به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه تلویزیونی "سقوط یک فرشته" به کارگردانی بهرام و حمید بهرامیان و تهیه‌کنندگی رامین عباسی‌زاده ماه رمضان از شبکه یک پخش می‌شود. در این مجموعه مسعود رایگان، فریبا کوثری، خاطره اسدی، مهرداد صدیقیان، هدی زین‌العابدین، داریوش کاردان، شبنم مقدمی، علی سلیمانی و ... بازی می‌کنند. با بابک کائیدان یکی از نویسندگان این مجموعه صحبت کردیم که در پی می‌خوانید.
*خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: قصه این مجموعه درباره شیطانی است که در جمع خانواده‌ای نفوذ می‌کند و ایمان هر یک از افراد خانواده سنجیده می‌شود. قبلاً چنین موضوعی در مجموعه‌های "او یک فرشته بود" و "اغما" تجربه شده بود. نگران نبودید فضای "سقوط یک فرشته" شبیه این مجموعه‌ها شود؟
- بابک کائیدان، فیلمنامه‌نویس: مسلماً در ابتدا نگرانی‌هایی داشتیم که قصه "سقوط یک فرشته" تشابه نداشته باشد. همانطور که می‌دانید این حوزه محدود است و کارهایی که تا به حال انجام شده در ذهن مردم ماندگار شده است، به همین دلیل ما باید فیلمنامه‌ای را می‌نوشتیم که قصه آن برای مردم جذابیت لازم را داشته باشد. "او یک فرشته بود" اولین اثر با موضوع شیطان بود که به تهیه‌کنندگی رامین عباسی‌زاده تهیه شده بود. بنابراین ما در طول نگارش "سقوط یک فرشته" مرتب استرس داشتیم که در فرم و محتوا کار متفاوتی ارائه کنیم.
البته هنوز قصه این مجموعه کامل نشده است و ما نظرات مختلف مردم را گرفتیم، اما باید بگویم هنوز قصه این مجموعه برای منتقدان، خبرنگاران و مردم غیر قابل پیش‌بینی است. باید تاکید کنم مجموعه تلویزیونی "سقوط یک فرشته" ماورایی نیست و معتقدم کار ما ملودرام است. کارهای ماورایی به رفت و برگشت روح اختصاص دارد، اما کار ما این طور نیست.
*یعنی به نظرتان مجموعه "سقوط یک فرشته" که به مسئله شیطان می‌پردازد، ماورایی نیست و جزو سریال‌های ملودرام قرار می‌گیرد؟
- منظورم این نیست که ماورایی نیست، بلکه معتقدم ماوراء نام مناسبی برای آن نیست، چون قصه "سقوط یک فرشته" در یک فضای رئال اتفاق می‌افتد و ملودرام اجتماعی است، اما مفاهیم ماورایی در آن پررنگ است و نقش به سزایی دارد. در این مجموعه تلویزیونی ورود به حوزه متافیزیک خیلی کمرنگ است، به همین دلیل می‌گویم این سریال ماورایی نیست.
ما تلاش کردیم با محور قرار دادن قرآن به مفاهیم قرآنی و اسلامی بپردازیم و این نوع مفاهیم را تقویت کنیم. گرچه محور ما قرآن است، اما مستقیم‌گویی نکردیم و یک ملودرام خانوادگی و اجتماعی را به تصویر کشیدم.
*شما در صحبت‌تان اشاره کردید نظرات مردم را گرفتید. آیا دریافت نظرات مردم منجر به تغییر قصه شد یا نه؟
- نظرات مردم گسترده بود. البته تاثیر داشت، ولی نه اینکه اساس قصه و شخصیت‌ها تغییر کنند؛ چرا که از ابتدا شخصیت‌ها و قصه چارت مشخصی داشت و ما بر آن اساس فیلمنامه را نوشتیم. مثلاً برخی شخصیت‌ها در مجموعه که توسط بازیگران به خوبی در آمده و مورد توجه مردم هم قرار گرفته بود کمی در قصه حضورشان را پررنگ کردیم.
