در گفتگو با مهر مطرح شد: انتقاد از توجه مقطعی به نهج‌البلاغه/ ضرورت تدریس کاربردی نهج‌البلاغه

حجت الاسلام سادات منصوری:‌ نقش رسانه در کاربردی کردن نهج‌البلاغه/ نهج‌البلاغه خواهر قرآن است

حجت الاسلام سید محمد سادات منصوری در رابطه با کاربردی بودن درسهای نهج البلاغه در دنیای امروز گفت: متن و مفاهیم نهج البلاغه به گونه ای است که گویی که امیرالمومنین در عصر کنونی حضور داشته و یک سری صحبتها و نصایحی را برای ما بیان می کنند.

سادات منصوری افزود: در حقیقت خطبه ها و محتوای نهج البلاغه را می توان برای امروز در نظر گرفت؛ چرا که این خطبه ها مسائل امروز را حل می کنند.

وی با اشاره به اینکه این نصایح و نکات مطرح شده در نهج البلاغه می تواند مورد توجه مردم سراسر جهان قرار گیرد گفت: تذکرات اخلاقی نهج البلاغه به قدری تأثیرگذار است که اگر انسان به آن توجه کافی داشته باشد دنیا پیش چشم وی کوچک و بی ارزش می شود و آخرت را بزرگ می کند؛ این ویژگی انسان را از دنیا مداری باز می دارد.

رئیس مرکز پاسخگویی به سوالات دینی با تأکید بر اهمیت نکات اخلاقی نهج البلاغه اظهار داشت: نکات اخلاقی نهج البلاغه یا همان کلمات قصار به علت کوتاه بودن در ذهن می ماند. نهج البلاغه منبعی است برای مطالعه واکنش امیرالمومنین نسبت به مسائل تاریخی جهان اسلام و توجه به اینکه بسیاری از مفاهیم فلسفی و عرفانی که بزرگان فلسفه و عرفان بیان کرده اند در آن به وفور یافت می شود.

حجت الاسلام سادات منصوری در رابطه با راهکارهایی که می توان برای ورود نهج البلاغه به زندگی مردم به کار بست گفت: با توجه به اینکه مردم اقشار مختلفی را تشکیل داده اند باید برای هر قشری متناسب با فهم و زبان آن قشر نهج البلاغه را ارائه کنیم.

وی با اشاره به تأثیر رسانه در کاربردی کردن مفاهیم عالی نهج البلاغه در زندگی عمومی گفت: در این راه نمی توان از نقش رسانه های نوشتاری، تصویری و شفاهی، منبر، فیلم و سینما غافل شد. اگر به این مسئله اهمیت بدهیم که نهج البلاغه وارد جامعه فرهنگی شود، راهکارهای فراوانی می توان در رابطه با آن ارائه داد.

حجت الاسلام سید محمد سادات منصوری در پاسخ به این پرسش که بهره گیری فراگیر از نهج البلاغه چه دستاوردهای مثبتی به دنبال دارد گفت: گفته شده است که نهج البلاغه خواهر قرآن است. اگر افراد بخواهند معیارهای زندگی فردی و اجتماعی خود را براساس نهج البلاغه بگذارد، جامعه به مدینه فاضله تبدیل می شود.
 
حجت الاسلام نقدی: رسانه‌ها تنها 3 روز به نهج‌البلاغه توجه دارند

حجت الاسلام محمد نقدی رئیس مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی درباره جایگاه نهج البلاغه اظهار داشت: نهج البلاعه به عنوان متنی که از امام متقین به ما رسیده یکی از مهمترین میراثهای اسلامی است که بعد از قرآن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پس از قرآن مهترین کتاب و سند بوده که برای ما یک میراث ماندگار است.

