سود دسترنج عشایر در جیب دلالان / کلید رفع مشکل در جیب مسئولان

به گزارش خبرنگار مهر، آذربایجان غربی دومین استان عشایری کشور به همراه  پتانسلهای فراوان در زمینه دامداری و مراتع غنی با تولید 56 هزار تن محصول دامی در سال 25 درصد از تولیدات دامی و لبنی استان را تامین می کند ولی وجود دلالانی که ارزان می خرند و گران می فروشند از معضلات اصلی این قشر از جامعه است.

جامعه عشایری از دیرباز به عنوان تولید کننده گان عمده دام و گوشت قرمز در کشورهای مختلف مطرح بوده و در ایران عشایر علاوه بر حضور همیشگی در صحنه های سیاسی در اقتصاد نیز نقش عمده و تضمین کننده داشته و دارند که متاسفانه توسط برخی افراد سودجو در حاشیه امن بی توجهی مسئولان به این قشر زحمتکش جامعه استثمار می شوند.

دامها تنها سرمایه عشایر آذربایجان غربی محسوب می شوند که به دلیل برخی کمبودها و نبود زیرساختهای رفاهی، بهداشتی، خدماتی، گرانی علوفه و امرار معاش، سودجویان با سو استفاده از کمبود مراکز خرید و فروش محصولات کشاورزی، تعاونیهای عشایر و عدم آگاهی عشایر از وضعیت و نیاز روز بازار با قیمتهای خیلی کم اقدام به خرید سرمایه های عشایر می کنند.

کمبود سرمایه مطمئن برای تامین نیازهای عشایر آذربایجان غربی

کارشناس اداره کل امور عشایر آذربایجان غربی درخصوص مشکلات این قشر به خبرنگار مهر گفت: مناطق عشایری بطور عمده صعب العبور بوده و فاقد امکانات مناسب برای حمل تولیدات به بازارهای مناسب فروش بوده که متاسفانه دلالان و واسطه ها با رخنه به این مناطق محصولات تولیدی را با نازلترین قیمت از دامداران خریداری و محصولات ضروری مایحتاج را به بالاترین قیمت به آنها عرضه می کنند.

جمشید ظفری با اشاره به اینکه گرانی علوفه مورد نیاز دام عشایر با استفاده بی رویه از مراتع حاصل می شود، افزود: حیات مراتع تضمینی برای توسعه دامپروری و تامین علوفه غیر مرتعی بوده که در صورت عدم تحقق این امر در مواقع بحرانی دامدار مجبور به فروش خارج از موعد دام برای تامین این قسمت از نیاز علوفه ای خود می شود.

وی با اشاره به فعالیت شبکه دلالان خرید و فروش محصولات عشایری در سطح استان و سو استفاده از نیازهای این قشر از جامعه، بیان داشت: راه اندازی مراکز تامین علوفه ارزان قیمت جهت ارائه علوفه مورد نیاز در مواقع ضروری، فعال سازی شبکه تعاون عشایری و ساماندهی شبکه بازاریابی فروش این محصولات در سطح استان از جمله راهکارهای ارائه خدمات و حمایتهای اقتصادی دولت از عشایر است.

وی کمبود سرمایه برای سرمایه گذاری طرحهای بزرگ نظیر ایجاد انبار علوفه، سیلوی ذخیره علوفه، کشتارگاه های دام، مراکز تبدیل فرآورده های دامی را از جمله چالشهای این حوزه عنوان کرد و گفت: انجام این اقدامات به دلیل ضعف مالی و ضعف علوم کاربردی نیازمند همکاری دولت و مسئولان و ارائه تسهیلات اعتباری بانکی است.

آلودگی مراتع آذربایجان غربی بدلیل نبود جایگاههای بهداشتی نگهداری دام

کارشناس اداره کل امور عشایر آذربایجان غربی همچنین عدم وجود جایگاههای بهداشتی نگهداری دام در مناطق عشایری با توجه به عدم توانمندی عشایر برای سرمایه گذاری در طرحهای بزرگ دامی، اظهار داشت: متاسفانه این امر در مناطق ییلاقی و قشلاقی از جایگاه مناسب برخوردار نبوده و این نبود جایگاه بهداشتی سبب افت سطح کمی و کیفی تولیدات و آلودگی مراتع شده است.

ظفری در ادامه غیر بهداشتی بودن مناطق مسکونی، شیوع بیماریهای مشترک انسان و دام، عدم دسترسی به مراکز بهداشتی و کمبود مواد غذایی و در حالت کلی فقر بهداشتی را از جمله مشکلات این حوزه دانست و گفت: متاسفانه سالانه تعداد زیادی به دلیل ابتلا به بیماریهای رایج از بین رفته که توسعه مراکز بهداشتی و تامین داروی مورد نیاز می تواند سهم عمده در ارتقای سطح بهداشتی زندگی عشایر داشته باشد.