*چقدر زمان برای قصه مجموعه "سقوط یک فرشته" گذاشتید؟
- طرح اولیه قصه برای تهیه‌کننده بود و آقای بهرامیان هم یک سیناپس نوشته بود، اما من از اوائل یا اواسط اردیبهشت ماه بود که به پروژه ملحق شدم و قرار شد نگارش "سقوط یک فرشته" را برعهده داشته باشم. نگارش قصه را با زامیاد سعدوندیان شروع کردیم، اما به دلیل کسالتی که داشت از قسمت نهم تا سیزدهم را جداگانه کار کردم. تا اینکه روح الله صدیقی به جمع ما پیوست و ما هم قصه را جلو بردیم. وقتی او به پروژه ملحق شد ضعف‌هایی که در قسمت‌های اولیه سریال داشتیم در قسمت‌های بعدی برطرف و دیالوگ‌ها را یکدست‌‌تر کرد و از قسمت 13 به صورت مشترک نوشتیم.
*قصه مجموعه تلویزیونی "سقوط یک فرشته" تا قسمت نهم ضعف‌های زیادی داشت و قوام لازم را پیدا نکرده بود، اما از این قسمت به بعد رنگ و لعاب دیگری به خودش گرفت. چرا در قسمت‌های اولیه با این همه ضعف رو به رو بودید؟
- شاید به این دلیل بود که مقدمه سریال کمی طولانی شد و دیر وارد قصه شدیم. سه تا چهار ماه زمان برای مجموعه "سقوط یک فرشته" کم بود، آن هم برای سریالی که به لحاظ مفاهیم سنگین بود. شاید کمی شتابزدگی داشتیم، ولی اگر زمان داشتیم این مشکلات بر طرف می‌شد و تمرکز بیشتری روی قصه داشتیم.
البته مخاطب در آثار ملودرام خانوادگی زمانی که با تنش رو به رو می‌شود برایش بیشتر جذابیت دارد. در قصه "سقوط یک فرشته" هم این اتفاق افتاد. زمانی که تنش بین افراد خانواده زیاد شد، جذابیت قصه برای مردم بیشتر شد. سعی کردیم شخصیت‌ها را از جنس مردم انتخاب کنیم تا برایشان باورپذیرتر باشد. در مجموع جنس شخصیت‌ها پلاستیکی نیست.
*گرچه تنش به جذابیت قصه افزوده، اما قبول کنید شخصیت‌ها در قسمت‌های اول چندان قوام نداشت، حتی راوی خیلی مستقیم‌گویی می‌کرد و همین مسئله باعث شده بود مخاطب پس بزند. در واقع تا قسمت هشتم یا نهم راوی با قصه تنیده نشده بود، اما از قسمت نهم و دهم این اتفاق افتاده است. کدام یک از نویسندگان نریشن‌ها را نوشتند؟
- نریشن‌ها را روح‌الله صدیقی نوشته بود. البته قرار بود راوی تا قسمت نهم و دهم شناخته نشود و بعد خودش را معرفی کند. شاید بهتر بود راوی از قسمت چهار و پنج گذاشته می‌شد. نمی‌توانستیم او را زودتر معرفی می‌کنیم، به همین دلیل دیالوگ‌های راوی در ابتدا ساده بود، اما به مرور با قصه تنیده شده است و دیالوگ‌ها هم قوت بیشتری گرفت.
*ولی برخی دیالوگ‌های راوی ساده نبود، بلکه جملات خیلی سطحی را بیان می‌کرد که به قصه لطمه زد؟
- اگر زمان بیشتری در اختیار داشتیم، مسلماً برخی قسمت‌های قصه پالایش می‌شد. از سوی دیگر قبول کنید برای پرداخت به شیطان باید به یک اجماع می‌رسیدیم. حرف زدن درباره شیطان کار حساسی بود.