حجت الاسلام نقدی گفت:  مسئله مهم در این رابطه نحوه استفاده از این میراث از سوی مسلمانان است و در این رابطه درنظر گیری دو نکته حائز اهمیت است. نکته اول این است که باید به نوعی در رابطه با این سند و متن مهم برنامه ریزی کنیم که بتوانیم آن را در سطوح مختلف جامعه مطرح کنیم.

رئیس مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی گفت: در جمهوری اسلامی شورای عالی انقلاب فرهنگی کارها و فعالیتهای دینی و فرهنگی را تقسیم کرده است و بخش آموزش در اختیار آموزش و پرورش قرار دارد، بی شک آموزش و پرورش می تواند به  نحوی نهج البلاغه را وارد موضوعات آموزش دانش آموزان کند.

وی اظهار داشت: نیازی به تدریس مستقیم متن نهج البلاغه در کلاسهای مدارس نیست، بلکه مدارس و نظام آموزشی ما می تواند در رابطه با نهج البلاغه ایجاد انگیزه کرده، الگوسازی کند تا دانش آموز به اهمیت آن پی ببرد و پس از آن با نهج البلاغه ارتباط برقرار کند.

نقدی یادآور شد: این امر دور از انتظار است که از آموزش و پرورش بخواهیم بخشی از فعالیتهای خود را ه آموزش نهج البلاغه اختصاص دهد. در سطح آموزش عالی و خارج آن می توان از کلمات حکیمانه و پندآموز نهج البلاغه به گونه ای در اماکنی که در دید دانشجویان قرار دارد استفاده کرد .

رئیس مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی تصریح کرد: در ماه رمضان سه روز متعلق به حضرت علی (ع) است در روزنامه های دینی و غیر دینی کشور هیچ ستونی درباره حضرت علی(ع) به نگارش درنمی آید مگر در طول همین سه روز؛ اما رویکرد پسندیده تر این است است که همواره به حضرت علی و نهج البلاغه توجه کرد. انتظار نداریم که در طول 12 ماه سال این روند ادامه داشته باشد اما دست کم یک ماه رمضان را که می توان به آن پرداخت و با برنامه ریزی دقیق روی آن کار کرد.

وی گفت: نهج البلاغه به علت حجم کم و گزیده انتخاب کردن مرحوم رضی و اینکه نامه ها، خطبه ها و کلمات قصار می تواند در قالبهای مختلف میان رسانه های تصویری، صوتی، مکتوب، آموزش و پرورش، آموزش عالی و خطیبان و ائمه جمعه و مساجد مطرح شوند.
 
حجت الاسلام ملک محمدی:‌رسانه ملی از نهج‌البلاغه بهره‌مند شود

حجت الاسلام حسن ملک محمدی نماینده مجلس شورای اسلامی و مدیرعامل بنیاد بین‌المللی غدیر در رابطه با نهج البلاغه گفت: نهج البلاغه کلام امام معصوم امیرالمومنین علی ابی طالب است که به فرموده امام هادی در زیارت جامعه کبیره کلام و سخنان امامان معصوم نور است و اوامر ائمه موجب رشد و تکامل جامعه است.

وی افزود: بنابراین سخنان علی ابن ابی طالب (ع) موجب نورانیت قلبها و جلای دلها و سعادت یافتن بشریت است. نهج‌البلاغه دارای درسها و پیامهای فراوانی است که برای همه اقشار جامعه آموزندگی دارد. برای سیاستمداران و مدیران اجرایی عهدنامه مالک اشتر، برای عارفان و عابدان خطبه متقین، برای فرزندان و تربیت اولاد نامه 31 نهج البلاغه و برای معرفت پیدا کردن به خداوند متعال خطبه اول نهج البلاغه بسیار کاربردی است.

حجت الاسلام ملک محمدی یادآور شد: برای پی بردن به عظمت نهج البلاغه می توان به تفسیر سوره تکاثر ونقل قول ابن ابی الحدید دانشمند اهل سنت اشاره کرد که گفته  این خطبه را بیش از 1000 بار تا کنون خوانده ام وهربار که می خوانم تأثیر جدیدی در من می گذارد و من را تکان می دهد. کلام امیرالمومنین به قدر نافذ است یکی از یارانش امیر مومنان با استماع سخنان امیر جان می دهد، چرا که این گفته ها در عمق وجود این مردم صالح و عاشق ولایت نفوذ کرده بود.

