به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد کتاب «شکرستان؛ نگاهی به آثار زنان در نشریات طنز» نوشته رویا صدر عصر روز سهشنبه 14 تیر با حضور سید فرید قاسمی، شهرام شکیبا، علی اصغر محمدخانی و نویسنده کتاب در موسسه فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.
قاسمی در این جلسه گفت: انعقاد این جلسه درباره کتاب «شکرستان» عین عدالت است. یادآوری این موضوع که طنز مطبوعاتی در کشور و شروع حضور زنان در این عرصه، از چه زمانی آغاز شد، قبل از نقد و بررسی این کتاب، ضرورت دارد. هرگاه سخن از طنز و فکاهه در مطبوعات کشور میشود، محققان به سراغ نخستین نشریهها رفته و آنها را سرآغاز طنزنویسی در کشور، معرفی میکنند. در حالی که طنزنویسی مطبوعاتی در کشور ما، پیشینهای طولانی دارد.
وی افزود: مقوله طنز درمطبوعات ایران، با چاپ زندگینامه شاعران و معرفی آثارشان آغاز شد. نمونههای نخست در نشریه «ملتی» منتشر شد که شاید عدهای از طنزنویسان امروز، آن مطالب را اساسا طنز ندانند اما به هر حال شروع خنده و طنز در مطبوعات ما حساب میشوند. پس از انتشار اشعار و شرح حال شاعران بذلهگوی داخلی، انتشار شرححال شاعران غربی، به مطبوعات کشور راه پیدا کرد. روزنامه «اطلاع» اولین روزنامهای بود که شرح حال شاعران اروپایی را منتشر کرد.
این محقق در ادامه گفت: نسخههای خطی راهنمای ما برای تحقیق درباره ورود زنان به عرصه طنز مطبوعاتی کشور بوده است. طنز منظوم و تذکرهنویسی را میتوان در آثار بسیاری از طنزنویسان زن دید. یکی از دلایلی که نام کمی از زنان طنزنویس در تاریخ معاصر کشور دیده میشود، این است که زنان در عصر قاجار، با نامهای مردانه اقدام به تولید ادبی و طنز میکردند. درست در همان زمان و در نقطه مقابل، مردان رماننویس را داریم که برای استقبال بیشتر از رمانهایشان، رمان عاشقانهشان را با نام زنانه منتشر میکردند.
در کتابهای دیگر، سهم زنان از طنز معاصر صفر در نظر گرفته شده بود
قاسمی گفت: اولین مطلب طنز یک نویسنده زن، 100 سال و 10 ماه پیش در شهریور سال 1289 خورشیدی در نشریه «دانش» به مدیریت خانم کهال منتشر شد. اما درباره کتاب «شکرستان» باید بگویم که این کتاب، پژوهشی پایه در زمینه زنان و حضورشان در طنز کشور است. ارزش این پژوهش زمانی هویدا میشود که کتابهای طنز و به خصوص مطالب طنز زنان را خوانده باشیم تا با خواندن این کتاب دقیقا متوجه شویم، سهم زنان در طنز معاصر چقدر است. در کتابهای دیگر که جنبه تحقیقاتی و پژوهشی در این زمینه دارند، سهم زنان صفر در نظر گرفته شده و اکثر مطالب درباره مردان طنزنویس است.
نویسنده «راهنمای مطبوعات ایران عصر قاجار» گفت: تا پیش از «شکرستان» کتاب مستقلی درباره طنزنویسان زن معاصر وجود نداشت و نام کمتری از طنازان زن دیده بودیم. حتی خانم صدر هم در کتاب «بیست سال با طنز» خود نگاهی کلی و غیر زنانه به طنز معاصر داشت و زیاد به مقوله تولیدات زنانه در این زمینه، نپرداخته بود. پس شکرستان کاری پربار است که امیدوارم در چاپهای بعدی کاملتر شود.
وی افزود: به نظرم میتوان از منظر سن هم به زنان طنزنویس پرداخت و این موضوع را مورد بررسی قرار داد که تولید اثر توسط زنان طنزنویس، بیشتر در سنین جوانیشان بوده است. برای چاپهای بعدی کتاب هم باید به افتادگی برخی از نامها توجه شود. پینوشت هم از مواردی است که باید بیشتر به آن دقت شود و برای برخی از موارد کتاب بسیار لازم است. یک نکته دیگر این که به فکر زنان کاریکاتوریست هم باشید و درباره آنها هم تحقیق و تفحص انجام بدهید. چون آنها هم در طنز مطبوعاتی کشور سهیم هستند.
نظر شما