اهمیت آزادراه تبریز - بازرگان در هاله ای از ابهام/ استراتژی تغییر کند

به گزارش خبرنگار مهر، در این میان کارشناسان معتقدند با توجه به تاسیس منطقه آزاد ماکو در آینده نزدیک، باید استرتژی مسئولان محلی آذربایجان شرقی تغییر یافته و تسریع در احداث پروژه های جایگزین به ویژه بزرگراه های "مرند- جلفا" و "تبریز- مرز ارمنستان" را در اولویت کاری خود قرار دهند.

با وجود اینکه ادامه برنامه های دولت برای تکمیل شبکه راه های شمالغرب در قالب آزادراه "تبریز- مرند - بازرگان" باعث خواهد شد تا حلقه‌های زنجیره حمل و نقل این منطقه از ساختاری پویا و بهم پیوسته برخوردار شود اما اعتقاد کارشناسان بر آن است که با تاسیس و آغاز بکار منطقه آزاد ماکو، علاوه بر اینکه نقش ترانزیتی آذربایجان شرقی کاهش می یابد بلکه از درآمدهای گمرکی این استان نیز کاسته خواهد شد و از اینرو اهمیت اولویت دادن به ایجاد بزرگراه "مرند - جلفا" و بزرگراه "تبریز - مرز ارمنستان" بیش از گذشته احساس می شود.

ناظران اقتصادی با اشاره به اینکه سالانه حدود دو میلیون نفر از جلفا تردد می کنند، می گویند که جلفا پس از فرودگاه امام خمینی(ره) تهران دومین گذرگاه پرتردد کشور است و ساماندهی شبکه های جاده ای منتهی به این منطقه ضرورت دارد.

از سوی دیگر با تحقق وعده مسئولان در اعطای مجوز حمل کالای چمدانی یا "خرده فروشی" در منطقه آزاد ارس به طور حتم، تردد در این منطقه از کشورمان افزایش چشمگیری یافته و مطابق پیش بینی کارشناسان، جلفا در صدر گذرگاه های پرتردد کشور قرار خواهد گرفت.

در همین حال با تحقق پروژه مهم مواصلاتی "جلفا - نخجوان - ایغدیر" و خروج جلفا از بن بست حمل و نقل، شمار خودروهای حمل بار در محورهای منتهی به جلفا که هم اکنون روزانه بیش از 300 کامیون است، به سرعت افزایش خواهد یافت و همین موضوع اهمیت ایجاد بزرگراه مرند - جلفا را نمایان می سازد.

صرفنظر از میزان بالای تردد مسافر و خوردوهای باری در محورهای منتهی به جلفا، رویکرد منطقه آزاد ارس در تلاش برای تبدیل شدن به منطقه "تولید و صادرات مجدد" می تواند تسریع بخش اجرای پروژه بزرگراه "مرند - جلفا" باشد زیرا در صورت نتیجه دادن این تلاش، دسترسی سریع و پرظرفیت به جلفا بویژه از حیث تامین مواد اولیه مورد نیاز واحدهای صنعتی و تولیدی ضرورتی انکار ناپذیر می نماید که از توان شبکه جاده ای فعلی این منطقه خارج است.

اهمیت ایجاد شبکه پرظرفیت جاده ای در جلفا آن زمان خود را نشان می دهد که یادآور شویم طی سال گذشته اقلامی به ارزش 640 میلیارد ریال از گمرک منطقه آزاد ارس ترانزیت شد.

در تبیین پتانسیل های دیگر منطقه آزاد ارس برای داشتن شبکه جاده ای پرظرفیت باید به چهار پالایشگاه در شرف تاسیس در این منطقه اشاره کرد که هر کدام پس از راه اندازی، نیازمند خوراک روزانه 12 هزار تنی، معادل دو هزار و 500 کامیون مواد اولیه خواهند بود که باید از عسلویه و یا از پتروشیمی تبریز تامین شود؛ ضمن اینکه پس از تبدیل این میعانات گازی به نفت و دیگر محصولات با ارزش نفتی، وجود جاده ای ایمن با مشخصات حداقل بزرگراهی برای بازگرداندن این محصولات به سرزمین اصلی اجتناب ناپذیر است.

از سوی دیگر تسریع در عملیات ایجاد بزرگراه "تبریز- مرز ارمنستان" باید به عنوان یک استراتژی فوری در دستور کار مسئولان محلی و ملی قرار گیرد زیرا ترانزیت کالا از ارمنستان به عنوان تنها کشور عضو سازمان تجارت جهانی(wto) بدون گمرک صورت می پذیرد.

در اولویت قرار گرفتن ایجاد بزرگراه "تبریز- مرز ارمنستان" از این جهت نیز حایز اهمیت است که موقعیت ترانزیتی نوردوز بسیار ممتاز بوده و قرار گرفتن در محل تقاطع با کریدور شمال – جنوب، ظرفیت سازی برای آن را بیش از هر زمان دیگری ضروری می سازد.

از نگاهی دیگر استفاده از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، توریسم و اکوتوریسم در جلفا و منطقه آزاد ارس و گسترش احساس امنیت برای گردشگران داخلی و خارجی جدای از اثرگذاری در توسعه اقتصادی و اجتماعی آن می‌تواند از دیگر اهداف توسعه شبکه راه ها این منطقه به ویژه محور "مرند – جلفا" و "تبریز – نوردوز(مرز ارمنستان)" باشد.

به نظر می رسد با اجرای پروژه های "مرند – جلفا" و "تبریز – نوردوز " از یک طرف تجارت با کشورهای مجاور افزایش خواهد یافت و از طرف دیگر بر اهمیت ارتباطی این منطقه به عنوان پیوندگاه منطقه ای، افزوده خواهد شد.