ملک محمدی گفت: امیرالمونین مظهر العجایب در علم و سخن دنیا و آخر است؛ امیرامومنین مظهر اسما حسنی الهی،
مظهر قدرت خدا، علم خدا و عظمت الهی است ، همه حرکات، گفتار و کردار مولای متقیان برای همه اقشار جامعه و عالم بشریت می تواند الگو باشد.

وی با تأکید بر اینکه باید از شیوه های مختلف و فرصتهای متفاوت در بهره برداری از نهج البلاغه استفاده کنیم گفت: نهج البلاغه می تواند در حوزه های علمیه، در دانشگاه ها، در سطوح کارشناسی ارشد و دکترا و در حوزه ها در سطوح عالی به عنوان یک درس اصلی تدریس شود.

نماینده مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: همانگونه که در رسانه ملی در آغاز سخن از احادیث استفاده می کنند می توانند خطبه‌ها و سخنان امیرالمؤمنین علی (ع) را مورد توجه قرار دهند چرا که بهترین سخن پس از کلام الله و سخن رسول الله(ص) سخن امیرالمؤمنین است. مناسب است که در شبکه های مختلف از بیان سخنان امیرالمؤمنین غافل نمانیم.

مدیرعامل بنیاد بین‌المللی غدیر از گویندگان و کارشناسان برنامه های متنوع مباحث علمی و مباحث دین در صدا و سیما دعوت کرد از نهج البلاغه در بخشهای مختلف بهره بگیرند. در تولید آثار خود می توانند به تمام قسمتهای نهج البلاغه و موضوعات آن توجه کنند.

ملک محمدی یادآور شد: ائمه جمعه و جماعات در سراسر کشور، در تمام خطبه ها بخشهایی از خطبه ها و نامه ها و کلمات قصار امیرالمومنین  را مدنظر داشته باشند، چرا که نهج البلاغه نسخه شفا بخش، داروی آرامش بخش و باران رحمت و حکمت و پرچم سعادت و علم، عزت و نشانه قدرت برای شیعیان و مسلمنان است و نگاه ما به نهج البلاغه باید نگاهی مناسب با شأن این کتاب ارزشمند باشد.
 
کریمی:‌ نهج‌البلاغه را برای جوانان کاربردی کنیم

علیرضا کریمی مدیرعامل بنیاد نهج البلاغه در رابطه با درسهای نهج البلاغه برای زندگی امروز گفت: با توجه به سنخیت نیرویهای موجود در کشور و نسل جوان که اکثریت قریب به اتفاق مردم کشور را تشکیل می دهند و با توجه به غنای بسیار بالای نهج البلاغه، درسهایی که بنیان خانواده و اجتماع را تقویت می کند از این ظرفیت برخوردار است که بیشتر روی آنها کار شود و در اختیار جامعه به ویژه جامعه جوان قرار گیرد.

وی افزود: ترسیم آینده کشور با جوانان است و حضور آنها هرقدر در سطح جامعه مطمئن تر باشد، اطمینان خاطر برای مسئولین کشور خواهد بود. در حال حاضر می توان در رابطه با بحثهای قوانین شهروندی از نهج البلاغه استفاده کرد.

کریمی گفت: در مرحله دوم شاید مدیران و مسئولان را بتوان با نکات بسیار حساس غیر از عهدنامه مالک اشتر آشنا کرد و برای مدیران به منظور به کار بستن این نکات، روش ایجاد شود، چون صرف دانستن و مطالعه کردن این نکات کافی نیست، مسئله اصلی به کار بستن دروسی است که از فرمایشات حضرت علی(ع) استخراج می شود.