*آقای عباسی‌زاده قبل از پخش مجموعه "سقوط یک فرشته" اعلام کرده ژانر این مجموعه ترس است، اما به نظر نمی‌آید چنین ژانری داشته باشد. شما چه نظری دارید؟
- نمی‌دانم ایشان چنین جمله‌ای را گفتند یا نه، اما ما سعی کردیم با توامنینه ترس را وارد کنیم. ما از همان ابتدا اعتقاد نداشتیم یک یک کار با ژانر ترس داشته باشیم، بلکه می‌خواستیم یک ملودرام، اما با یک فرم متفاوت را به تصویر بکشیم. به همین دلیل از ساختار کلاسیک استفاده نکردیم و به لحاظ اجرا و فرم در بخش‌هایی که قصه می‌طلبید ژانر ترس را وارد کردیم. قرار نبود هیجان کاذب ایجاد کنیم تا مخاطب را جذب کنیم. هدف ما از ابتدا مشخص بود که در هر یک از بخش‌های قصه چگونه عمل کنیم.
*شما از ساختار کلاسیک استفاده نکردید. فکر نمی‌کردید ممکن است مخاطب تلویزیون که عادت به دیدن قصه‌هایی با ساختار کلاسیک را دارد، چندان تمایلی برای دیدن مجموعه نداشته باشد؟
- به هر حال یک تجربه و ریسک بود. آثار ماه رمضان حساسیت بالایی دارد، اما بهرامیان امتحان خودش را به خوبی پس داده بود. من یک فیلم سینمایی با او با عنوان "چرخ و فلک" کار کردم که در مرحله پروانه نمایش است، به همین دلیل روحیات بهرامیان را می‌شناختم و می‌دانستم او در کار از من چه می‌خواهد.
از سوی دیگر تهیه‌کننده مجموعه "سقوط یک فرشته" هم می‌خواست یک کار متفاوت از تجربیات قبلی‌اش انجام بدهد. البته مردم از سریال‌های خارجی که از ساختار کلاسیک بهره نبرده بودند و از تلویزیون پخش شده، استقبال کرده بودند. ما هم سعی کردیم این مجموعه برای مردم جذابیت زیادی داشته باشد. شبکه هم همکاری لازم را با ما کرد. فکر می‌کنم تجربه موفقی از کار در آمد و اگر هم زمان بیشتر داشتیم این موفقیت بیشتر می‌شد.
*از مدتی پیش مسابقه پیامکی مجموعه "سقوط یک فرشته" شروع شد، اما چرا سئوالات این مسابقه ساده است؟ خودتان سئوالات را طراحی می‌کنید؟
- بله، خودم طراحی می‌کنم. گرچه سئوالات به ظاهر ساده است، اما فریبنده است و بیشتر مردم جواب‌های غلط می‌دهند. زمان محدود منجر به یکسری مشکلات برای ما شد. اگر زمان بیشتر داشتیم قطعاً سئوالات بهتر طراحی می‌شد. گرچه سئوالاتی که مطرح شده در راستای قصه بود، اما به مرور سئوالات مفهومی مطرح می‌کنیم تا مردم را بیشتر درگیر قصه کند.
*استقبال مردم چطور بوده است؟
- مخاطبان استقبال خوبی کردند.
*چرا مسابقه پیامکی از ابتدای سریال طراحی نشد، چون این مسئله پیش آمده که طبق نظرسنجی چند سایت این سریال رتبه سوم را گرفته است، با راه‌اندازی این مسابقه قصد دارد تعداد مخاطبانش را افزایش بدهد؟
- نه، اصلاً ما چنین هدفی را دنبال نکردیم. همانطور که می‌دانید تاکنون نظرسنجی دقیق و کاملی صورت نگرفته است و نتایج آثار ماه رمضان مرتب در حال تغییر است. باید در انتها دید هر یک از سریال‌ها چقدر مخاطب دارند و توانستند بینندگان را درگیر قصه کنند.
هر اثر هنری جایگاه خودش را دارد و خود سریال جایگاه‌اش را مشخص می‌کند. اگر حق‌مان باشد اول می‌شویم و اگر حق‌مان نباشد دوم، سوم و چهارم خواهیم شد. علاوه بر آن ما چون درگیر نگارش بودیم، به همین دلیل مسابقه پیامکی دیرتر برگزار شد.
*و صحبت آخر.
- امیدوارم بینندگان از دیدن مجموعه "سقوط یک فرشته" رضایت داشته باشند. هدف ما فقط سرگرم کردن مخاطبان نبود، بلکه می‌خواستیم نکته‌ای هم از سریال بیاموزند.
--------------
گفتگو: فاطمه عودباشی
نظر شما