزایش روز افزون مسافران مشهد، طی سه دهد گذشته اقدام به گسترش اماکن زیارتی در جوار مضجع شریف رضوی شده است.
سید احمد علوی می گوید: در سالهای اخیر بیش از 800 هزار متر مربع رواق و صحن جدید ساخته و این فضاها به یک میلیون متر مربع رسیده است.
وی می افزاید: در سه دهه گذشته بیش از دو هزار میلیارد تومان، برای توسعه حریم حرم از سوی آستان قدس رضوی هزینه شده است.
کمبود ها
در شهر مشهد با همه اقداماتی که در سالهای گذشته انجام شده است در زمینه زیر ساخت ها، فاقد توانایی ها لازم است، این را می شود در زمان هجوم زوار به مشهد احساس کرد.
در سالهای اخیر که قیمت اقامت در هتل و هتل آپارتمان های مشهد نجومی شده است، ظرفیت این اماکن همواره با 50 درصد کسری مواجه است.
این جمعیت در سالهای اخیر روانه خانه های نیمه متروکی شده اند که بیشتر آنها در بافت فرسوده قرار دارد و از استانداردهای بهداشتی و اقامتی برخوردار نیستند.
حل مشکل اقامتگاه های ارزان در بودجه زیارت تعریف شده، اما هنوز گامی در این جهت برداشته نشده است.
شهردار مشهد می گوید: قرار است دو محل با امکانات لازم در جاده های قوچان مشهد و نیشابور - مشهد ساخته شود.
این محل ها میقات زائر خواهند بود که اعتبار آن از محل بودجه زیارت تامین می شود.
سید محمد پژمان می افزاید: در شهرداری ستاد دائمی رسیدگی به مشکلات زائران و آماده نگه داشتن مشهد برای ورود زائر تشکیل شده، اما عملا بجز کمپ زائرین، کار دیگری در این حوزه دیده نشده است.
وی با قبول اینکه مشکل کنده کاری های خیابان های مشهد، به مشکل تردد در این معابر تنگ افزوده است، می گوید: با سازمان های خدماتی هماهنگ شده، تا بزودی تمام فعالیت های خود در سطح شهر را متوقف کنند.
معضل کمبود و گرانی تاکسی در فصل زوار نیز از معضلاتی است که نه تنها امسال حل نشده است که شهردار مشهد از افزایش 15 در صدی نرخ تاکسی نیز خبر داده است.
در واقع زائران امسال در مشهد کرایه دو برابر اتوبوسها نسبت به قبل، افزایش نرخ تاکسی ها، آژانسها و شخصی ها را نیز بر مشکلات قبل خود خوهند افزود.
2 مشکل دیگر
وجود بازار پراکنده و خطی در مشهد، مشکلی است که در اصفهان، شیراز، قم و ری دیده نمی شود، بعد از تخریب فلکه حضرت که قدمت آن به اواخر صفویه می رسید، مشهد فاقد بازارهای سنتی و جذاب از یک سو و تجمع بازارها از سوی دیگر است.
مراکز خرید در مشهد در شرق شهر، نقطه مرکزی و اطراف حرم قرار دارند که در این موضوع، مشکلات ایاب و ذهاب، اتلاف وقت و افزایش هزینه را تحمیل می کند.
کمبود پارکینگ نیز از مواردی است که علیرغم وعده های مسئولان و تسهیلات پیش بینی شده برای سرمایه گذاران خصوصی هنوز پا برجاست.
وضع موجود
مشهد در شرایطی برای استقبال زائران تابستان آماده شده است که بافت فرسوده اطراف حرم هنوز گرد و غبار به زائر هدیه می دهد، عملیات اجرایی و کنده کاری ها راه را بر زائر و شهروند در خیابان ها بسته است و قیمت یک شب اقامت در مشهد برای هر نفر به 150 هزار تومان می رسدپ اما آیا پایتخت معنوی ایران را باید با چالش هایش تنها گذاشت؟
آمادگی شهرداری مشهد
معاون خدمات شهری شهرداری مشهد گفت: در تابستان سال جاری این نهاد برای استقبال از زائران تابستانی آمادگی لازم را دارد.
خلیل کاظمی با اشاره به اینکه در ستاد استقبال از تابستان امسال سعی شده است تنگنا‌ها و مشکلات سالهای گذشته رفع شود، به مهر، اظهار کرد: به منظور تلطیف فضاهای شهری، طرح‌های زیباسازی و گل آرایی در پارک‌ها و میادین و معابر شهری اجرا شد.
وی تاکید کرد: با هماهنگی های صورت گرفته، یک میلیون و ۲۰۰ هزار گل در سطح میادین کاشته می‌شود.
کاظمی همچنین به ۱۷ یادمان القاب حضرت‌مهدی(عج)، ۲۰ ماکت متفاوت با موضوع استقبال و انتظار، آذین بندی شهر، نصب ۳۰۰ هزار لامپ و چراغانی ۳۰ هزار متر طول در سطح شهر و خیابان‌ها به مناسبت نیمه شعبان خبر داد.
وی در ادامه نصب سه هزار و 500 عدد پرده‌های رنگی و ۱۰ هزار پوستر را از دیگر فعالیت‌های این ستاد برشمرد.
به گفته کاظمی آماده‌سازی و بهره برداری از سه هزار چشمه سرویس‌های بهداشتی، یک هزار و 600 آب‌سردکن، تجهیز کمپ‌های طرق، بابا قدرت و جمهوری به‌منظور ساماندهی اسکان زائران، رفع چادر خوابی در سطح شهر و جمع‌آوری متکدیان و کودکان خیابانی در ایام تابستان از دیگر اقدامات این ستاد می باشد.
وی با بیان اینکه یکی از نگرانی‌های شهرداری در سال گذشته، وجود حفاری‌ها و کنده کاری‌ها در سطح شهر بود، اظهار داشت: تابستان امسال این نگرانی با صدور یک دستورالعمل ابلاغی از سوی معاونت فنی عمران به تمامی مناطق رفع شده و حفر هر گونه حفاری در خیابان‌های اصلی شهر، ممنوع اعلام شده است.
کاظمی در ادامه امحای پوستر‌ها و پاکسازی دیوار‌ها، فعالیت ویژه اکیپ‌های سد معبر به صورت شبانه‌روزی، جمع‌آوری خاک و نخاله در سطح شهر و ورودی‌ها، تعویض، تعمیر و نوسازی مبلمان شهری، رفع خطر درختان خشک و خطری، آماده‌باش تمامی ماشین‌های اطفای حریق تکمیل و نصب تابلوهای راهنمای زائر در سطح شهر، خط کشی معابر، ارائه سرویس‌های ویژه تاکسی‌ها و اتوبوسها را از دیگر برنامه ها برشمرد.
نظر شما