مدیرعامل بنیاد نهج البلاغه یادآور شد: به منظور اجرایی شدن این نکات باید روشهای کاربردی آن را نیز پیدا کرد. در این مسیر یا بنیاد نهج البلاغه متولی شوند یا سایر دستگاههای فرهنگی به ویژه رسانه های مختلف با تکرار، تفهیم و تأکید مفاهیم را کاربردی کنند و قدرت اجرا را برای گیرده پیام به وجود آورند.

وی در رابطه راهکارهای ورود نهج البلاغه به زندگی روزمره مردم گفت: شاید در این حجمی که نهج  البلاغه ترجمه شده و در اختیار مردم است، خیلی قابل حصول نباشد. کسانی که علاقمند هستند براساس علاقه شخصی شاید نهج البلاغه را حفظ کرده اند. به منظور ورود این کتاب به زندگی روزمرده مردم باید فضایی فراهم شود تا افراد جامعه به حفظ نهج البلاغه روی آورند.
باید محیط آماده شود تا به تدریج افراد به حفظ نهج البلاغه رو بیاورند.

علیرضا کریمی با تأکید به اینکه ورود نهج البلاغه به زندگی روزانه مردم تنها با چاپ نهج البلاغه صورت نمی گیرد گفت: اساتید باید از طرق مختلف و برای اقشار مختلف به بحث نهج البلاغه ورود پیدا کنند.این امر می تواند با ترجمه نهج البلاغه برای گروه های مختلف اجتماعی میسر شود.

کریمی با تأکید بر اینکه این وظیفه باید برعهده دستگاه های فرهنگی قرار گیرد تصریح کرد: هماهنگی بین آموزش و پرورش، وزرات علوم، صدا و سیما و مطبوعات با بنیاد نهج البلاغه می تواند کاربردی شدن نهج البلاغه را درپی داشته باشد.

مدیرعامل بنیاد نهج البلاغه  اظهار داشت: همانطور که بارها در روایتها شنیده ایم که اگر یک نفر از عمق وجود خود لاالله الا الله بگوید می تواند کوه را جابه جا کند. اگر کسی با نهج البلاغه و قرآن هماهنگ شود و مفاهیم را خوب درک کند به شدت قدرتمند می شود. چنین جامعه ای جامعه آرمانی و مدینه فاضله است. 

حجت الاسلام نواب:‌ نهج البلاغه تاریخ مصرف ندارد

حجت الاسلام نواب رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب در رابطه با درسهای نهج البلاغه برای امروز گفت: نهج البلاغه کتابی است که گویی شب گذشته برای همه ملتها نوشته شده و درسهای آن حتی از نان شب برای تمام ملتها واجب تر است.

وی افزود: درسهای نهج البلاغه عدالت، توحید، اخلاق ، معنویت است و این مسائل امروز اساس نگرانیهای انسانها و مشکلات جوامع است و اگر به این درسها به ویژه در فصل عدالت توجه شود، این کتاب اساسی ترین مظهر از مظاهر فرهنگ و تمدن صحیح بشری است.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه نهج البلاغه کتابی دارای تاریخ نیست و همچنین تاریخ مصرف ندارد گفت: نهج البلاغه برای اعصار، بشریت و همه نسلها نوشته شده است. امیرالمؤمنین 1400 سال پیش به شعارهایی توجه می کرد که ما امروز این شعارها را روشنفکرانه و بزرگ منشانه تلقی می کنیم و بیش از یک هزار و چهارصد سال پیش خطاب به مالک اشتر موضوعات مربوط به پیروان سایر ادیان را نیز مورد توجه قرار داده و نسبت به درآوردن خلخال از پای زن یهودی هشدار داده است.

حجت الاسلام نواب گفت: مسئله درآوردن خلخال از پای زن یهودی به تحمل دیگران باز  می گردد که نه تحمل دیگران بلکه چگونگی رفتار با دیگران و نه رفتار بلکه توجه به حقوق دیگران است.

