به گزارش خبرنگار مهر، آداب و سنن دیرینه و زیباى مردم جزیره قشم گشاده‌رو، شادى‌بخش زندگى آنهاست و قشمى‌ها چنان پایبند سنت‌هاى قدیمى و مراسم گوناگون خود هستند که براى پایدارى و ماندگارى آنها از هیچ همکارى و کوششى دریغ ندارند، جشنهاى بومى قشم تجلى روحیه سالم و شاد مردم است و انگیزه‌اى براى آوردن تبسم به لبها و نشاط به چهره‌هاست.
نوروز صیاد از مراسم و آئینهاى زیباى جزیره قشم است که تا فراموشى کامل فاصله چندانى ندارد، سال صیادان هم چهار فصل دارد زیرا از اوایل دهه سوم فروردین آغاز مى‌شود و 100 روز طول مى‌کشد و تقریبا با بهار طبیعت همسان است.
آخرین روز تیرماه هر سال را نوروز صیاد مى‌نامند و این روز، اولین روز از فصل گرماى واقعى و معنى آن این است که یک سال صیادى چرخیده و فصل صید ماهى حور و کوسه به پایان رسیده است "تا قبل از نوروز، این ماهى‌ها با روش انتظارى و محاصره‌اى صید مى‌شوند".
در این روز، هیچ‌کدام از روستانشینان قشمى ماهى یا هر نوع آبزى دریایى دیگرى صید نمى‌کنند و یا نمى‌خورند، در نوروز صیادى اهالى معتقدند: همه ماهى‌ها امروز در دریا آزادند و باید نسل خود را پربار کنند براى همین امروز نباید صید شوند.
از فرداى نوروز، صید گرگور شروع مى‌شود و ادامه آن، طبق گفته صیادان محلى تا دهى گرما، بیستى گرما، سى‌اى گرما، چهلى گرما، پنجاهى گرما، شصتى گرما و نیم در شصتى است که دیگر گرما تمام مى‌شود.
در آغاز فصل بعدى، صیادان با قلاب به صید ماهى‌هاى بومى و حور مى‌پردازند. ماهى‌هاى غیربومى مهاجر، مثل حور ـ در دو فصل پاییز و بهار به صیدگاه‌هاى ساحل‌نشینان جنوب مى‌آیند.
مردم بر این باورند که در نوروز صیاد تمام چشمه‌هاى آب‌هاى معدنى به دریا مى‌ریزند، پس این روز را جشن مى‌گیرند و به دریا مى‌زنند تا بیمارى خود را به دواى آب‌هاى معدنى از تن بشویند، دختران، مادران سالخورده خود را در آب دریا مى‌نشانند و با پیاله آب را به نیت شفابخشى بر سر و لباس آنها مى‌ریزند.
براى زدودن کهنگى، هر کس لباس کهنه را به آب دریا مى‌سپارد، در نوروز صیاد همگان لباسهاى رنگى و نو مى‌پوشند و براى آنکه درختان و احشام را هم نوروزى کنند آنها را با خاک سرخ جزیره هرمز رنگ‌آمیزى مى‌کنند، این رسم نشان از آن دارد که مردم با درخت و دام پیوندى دیرینه دارند.
در باور مردم درهاى چوبى خانه‌ها هم روح دارند، پس آنها را با خاک و گل سرخ به سر انگشتان رنگ مى‌زنند تا خانه و در را به شکلى نمادین نوروزى کنند.
دعای "لوبن" برای سلامتی احشام
در نوروز صیاد، آنها که حشم دارند، پیش یکى از چند دعاخوان نوروزى مى‌روند تا براى آنها ” لوبن “ بخوانند بلکه در سایه این دعاى نوروزى براى یک سال دیگر احشام آنها از گزند جانوران درنده و بیمارى در امان باشند، در باور مردمان، این دعا فقط از هنگام تحویل سال تا شش ساعت بعد مى‌تواند خوانده شود. اگر پس از این ساعت باشد دعا تأثیرى ندارد.
آن کس که "لوبن" مى‌خواند، ریسمان سبزى به دست مى‌گیرد و براى هر کدام از احشام دعایى مى‌خواند و گرهى به نخ مى‌زند. در آخر، ریسمان که به تعداد دام گره دارد به صاحب دام‌ها سپرده مى‌شود تا آن را در سوراخ دیوارى پنهان کند و روى آن را بپوشاند تا کسى نتواند آن را بیابد یا گرهى از آن نخ باز کند.
جالب اینکه در هر روستا فقط دو یا سه نفر مى‌توانند این دعا را بخوانند. وقتى که هرکدام از آنها تصمیم بگیرد دعا را به فرد جدیدى بیاموزد، دیگر دعاهاى خود او باطل مى‌شود و از آن پس هرگز براى کسى لوبن نمى‌خواند. لوبن سینه به سینه نقل و حفظ مى‌شود.
این جشن امسال نیز به همت تعاونی صیادان سلخ، دهیاری و شورای اسلامی روستای سلخ و با حمایت و همکاری سازمان و مشارکت اهالی این روستا که در برگزاری جشن تعامل خوبی دارند از ساعات اولیه صبح آغاز شده و تا پایان شب ادامه دارد.
همزمان با شروع دوره جدید فصل صید و صیادی در جزیره قشم، نوروز صیاد آغاز می‌شود و مردمان این مناطق این روز را جشن می‌گیرند.
مراسم مختلفی در این جشن برگزار می شود که یکی از آداب و رسوم جشن نوروز صیاد، شنا کردن تمام روستائیان در دریاست که معتقدند تا سال آینده تمامی بیماری‌ها و دردهایشان را به دریا می‌دهند و سالم می‌شوند.
در این روز تمام روستائیان با لباس‌های نو به دریا می‌روند و حیوانات خود را با ماده‌ای به نام گلک رنگ کرده و به دریا می‌برند، همچنین روستائیان درها و درختان نخل را رنگ می‌کنند و این نشانه شروع نوروز صیاد و آغاز فصل جدید است.
نوروز صیاد از قدمتی طولانی در جزیره قشم برخوردار است و سالانه همزمان با شروع فصل جدید صید، روستائیان این روز را جشن می‌گیرند و خوردن انواع ماهی ها در این روز ممنوع است.
نظر شما