وی با بیان اینکه جامعه عشایری بخشی از جمعیت کشور بوده که زندگی آنها بر اساس دامداری شکل گرفته است، اظهار داشت: دامداری این قشر نیز متکی بر استفاده از مراتع و چراگاههای طبیعی بوده که در اقلیم مختلف گرمسیری تا کوهستانی مرتفع واقع شده اند.

جمشید ظفری با اشاره به اینکه تغییرات اقلیمی در طول سال ایجاب می کند تا این گروه جهت دستیابی به شرایط بهینه زندگی به کوچ روی آورد، اظهار داشت: به مرور زمان با توجه به رشد جمعیت عشایری از یک سو و کاهش منابع و تبدیل مراتع و چراگاهها به اراضی زراعی و نیز تخریب همه جانبه و سیر قهقرایی مراتع بعنوان منبع اصلی تامین علوفه مورد نیاز دام زندگی ایلی نیز در معرض نابودی قرار می گیرد.

کارشناس اداره کل امور عشایر آذربایجان غربی مقرون به صرفه واقتصادی نبودن دامداری سنتی، آسیب پذیری در مقابل حوادث طبیعی،عدم دسترسی به استانداردهای زیستی و حداقل های معیشتی، فروپاشی نظام ایلی ناشی از عوامل سیاسی و اجتماعی عدم امکان و استفاده از امکانات رفاهی را از جمله مشکلات عشایر استان عنوان کرد.

حیات جامعه عشایری در معرض تهدید

ظفری اظهار داشت: مهاجرت و سرریز مازاد نیروی کار جامعه عشایری به شهرهای بزرگ و در نتیجه گسترش حاشیه نشینی و پیدایش کمربند فقر در پیرامون شهرهای بزرگ بتدریج حیات جامعه عشایری را در معرض خطر جدی قرار داده است.

وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه با توجه به ایجاد تحولات فکری در جامعه عشایری با استفاده از رسانه های جمعی، ادامه داد: در جهان امروز بهره برداری از محیط طبیعی به شیوه سنتی کارایی نداشته و به همین دلیل بعضی عشایر چاره کار را در اسکان دیده اند تا به امکانات رفاهی و معیشتی بیشتری دست یابند.

این مسئول یکی از ضرورت های اسکان موفق عشایر و ایجاد سکونتگاههای پایدار را وجود امکانات زیر بنایی و خدمات رفاهی دانست و اظهار داشت: زندگی توام با آسایش و رفاه نه تنها برای متقاضیان اسکان و یکجانشینی بلکه برای جامعه شهری و روستایی از جمله انتظاراتی است که باید توسط دولت فراهم شود.

***

15 هزار خانوار عشایری آذربایجان غربی کوچ بلند مدت خود را به مناطق کوهستانی و ییلاقی به همراه دو میلیون واحد دامی از اواسط خردادماه سالجاری انجام دادند

آذربایجان غربی چهارمین استان عشایر نشین کشور بوده بطوریکه 3.6 درصد از جمعیت استان را تشکیل می‌دهند.

در حال حاضر جمعیت عشایری استان در قالب 13 ایل، 16 طایفه دراین منطقه زندگی می‌کنند و بیش از 200 درصد از تولیدان دامی و لبنی استان نیز توسط عشایر تامین می‌شود.

عشایر استان سالانه 41 هزار تن شیر، دو هزارتن پشم، 13 هزار تن گوشت تولید و 500 هزار راس دام زنده جهت کشتار روزانه روانه بازارهای آذربایجان غربی می‌کنند.

جلالی، میلان، هرکی، زرزا، شکاک، پنیانشین، سادات، قره پاپاق و مامش را از جمله ایلات بزرگ استان بوده که طول کوچ عشایر استان از پنج تا 170 کیلونتر متغییر بوده و مدت سه ماه نیز به طول می‌انجامد.

عشایر آذربایجان غربی با کوچ به مناطق ییلاقی در ارتفاعات مناطق مرزی به پرورش دام و تولید مواد لبنی پرداخته و بخشی از عشایر نیز به ییلاقات کوه سهند در آذربایجان شرقی کوچ می‌کنند.

داشتن یک میلیون و 640 هزار هکتار از مراتع به عنوان تامین کننده علوفه رایگان برای پرورش دام، در اختیار داشتن دومیلیون واحد دامی به عنوان سرمایه و مهارت‌های بومی عشایر در تولیدان انواع صنایع دستی از جمله فرش، گلیم از قابلیت‌های جامعه عشایری آدربایجان غربی است.

------------------------

گزارش: سکینه اسمی