وی اظهار داشت: نهج البلاغه کتابی نیست که به یک نقطه تاریخی گره خورده باشد، این یک کتاب ابدی برای انسانیت است و کتاب چهار درس عدالت، اخلاق، معنویت و توحید که اساس مشکلات بشریت را تشکیل داده است . هر رنجی که امروز انسان متحمل می شود از عدم توجه به این اصول اساسی ناشی است.

وی درباره اینکه چگونه می توان نهج البلاغه را از انزوا خارج و وارد زندگی مردم کنیم گفت: اگر نهج البلاغه به یک کتاب درسی تبدیل و در دانشگاه ها تدریس شود این کتاب درسی بشود اتفاق خوبی افتاده است. نهج البلاغه زمانی در کانونهای دینی تدریس می شد، امروز هم باید به سنت تدریس نهج البلاغه بازگردیم.

حجت الاسلام نیک نژاد: نهج‌البلاغه گمشده بشر امروز است

حجت الاسلام نصیر نیک نژاد رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان تهران در رابطه با درسهای نهج البلاغه برای دنیای امروز اظهار داشت: نهج‌البلاغه پس از قرآن کریم معتبرترین کتاب برای همه مسلمانان به ویژه شیعیان جهان است.

وی افزود: حضرت علی(ع) همه مباحث مربوط به حوزه زندگی فردی و اجتماعی در قالب خطبه ها، کلمات قصار و سایر قالبها را ارائه کرده است، نهج‌البلاغه برای مومنین، اوصاف اهل تقوا را به زیبایی ترسیم کرده ، برای مدیران ویژگیهای یک مدیر توانمند، برای حاکمان و والیان نکات آموزنده و تذکرات لازم را فرموده، برای رهبران وظایفی تبیین کرده، برای رعایت حقوق یکیدیگر و احترام متقابل مطالب فروانی در نامه ها و خطبه ها و کلمات امیرامومنین وجود دارد.

حجت الاسلام نیک نژاد یادآور شد: در رابطه با  توصیه به مبارزه با ظلم و ستم و دفاع از مظلوم، توصیه به رعایت آموزه های دینی و اخلاق دینی، اهتمام به فرایض دینی و رعایت حق و انصاف و عدالت در نهج‌البلاغه مطالب ارزشمندی ارائه شده است که در واقع مواردی هستند که گمشده بشر امروزی محسوب می شوند.

رئیس سازمان تبلیغات استان تهران در رابطه با راهکارهایی که براساس آن می توان نهج‌البلاغه را از حالت انزوا خارج و وارد زندگی مردم کرد گفت: اگر بتوانیم به صورت کاربردی مطالبی از نهج البلاغه استخراج کنیم که امروز مبتلابه مردم است و جامعه به شدت به آن نیاز دارد و در دسترس عموم قرار دهیم گام مهمی برای کاربردی کردن نهج البلاغه برداشته ایم.

نیک نژاد اظهار داشت: پس از استخراج و در دسترس قرار دادن نهج البلاغه باید از طریق شبکه های رسانه ای تبلیغ و ترویج آنها بپردازیم. چرا که بشریت امروز به شدت به این موضوع علاقمند است. مهجور ماندن نهج‌البلاغه چون مهجور ماندن قرآن ناشی از عدم شناخت  آنها نسبت به جایگاه این کتاب ارزشمند است.

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان تهران در رابطه با دستاوردهای فراگیر شدن بهره مندی از نهج البلاغه گفت: بهره مندی فراگیر از نهج البلاغه می تواند تحقق بخش مدینه فاضله ای باشد که توصیه شده است. اگر همه به مطالبی که امیرالمومنین گفته اند عمل کنند همه چیز در جای خد باقی می ماند و ما به جامعه ایده آل که همان جامعه علوی، اسلامی و دینی است، دست می یابیم.