به گزارش خبرنگار مهر، خشکسالی یزد که امسال وارد یازدهمین سال تولدش شد، دندان تیز و برنده خود را به درختان میوه به ویژه درختان بادام در مناطق سانیچ و فیض آباد و ... نشان داد و این درختان که عمر اغلب آنها حدود 30 سال بود را از ریشه خشکاند.
باغداران این مناطق که چاره ای جز کف بر کردن درختان نداشتند، حاصل تلاشهای 30 ساله خود را با تبر و اره برقی قطعه قطعه کرده و به هیزم تبدیل کردند زیرا دیگر حتی ریشه های این درختان نیز خشکیده و امیدی به سرسبزی مجدد و ثمردهی آنها نیست.
این خشکسالیها و قطع درختان در برخی موارد وقایع غم انگیزی را روستاها و مناطقی نظیر تفت به وجود آورده است.
در بازدیدی که طی روزهای اخیر جمعی از خبرنگاران به همراه ستاد حوادث غیرمترقبه استان یزد از روستاهای تفت و مناطق بحران زده خشکسالی داشتند، جمعی از اهالی روستا چنین حکایت کردند که یکی از باغداران منطقه وقتی در نهایت مجبور شد درختانی که نسل در نسل نگهداری شده و به دست وی سپرده شده بود و او نیز سالهای عمر خود را وقف رسیدگی به این درختان کرده بود، قطع کند، خود نیز چندی نپایید و در کنار درختان قطع شده به جهان باقی شتافت.
 خشکسالی در مناطق مختلف استان یزد امسال وارد یازدهمین سال خود شد اما در برخی مناطق نظیر طبس، خشکسالی 12 سال است که استمرار یافته است  |
| کارشناس مسئول ستاد حوادث غیرمترقبه استان یزد |
در این بازدید صحنه هایی مشاهده شد که برخی از آنها به واقع تکان دهنده بود و عمق تبعات خشکسالی به عنوان یک فاجعه قابل لمس بود.
کارشناس مسئول ستاد حوادث غیرمترقبه استان یزد در بازدید خبرنگاران از مناطق بحران زده خشکسالی در شهرستان تفت اظهار داشت: عمده ترین مشکل استان یزد در حال حاضر کم آبی است.
حسین ملک ثابت افزود: میانگین آب استحصال شده از منابع آب زیرزمینی در یزد باید 60 میلیمتر باشد اما در سالهای گذشته به دلیل خشکسالی های مداوم که در برخی مناطق نظیر طبس به 12 سال رسیده این میزان به دلیل کمبود بارندگی چندین برابر بوده است.
وی با بیان اینکه امسال میزان بارندگی یزد حدود 30 میلیمتر بوده و خشکسالی های سالهای اخیر نیز میزان آب سفره ها را کاهش داده است، افزود: قناتهای بسیاری در نقاط مختلف استان یزد خشک شده و بی آبی تا آنجا پیش رفته که سال گذشته حتی در زمستان نیز به ناچار آب شرب بسیاری از روستاها با تانکر تامین شد.
ملک ثابت با بیان اینکه خشکسالی امسال به مناطق منحصر به فرد استان نیز ضربه وارد کرده است، بیان داشت: بزرگترین باغ انار دنیا در مهریز قرار دارد اما امسال 99 درصد درختان بارده این باغ خشک شدند و ناچار به قطع درختان آن شدیم.
درختان 100 تا 150 ساله بسیاری در یزد کف بر شدند
وی عنوان کرد: نه تنها در این باغ بلکه در بسیاری مناطق ناچار به قطع درختان کهنسالی شدیم که عمر بسیاری از آنها بین 100 تا 150 سال بود.
ملک ثابت یادآور شد: امسال میزان ذخایر آب زیرزمینی بین یک تا پنج متر افت داشته و این افت آب شوری و تلخی آن را به دنبال دارد.
وی با بیان اینکه هرچه میزان آب افت کند و سطح آن پایین تر برود، بر شوری و تلخی آب افزوده می شود، اظهار داشت: آبهای شور را می توان به برخی درختان داد اما آب تلخ بلااستفاده است و خشکی درختان را در پی دارد.
|
افت شدید آب و استحصال بی رویه منابع آب زیرزمینی، شوری و تلخی آب را به دنبال دارد و استفاده از آبهای تلخ آغاز خشکیدگی درختان خواهد بود |
| حسین ملک ثابت |
ملک ثابت عنوان کرد: دیری نمی پاید که با ادامه این روند همه منابع زیرزمینی یزد به تلخی و شوری برسند که این آغاز بحرانی جدی و غیرقابل جبران است.
وی همچنین با اشاره به عمق خسارتهای وارد شده در اثر خشکسالی در مناطق مختلف استان یزد افزود: در بسیاری مناطق حتی حیوانات نیز از خطر خشکسالی در امان نمانده اند که این امر حیات وحش استان را بیش از همه درگیر کرده است.
ملک ثابت یادآور شد: به عنوان مثال سال گذشته یک قلاده یوزپلنگ آسیایی به عنوان یک گونه نادر و کمیاب که تنها در مناطقی از یزد زیست می کند، بر اثر گرسنگی و تشنگی تلف شد.
وی افزود: برای بسیاری از حیوانات نیز علوفه به صورت دستی تامین می شد که این امر نیز مشکلات خاص خود را به دنبال داشت.
خسارات خشکسالی در برخی مناطق استان یزد نظیر تفت به حدی بالاست که میزان آن در عدد و رقم نمی گنجد.
به راستی قطع درخت مثمر 40 ساله ای که رزق و روزی خانواده هایی را تامین می کرد، یا خشکی قناتی که هکتارها باغ را آبیاری می کرد یا تلف شدن دامهایی که حاصل تلاش چندین ساله کشاورزان و دامداران روستایی بود با چه رقم و مبلغی قابل جبران است.
خشکسالی به طور قطع علاوه بر تبعات مادی، دارای خسارات معنوی و اجتماعی نیز هست به عنوان مثال مهاجرت روستاییان در اثر خشکسالی و پناه آوردن آنها به شهرها و حاشیه نشینی و صدها مشکل و معضلی که در اثر حاشیه ایجاد می شود، نمی تواند بی ارتباط با این پدیده شوم طبیعی باشد.
نه تنها کشاورزی و دامداری بلکه به نظر می رسد طی چند سال آینده زندگی روزمره انسانها نیز در استان یزد دستخوش بحران شود زیرا کمبود آب شرب به رغم وجود آب انتقالی از کوهرنگ نیز به تدریج احساس می شود و نبود آب شرب و بهداشتی تبعات مهلکی دارد که نیازی به بیان آن نیست و ناگفته پیداست که این امر بحرانی جدی و غیرقابل جبران است.
به نظر می رسد بر اساس گفته مسئولان تنها با 10 درصد صرفه جویی در آب شرب بتوان به صورت مقطعی از این بحران عبور کرد اما به طور قطع خشکسالی باید تدبیری به بزرگی عمق فجایع طبیعی که بر جای می گذارد، داشته باشد.
..............................
گزارش: نیره شفیعی پور
عکس: مسعود ساکی
نظر شما